Honda chuyển hướng sang xe hybrid khi lợi nhuận từ EV sụt giảm

Chủ tịch và cũng là CEO của Honda Motor ông Toshihiro Mibe tuyên bố: "Xe hybrid sẽ đóng vai trò trung tâm trong giai đoạn chuyển tiếp sang xe điện", đồng thời thông báo Honda sẽ hạ mức đầu tư cho EV từ 10 nghìn tỷ yen (69,2 tỷ USD) xuống còn 7 nghìn tỷ yen, nhằm quay trở lại con đường tìm lợi nhuận nhờ các dòng xe hybrid. Tham vọng xe điện bị thu hẹp Khi nhậm chức vào năm 2021, ông Mibe đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong, biến tất cả mẫu ôtô mới của Honda thành xe điện hoặc xe pin nhiên liệu vào năm 2040. Hãng từng dự định sản xuất 2 triệu xe như vậy vào năm tài khóa 2030, nhưng đến tháng 5 vừa qua đã hạ dự báo xuống chỉ còn 700.000-750.000 chiếc. Từng rất tự tin với kế hoạch chuyển đổi 100% sản phẩm thuần điện từ năm 2040, CEO Toshihiro Mibe giờ đây tỏ ra hoài nghi về định hướng này và chuyển hướng sang các dòng sản phẩm hybrid nhằm kiếm lại lợi nhuận cho tập đoàn. Trong quý I/2024, Honda bán được 19.000 xe điện, tăng gấp hơn 5 lần so với cùng kỳ, theo dữ liệu từ MarkLines. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng ấn tượng này lại đi kèm chi phí khổng lồ. Tại Mỹ, nhu cầu EV chậm chạp buộc Honda phải đưa ra mức ưu đãi hơn 1 triệu yen (6.900 USD) cho mỗi xe, khiến lợi nhuận từ EV sụt giảm 600 tỷ yen (khoảng 4,09 tỷ USD) trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3. Hãng dự báo mức ảnh hưởng tương tự sẽ kéo dài tới năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2026. Áp lực lợi nhuận và sự nghi ngờ của nhà đầu tư Dù từng được coi là hãng xe Nhật Bản đặt mục tiêu EV táo bạo nhất, Honda đã phải đổi hướng khi vấp phải hàng loạt khó khăn, bao gồm việc bỏ các chính sách thiên vị dành cho EV và thuế quan từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Honda Prologue là mẫu SUV crossover cỡ trung thuần điện, phát triển cùng General Motors và sản xuất tại Mexico. Trước đó, hãng xe Nhật Bản cũng giới thiệu một số mẫu xe EV tại thị trường Bắc Mỹ như Clarity Electric hay Fit EV.

Song thị trường lại chưa mấy ủng hộ sự xoay trục này. Giá cổ phiếu Honda hiện thấp hơn khoảng 10% so với mức đỉnh năm 2024 là 1.619,5 yen. Các nhà đầu tư tỏ ra bất mãn với lợi nhuận thấp của mảng ôtô: biên lợi nhuận hoạt động chỉ đạt 1,7% trong năm tài chính 2024, thấp hơn rất nhiều so với 18,3% của mảng xe máy.

Xe điện chính là nguyên nhân chính, trong khi xe hybrid lại đủ sinh lời để kéo lợi nhuận toàn bộ mảng ôtô lên đáng kể. Ông Arifumi Yoshida, chuyên gia của Citigroup Global Markets Japan, nhận định: "Ngay cả với quy mô sản xuất 800.000 chiếc mỗi năm, Honda đã tạo ra lợi nhuận, và khi sản lượng tăng lên, lợi thế cạnh tranh về chi phí cũng sẽ lớn hơn".

Trước khoản lỗ vì xe thuần điện, Honda đang nỗ lực tìm kiếm chiến lược tăng trưởng ổn định và cải thiện lợi nhuận bằng cách tạm thời dồn trọng tâm vào xe hybrid.

Honda từng đặt mục tiêu đạt biên lợi nhuận 5% với xe điện vào năm tài chính 2031. Tuy nhiên, việc cắt giảm sản lượng sẽ khiến quy mô kinh tế khó đạt được, khiến giới đầu tư hoài nghi khả năng sinh lời từ toàn bộ mảng ôtô. Ông Takaki Nakanishi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Nakanishi, đánh giá: "Mảng ôtô là yếu tố tiêu cực, khiến Honda gặp trở ngại trên con đường kiếm tiền từ EV".

Cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc

Trong khi Honda chật vật, các hãng xe điện Trung Quốc lại ghi nhận lợi nhuận cao hơn. Biên lợi nhuận ròng quý I/2024 của Honda chưa đến 1%, so với 5,4% của BYD và 7,8% của Geely.

Biên độ lợi nhuận của Honda trong mảng ôtô những năm gần đây thua sút so với các đối thủ đến từ Trung Quốc, phần lớn do mức đầu tư vào xe thuần điện không hiệu quả.

Ông Mibe thừa nhận: "Không có công nghệ nào có thể lập tức tạo ra lợi nhuận. Xe hybrid cũng từng thua lỗ suốt 10 năm trước đây. Xe điện cũng sẽ không sinh lời nếu chúng ta không phát triển chúng". Ông khẳng định rằng sau năm 2030, Honda sẽ đạt được bước tiến về chi phí và hiệu suất để thỏa mãn nhu cầu khách hàng.

Hướng đi mới và nhu cầu hợp tác

Trong ngắn hạn, Honda sẽ tập trung bán xe hybrid để củng cố lợi nhuận, đồng thời chứng minh với nhà đầu tư rằng hãng có thể làm xe thuần điện sinh lời. Tuy nhiên, với áp lực về thời gian và nguồn vốn, một mình Honda khó đạt được mục tiêu. Hãng có thể phải tìm kiếm cơ hội hợp tác, kể cả với Nissan - đối tác từng thất bại trong đàm phán sáp nhập - cũng như các đồng minh mới.

Honda hy vọng các dòng sản phẩm hybrid sẽ là mũi nhọn để hãng tăng lợi nhuận, đồng thời là bước đệm hợp lý cho việc chuyển đổi điện khí hóa tại nhiều thị trường toàn cầu.

Giá trị cổ phiếu của Honda phản ánh rõ những khó khăn. Tỷ lệ giá cổ phiếu trên giá trị sổ sách của hãng từng vượt mức 2 vào năm 2007, nhưng kể từ tháng 12/2015 luôn dưới 1, hiện còn chưa tới 0,5. Trước đó, các lãnh đạo cấp cao của Honda Australia cũng khẳng định xe điện không phải là đích đến cuối cùng của thương hiện trong quá trình trung hòa carbon.