Kế hoạch 'dùng toàn bộ tài sản đóng băng của Nga' để giúp Ukraine tan thành mây khói, vì sao?

Bỉ đã bác bỏ đề nghị dùng hàng tỉ euro tài sản bị đóng băng của Nga lưu giữ tại thủ đô Brussels để tài trợ khoản vay 140 tỉ euro (khoảng 162 tỉ USD) cho Ukraine.

Báo The Guardian đưa tin tại cuộc họp thượng đỉnh ở thủ đô Brussels của Bỉ hôm 23-10, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí chỉ yêu cầu Ủy ban châu Âu đưa ra các "phương án hỗ trợ tài chính" cho Ukraine, song không đề cập đến tài sản Nga bị đóng băng.

Theo các bản thảo trước đó, các đề xuất lẽ ra bao gồm "việc sử dụng dần số dư tiền mặt" sản sinh từ các tài sản cố định của Nga.

Hy vọng thống nhất một phương thức mới để tài trợ cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga đã "tan thành mây khói", khi vấp phải sự phản đối của Bỉ. Phần lớn các khoản quỹ bị tịch thu của Ngân hàng Trung ương Nga đang được Bỉ lưu giữ tại Tập đoàn Euroclear.

Sự đồng ý của Bỉ là cần thiết, khi quốc gia này nắm giữ 183 tỉ euro (khoảng 212,44 tỉ USD) - chiếm khoảng 86% tổng tài sản quốc gia của Nga bị đóng băng tại EU.

Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cho rằng vấn đề lớn nhất là làm sao đảm bảo nguồn tiền mặt để sử dụng ngay lập tức nếu có sự cố xảy ra.

Khi đến hội nghị thượng đỉnh vào sáng 23-10, ông đã đe dọa sẽ phản đối kế hoạch này nếu các nước còn lại của EU không đảm bảo sẽ chi trả chi phí nếu Nga đòi tiền.

Ông quả quyết: "Tất cả chúng ta phải làm điều này cùng nhau. Chúng ta cần đảm bảo nếu phải hoàn lại số tiền này, tất cả các quốc gia thành viên đều chung tay. Bỉ không thể là nước duy nhất phải gánh hậu quả".

Các nhà lãnh đạo EU đã cố gắng xoa dịu các mối quan tâm của vị Thủ tướng Bỉ, với lời hứa "chia sẻ gánh nặng và hợp tác" với nhóm G7, nhưng từng đó là chưa đủ để cứu vãn thỏa thuận.

Sau các phiên đàm phán, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa đăng trên mạng xã hội X: "EU cam kết giải quyết các nhu cầu tài chính cấp bách của Ukraine trong 2 năm tới, bao gồm hỗ trợ về mặt quân sự và quốc phòng của nước này".

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định đã có một thỏa thuận về nguyên tắc khoản vay của Ukraine. Bà cho biết: "Có vài điều cần được làm rõ và chúng ta cần phải đào sâu, xử lý chúng. Nói cách khác, chúng ta đã đồng ý về khoản vay bồi thường và chúng ta phải tìm cách thực hiện nó".

Ông Costa, người chủ trì cuộc họp, cho biết cả Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu và Chủ tịch Eurogroup (Nhóm các Bộ trưởng Tài chính của Khu vực đồng tiền chung châu Âu) đều đồng ý rằng khoản vay bồi thường phải tuân theo luật pháp quốc tế và mọi vấn đề kỹ thuật đều có thể được giải quyết.

Các quan chức cho rằng họ đã tìm ra cách để bắt nước Nga trả giá cho cuộc chiến ở Ukraine, mà không cần phải tịch thu tài sản hay vi phạm quyền sở hữu tài sản.