Hơn 100 USD một bát cơm cầu gai ở Nhật vì biến đổi khí hậu - Báo VnExpress

Trên đảo Rishiri thuộc Hokkaido, các nhà hàng đang phục vụ một bát cơm với 100 gram cầu gai (còn gọi là nhum, nhím biển) bafun với mức giá kỷ lục 15.000-18.000 yen (100-120 USD), gần gấp đôi so với vài năm trước.

Kimiko Sato, chủ nhà hàng Sato Shokudo đối diện bến phà Oshidomari, thừa nhận "ai cũng sốc" khi nhìn thấy mức giá này. "Nhóm khách vào chỉ chia nhau một bát cơm cầu gai và mỗi người sẽ tự gọi thêm mì ramen cho riêng mình", bà kể lại. Gia đình bà Kimiko Sato đã kinh doanh tại đảo hơn 50 năm.

Cầu gai bafun vốn được xem là một mặt hàng đắt đỏ tại Nhật Bản nhưng mức giá quá cao hiện tại khiến món cơm này vượt tầm với của nhiều hộ gia đình trong những dịp đặc biệt.

Cơm cầu gai tăng được cho là theo xu hướng giá cả đồng loạt nhích lên gần đây, do đồng yen yếu làm tăng chi phí nhập khẩu. Hiện chi tiêu thực phẩm của một hộ gia đình Nhật Bản trung bình ở mức gần 30%, cao nhất 43 năm.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân khác còn do món ăn này đang chịu tác động của tình trạng nóng lên toàn cầu. Tatsuaki Yamakami, Giám đốc điều hành Hợp tác xã Thủy sản Rishiri nói sản lượng đánh bắt cầu gai tại Rishiri đã giảm một nửa so với 2024, với xu hướng đã diễn ra vài năm qua.

"Giá tăng vọt do sản lượng đánh bắt thấp. Tôi nghĩ nguyên nhân bởi nhiệt độ nước biển lên cao. Đây là tình trạng đáng lo ngại", Yamakami, thâm niên 40 năm trong ngành nói. Hiện 10 kg cầu gai bafun của Rishiri, loài sinh trưởng tốt ở vùng nước lạnh, đã vọt lên 90.000 yen, hơn gấp đôi mức 40.000 yen hai năm trước.

Shigeho Kakehi, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Cơ quan Nghiên cứu và Giáo dục Thủy sản Nhật Bản xác nhận nhiệt độ nước biển quanh Nhật Bản tăng khoảng 5 độ C những năm gần đây. Điều này khiến sản lượng cầu gai, các loại hải sản nước lạnh phổ biến khác như cá hồi, mực và cá thu đao giảm mạnh 20 năm qua, giá tăng gần 5 lần.

Cá và hải sản chiếm dưới 10% trong rổ chỉ số hàng hóa tiêu dùng, góp khoảng 0,1% vào lạm phát chung. Tuy nhiên, nó vẫn cho thấy những tác động kinh tế của biến đổi khí hậu không còn chỉ là lý thuyết, theo Stefan Angrick, Trưởng bộ phận Kinh tế thị trường cận biên và Nhật Bản tại Moody's Analytics.

"Các hiện tượng thời tiết cực đoan và nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng là một trong những lý do khiến chúng tôi dự đoán lạm phát sẽ cao hơn về mặt cấu trúc trong tương lai", ông nói.

Đầu tuần này, báo cáo của công ty nghiên cứu Teikoku Databank cho biết đợt nắng nóng ở Tokyo đã ảnh hưởng đến chi tiêu hải sản của các hộ gia đình, do nhiệt độ tăng làm giảm sản lượng đánh bắt, đẩy giá cả leo thang. "Chúng tôi đến Tsukiji để ăn uống nhưng các món uni donburi và hải sản donburi quá đắt", Momoko Asami, du khách 35 tuổi ghé thăm chợ hải sản Tsukiji kể lại.

Trước đó, vào tháng 6, Naoki Tamura, thành viên hội đồng quản trị của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ), cho biết tốc độ tăng giá thực phẩm tươi sống, gồm hải sản, nhanh hơn nhiều so với giá cả chung kể từ đầu năm 2022. Theo ông, thiếu hụt lao động và chi phí tiện ích tăng là nguyên nhân chính, nhưng tác động của "thời tiết bất thường do biến đổi khí hậu" cũng đã góp phần.

Nhật Bản đặt mục tiêu nâng tỷ lệ tự cung tự cấp thực phẩm lên 69% tính theo giá trị sản xuất vào năm tài chính 2030, tăng từ mức khoảng 60% hiện nay. Nhà khoa học Shigeho Kakehi cho rằng kế hoạch này có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực khí hậu.

"Ngay cả khi chúng ta nỗ lực hết sức, bằng cách cắt giảm khí thải nhờ năng lượng tái tạo, nhiệt độ vẫn tăng khoảng 1-1,5 độ C vào năm 2100", ông nói. Do đó, ông khuyến nghị kiểm soát số lượng và thời điểm đánh bắt cá đẻ và cá con.

Phiên An (theo Reuters)