Israel kỷ niệm hai năm vụ đột kích châm ngòi chiến tranh Gaza

Nhiều người Israel ngày 6/10 tới địa điểm tổ chức nhạc hội ngoài trời Nova, miền nam Israel, nơi các tay súng Hamas giết hơn 370 người và bắt hàng chục con tin hai năm trước.

"Một sự kiện đau đớn và có ảnh hưởng nghiêm trọng đã xảy ra ở đây", Elad Gancz, giáo viên, nói khi bày tỏ lòng thương tiếc những người đã khuất. "Nhưng chúng tôi muốn sống và bất chấp mọi điều đã xảy ra, vẫn sống tiếp, nhớ về những người từng ở đây và không còn ở bên chúng tôi nữa".

Một buổi lễ khác sẽ diễn ra ngày 7/10 tại Quảng trường Con tin ở Tel Aviv, nơi hàng tuần vẫn diễn ra sự kiện tuần hành kêu gọi thả con tin. Nhiều lễ tưởng niệm cũng được tổ chức tại những khu dân cư nhỏ ở miền nam Israel, nơi có người bị giết hoặc bắt cóc. Lễ tưởng niệm quốc gia sẽ diễn ra vào 16/10 tại nghĩa trang quốc gia Israel trên núi Herzl.

Các tay súng Hamas ngày 7/10/2023 tấn công Israel, xông vào các khu dân cư ở miền nam và nhạc hội Nova, đánh dấu ngày đẫm máu nhất trong lịch sử đất nước. Vụ tấn công khiến 1.219 người ở Israel thiệt mạng, đa số là dân thường. Hamas bắt cóc 251 con tin về Gaza. Hiện còn 47 con tin ở Gaza, quân đội Israel đánh giá 25 người trong số này là đã chết.

Ký ức về nỗi đau vẫn đậm nét ở Israel. Ảnh của các con tin được dán trên các trạm xe buýt khắp đất nước. Những căn nhà bị Hamas đốt cháy vẫn là đống tro tàn.

7/10 cũng là ngày đánh dấu hai năm Israel bắt đầu chiến dịch tại Dải Gaza, tàn phá cơ sở vật chất và con người ở dải đất. Theo cơ quan y tế Gaza, hơn 67.000 người Palestine đã thiệt mạng, 170.000 người bị thương, ít nhất 460 người chết đói.

Nhiều khu dân cư bị san phẳng. Nhà cửa, bệnh viện, trường học, hệ thống cấp nước chỉ còn là đống đổ nát. Hàng trăm nghìn người Gaza vô gia cư đang sống trong các khu lều trại, thiếu vệ sinh, điện nước và thực phẩm.

Những cơ quan hàng đầu thế giới về khủng hoảng lương thực cho hay nạn đói đang diễn ra ở một số khu vực tại Gaza do lệnh phong tỏa của Israel, dù phía Israel bác bỏ.

"Chúng tôi đã mất tất cả trong cuộc chiến này, nhà cửa, người thân, bạn bè, hàng xóm", Hanan Mohammed, 36 tuổi, người phải di tản khỏi nhà ở Jabalia, cho biết. "Tôi chờ đợi lệnh ngừng bắn trong tuyệt vọng, chờ cảnh đổ máu và cái chết không hồi kết này chấm dứt. Ở đây chẳng còn gì ngoài cảnh hủy diệt".

Israel và Hamas đang đối mặt áp lực chấm dứt cuộc chiến. Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập của Liên Hợp Quốc về Lãnh thổ Palestine bị Chiếm đóng tháng trước cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza, còn các nhóm nhân quyền cáo buộc Hamas phạm tội ác chiến tranh trong vụ tấn công ngày 7/10/2023, dù cả hai bên đều bác bỏ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước công bố kế hoạch gồm 20 điều khoản, kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức nếu Hamas thả tất cả con tin, giải giáp toàn bộ lực lượng và Israel rút quân dần khỏi Gaza.

Đàm phán gián tiếp đang diễn ra tại Ai Cập. Tuy nhiên, Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel, trung tướng Eyal Zamir, cảnh báo rằng nếu đàm phán thất bại, quân đội sẽ "quay lại cuộc chiến" ở Gaza.

Sau hai năm xung đột, 72% người dân Israel cho biết không hài lòng với cách chính phủ xử lý cuộc chiến, theo khảo sát gần đây của Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel.

Hồng Hạnh (Theo AFP/Guardian)