Huyền thoại AI sắp rời Meta

Nhà nghiên cứu cấp cao tại Meta, Yann Lecun, đang huy động vốn cho startup của mình với khả năng rời công ty trong thời gian tới.

Yann Lecun là một trong những người tiên phong trong AI. Ảnh: Tuấn Anh.

Yann LeCun, nhà khoa học trưởng về AI của Meta, đang lên kế hoạch rời công ty để thành lập startup riêng, theo Financial Times. Trong suốt hơn thập kỷ gắn bó, ông trở thành một trong ba “cha đẻ” của học máy hiện đại.

LeCun, giáo sư tại Đại học New York, nhà nghiên cứu cấp cao tại Meta, và là người từng giành giải thưởng danh giá A.M. Turing, dự kiến rời công ty trong vài tháng tới. Ông hiện đã bắt đầu đàm phán để huy động vốn cho startup của mình, với mục tiêu tiếp tục phát triển công trình nghiên cứu về “mô hình thế giới” (world models).

Đó là một hệ thống AI có khả năng phát triển sự hiểu biết nội tại về môi trường xung quanh, từ đó mô phỏng các kịch bản nhân - quả để dự đoán kết quả. Những phòng thí nghiệm và startup hàng đầu như Google DeepMind và World Labs cũng đang theo đuổi hướng nghiên cứu này.

Sự rời đi của LeCun sẽ diễn ra vào một thời điểm mang tính bước ngoặt đối với cạnh tranh AI trong thị trường. Meta gần đây đã thay đổi cách tiếp cận trong việc phát triển AI, nhằm ứng phó với lo ngại đang bị các đối thủ như OpenAI, Google và Anthropic bỏ xa.

Công ty đã bắt đầu tái cấu trúc tổ chức AI của mình, lấy tên Meta Superintelligence Labs (MSL) sau khi tuyển dụng hơn 50 kỹ sư và nhà nghiên cứu từ các công ty đối thủ. Đáng chú ý, vào tháng 6, Meta đã đầu tư 14,3 tỷ USD vào công ty chuyên gắn nhãn dữ liệu Scale AI, mời CEO của họ, Alexandr Wang, đảm nhiệm vai trò lãnh đạo bộ phận mới này. Theo TechCrunch, hồi tháng 8, những quyết định đó đã khiến bộ phận AI của Meta trở nên hỗn loạn hơn bao giờ hết. Các nhân sự mới tỏ ra thất vọng khi phải đối mặt với bộ máy quan liêu cồng kềnh của một tập đoàn lớn, trong khi đội ngũ trước đây lại bị thu hẹp phạm vi hoạt động đáng kể. Gần đây, MSL đang thực hiện đợt sa thải khoảng 600 nhân sự dưới sự quản lý của Alexandr Wang. Việc giảm nhân sự chủ yếu tập trung vào các nhóm như nghiên cứu AI cơ bản (FAIR), hạ tầng/ sản phẩm AI, trong khi nhóm siêu trí tuệ được cho là vẫn tiếp tục tuyển dụng. Quyết định cải tổ của CEO Mark Zuckerberg đã khiến các công trình nghiên cứu dài hạn của LeCun trong phòng thí nghiệm FAIR bị lu mờ, sau khi dòng mô hình AI trước đó của công ty, Llama 4, không thể theo kịp các đối thủ. Khác với MSL, FAIR được thành lập với mục tiêu tập trung vào nghiên cứu AI dài hạn, phát triển những kỹ thuật có thể được ứng dụng trong 5-10 năm tới.

LeCun từ lâu đã tỏ ra hoài nghi về cách mà công nghệ AI, đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), đang được quảng bá như một giải pháp toàn diện cho nhân loại. Ông thậm chí từng đăng trên X rằng phát triển AI vẫn còn là một chặng đường dài.

“Theo tôi, trước khi khẩn cấp tìm cách kiểm soát những hệ thống AI vượt trội hơn con người, chúng ta cần ít nhất có một gợi ý ban đầu về thiết kế của một hệ thống thông minh hơn một con mèo nhà”, ông viết.