Hợp tác kinh tế Việt Nam - Hàn Quốc: Mạnh cả chất và lượng

Chuyến thăm Hàn Quốc đầu tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm trên cương vị hiện tại sẽ mở ra giai đoạn hợp tác mới cho mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hàn Quốc.

Cứ điểm chiến lược

Không quá lời khi nói, Việt Nam là "đất lành chim đậu" với các nhà đầu tư Hàn Quốc. Tính đến thời điểm hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp lớn nhất của nước này đều đã có mặt ở VN với số vốn đầu tư lên đến hàng trăm tỉ USD. Hàn Quốc đang là nhà đầu tư lớn nhất của VN, với tổng vốn đăng ký đạt 94 tỉ USD và 10.203 dự án, chiếm 23,5% tổng số dự án và 18,1% tổng số vốn FDI vào VN. Nước này cũng là nhà đầu tư đứng thứ ba về giá trị thương mại năm 2024, kim ngạch song phương đạt 81,5 tỉ USD, tăng 7,3% so với năm trước.

Mới nhất ngày 31.7, Ban Quản lý Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh Khánh Hòa đã cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư điều chỉnh (lần thứ 11) cho Công ty TNHH Đóng tàu HD Hyundai VN với tổng vốn đầu tư được nâng lên 8.126 tỉ đồng (351,8 triệu USD). Trong đó, các hoạt động mới là đầu tư các cầu cảng với tổng vốn đầu tư khoảng 1.547 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Samsung không chỉ dẫn đầu FDI Hàn Quốc vào VN mà còn là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của VN, với tổng vốn đăng ký 23,2 tỉ USD. Năm 2024, doanh thu và giá trị xuất khẩu của Samsung VN này tương ứng 62,5 tỉ và 54,4 tỉ USD. Vào VN năm 2008, với ban đầu chỉ là một nhà máy sản xuất điện thoại di động tại Bắc Ninh, sau 17 năm, Samsung đã có 6 nhà máy, một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) và một pháp nhân bán hàng tại VN. Không đơn thuần là cứ điểm sản xuất, tập đoàn chọn VN là cứ điểm chiến lược, đảm nhận song hành nhiệm vụ sản xuất và nghiên cứu phát triển trên toàn cầu. Đầu năm nay, Samsung Display chính thức nhận chứng nhận đăng ký đầu tư mở rộng tăng vốn cho nhà máy tại Khu công nghiệp Yên Phong (Bắc Ninh) với khoản đầu tư 1,8 tỉ USD. Với khoản đầu tư khổng lồ này, Samsung Display VN định hướng sẽ trở thành cơ sở sản xuất màn hình lớn nhất thế giới của Samsung. Tại buổi gặp gỡ Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính năm 2024, ông Park Hark Kyu, Tổng giám đốc phụ trách tài chính của Samsung, cho biết tập đoàn dự kiến đầu tư thêm khoảng 1 tỉ USD mỗi năm thời gian tới tại VN, tiếp tục nâng số lượng doanh nghiệp VN tham gia chuỗi cung ứng và đẩy mạnh hợp tác đào tạo nhân lực…

LG cũng là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại VN với tổng vốn 8,24 tỉ USD, tập trung ở Hải Phòng. Trong đó gồm 7 dự án với vốn đầu tư 7,24 tỉ USD (LG Electronics, LG Display, LG Innotek, LG CNS, LG Chemical (2 dự án), LG International) và 50 doanh nghiệp vệ tinh với tổng vốn đầu tư gần 1 tỉ USD. Cuối năm ngoái, LG Display cũng nhận giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án 1 tỉ USD tại Hải Phòng, tăng tổng vốn đầu tư từ 4,65 tỉ USD lên 5,65 tỉ USD. Đây là một trong những dự án đầu tư lớn nhất của Tập đoàn LG tại VN, chuyên sản xuất màn hình OLED công nghệ cao với quy mô 13 -14 triệu sản phẩm/tháng.

Hyosung là đối tác FDI lớn thứ 3 của Hàn Quốc tại VN. Từ năm 2007, tập đoàn này đã đầu tư hơn 4 tỉ USD trong các lĩnh vực chính như công nghiệp nguyên vật liệu, dệt, hóa học, hệ thống điện. Đáng nói, hiện gần như các nhà máy ở Hàn Quốc của tập đoàn này đã chuyển giao về VN. Ông Cho Hyun-joon, Chủ tịch Tập đoàn Hyosung, khẳng định môi trường đầu tư của VN rất đáng tin cậy và Hyosung đang thực hiện cam kết đặt tương lai 100 năm tới tại đây, tự định vị không chỉ là công ty Hàn Quốc mà còn là công ty VN. Tập đoàn dự kiến sẽ đầu tư thêm 4 tỉ USD, tạo thêm khoảng 10.000 việc làm mới, nâng tổng số vốn đầu tư tại VN lên gấp đôi.

Dòng vốn chảy đúng mục tiêu chiến lược của VN

Bộ Công thương cho biết đang đẩy mạnh thu hút doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào VN trong các lĩnh vực tiềm năng về năng lượng như điện khí, kho cảng LNG, điện hạt nhân - lò phản ứng mô đun nhỏ, liên doanh đầu tư sản xuất lắp ráp ô tô, sản xuất pin năng lượng dùng cho ô tô, xe máy điện... Và khi VN "gọi", các doanh nghiệp Hàn Quốc đã "trả lời".

Nếu như các ông lớn Samsung, LG.... dẫn đầu về công nghệ cao, bán dẫn thì trong lĩnh vực năng lượng tái tạo mới đây, Công ty Posco International (thuộc Tập đoàn Posco, một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới từ Hàn Quốc) đã có văn bản gửi Bộ Công thương đề xuất chỉ định trực tiếp là nhà đầu tư phát triển tích hợp dự án điện khí LNG Quỳnh Lập và LNG Nghi Sơn. Trước đó, hồi tháng 4, SK - tập đoàn đa ngành lớn thứ 3 tại Hàn Quốc, cũng đề xuất xây dựng các trung tâm phát triển công nghiệp tích hợp và mong muốn được hợp tác phát triển các nhà máy điện LNG tại VN ở Thanh Hóa, Ninh Thuận (nay là Khánh Hòa), Cà Mau…

Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Chiến lược thương hiệu và năng lực cạnh tranh - đánh giá cùng với Singapore và Nhật Bản, Hàn Quốc là một trong 3 chân kiềng cứng nhất, đang ngày càng trở thành đối tác đầu tư quan trọng của VN. Không chỉ vì số lượng vốn lớn mà các dự án đầu tư từ quốc gia này đang hướng đúng vào mục tiêu chiến lược thu hút FDI của VN, có dự án đầu tư tại hầu hết các tỉnh, thành. Đặc biệt, chất lượng nguồn vốn đầu tư của Hàn Quốc cũng được đánh giá cao, dựa trên các tiến bộ khoa học công nghệ do Hàn Quốc chuyển giao và ứng dụng.

"VN vẫn là điểm đến đầu tư hấp dẫn của nhà đầu tư nước ngoài nói chung và Hàn Quốc nói riêng. Dòng vốn FDI của Hàn Quốc dự báo tăng, tiếp tục có những đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP của VN" ông Thành nói và phân tích nhìn vào các dự án quy mô lớn của Samsung, LG, Posco, Hyundai, Lotte… tại VN lâu nay đều nhận thấy rất rõ sự đóng góp quan trọng vào phát triển KT-XH của VN. Đặc biệt là đóng góp chung vào sự phát triển ngành công nghiệp điện tử, xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển lớn trên thế giới. "Cùng với các dự án "lõi" của Samsung, LG…, hàng trăm nhà đầu tư Hàn Quốc tìm đến VN để đầu tư, kinh doanh, tạo thêm xung lực cho làn sóng FDI Hàn Quốc. Nhờ vậy, số doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua các "đại bàng" công nghệ này ngày càng tăng về số lượng lẫn chất lượng, năng lực cạnh tranh…", chuyên gia Võ Trí Thành nhấn mạnh.

Xuất nhập khẩu hướng tới 150 tỉ USD

Hàn Quốc là một trong các đối tác thương mại sớm nhất, lớn nhất của VN. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức năm 1992, ký kết Hiệp định Thương mại tự do VN - Hàn Quốc (VKFTA) năm 2015 và nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2022. Từ đó đến nay, quan hệ thương mại song phương đã phát triển vượt bậc với kim ngạch thương mại tăng hơn 150 lần. Cụ thể, ngoài vị trí thứ nhất về FDI, Hàn Quốc hiện là nhà nhập khẩu lớn thứ 2 và xuất khẩu lớn thứ 3 của VN. Ở chiều ngược lại, hiện VN là đối tác kinh tế lớn nhất của Hàn Quốc tại ASEAN, chiếm 30% vốn đầu tư và 50% tổng kim ngạch thương mại. Đặc biệt, cơ cấu hàng hóa khác nhau nên thương mại giữa VN và Hàn Quốc mang tính bổ sung rất cao.

Với những lợi thế trên, theo Bộ Công thương, 2 nước đang hướng tới mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỉ USD trong năm nay và 150 tỉ USD vào năm 2030 theo hướng cân bằng, bền vững. GS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, tự tin là mục tiêu này hoàn toàn có thể đạt được. Bởi Hiệp định VKFTA đến nay tròn 10 năm thực thi đã và đang góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt VN - Hàn Quốc ngày càng phát triển bền vững và thịnh vượng. Ngoài FTA song phương, các doanh nghiệp Việt còn có thêm lựa chọn khi giao thương xuất nhập khẩu với Hàn Quốc, nhờ Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP) đã có hiệu lực từ 2022, Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA).

"Để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư Hàn Quốc, cuối năm ngoái, VN và Hàn Quốc cũng đã ký kết thỏa thuận công nhận về doanh nghiệp ưu tiên. Không chỉ có xuất khẩu, VN cũng nhập hàng hóa từ Hàn Quốc với kim ngạch cao. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của VN sang Hàn Quốc như dệt may, phương tiện vận tải và máy móc của doanh nghiệp Việt sản xuất là thế mạnh, luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao. Đó cũng là những mặt hàng thế mạnh của doanh nghiệp nhỏ và vừa của VN. Có thể nói thương mại song phương giữa VN và Hàn Quốc mang tính bổ trợ, cùng nhau phát triển", GS Nguyễn Mại nhấn mạnh.