Hội chứng chuyển hóa làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch - Báo VnExpress

Hội chứng chuyển hóa là tình trạng cơ thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe cùng lúc như vòng eo lớn, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, đường huyết cao. ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết khi một người có từ 3 trong 4 dấu hiệu này, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sớm có thể tăng gấp 3 lần so với bình thường.

Theo bác sĩ Long, các tình trạng này kéo dài nhiều năm làm gia tăng viêm mạn tính, stress oxy hóa và rối loạn chức năng nội mô - lớp tế bào lót bên trong mạch máu. Khi lớp nội mô bị tổn thương, quá trình hình thành các mảng xơ vữa trong lòng động mạch diễn ra nhanh, cản trở dòng máu nuôi tim. Huyết áp cao và mỡ bụng dư thừa làm tăng áp lực lên hệ tim mạch, buộc tim phải hoạt động quá sức để bơm máu, lâu dần dẫn đến suy tim, gây rối loạn nhịp tim nguy hiểm.

Thông thường các vấn đề tim mạch thường gặp ở người 50-60 tuổi trở lên. Những năm gần đây, nhiều người ở tuổi 40 gặp phải các biến cố tim mạch. Theo Cục Y tế Dự phòng, bệnh tim mạch đang gia tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa. Bệnh lý này chiếm 25% số ca tử vong hàng năm, khoảng 200.000 người, trong đó nhiều bệnh nhân ngoài 20-30 tuổi. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, 15-20% bệnh nhân tim mạch tuổi dưới 50, tăng 10-20% mỗi năm. Hội chứng chuyển hóa được xem là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu.

"Nhiều người không biết mình đang gặp phải tình trạng này vì dấu hiệu diễn ra âm thầm, nhập viện khi bệnh ở giai đoạn nặng", bác sĩ Long nhấn mạnh.

Đơn cử anh Tuấn, 43 tuổi, thường xuyên cảm thấy tức nặng ngực, mệt mỏi và buồn nôn sau ăn hai ngày nay. Bác sĩ phát hiện anh Tuấn hẹp tắc mạch vành nghiêm trọng, nhánh động mạch liên thất trước tắc hoàn toàn, nhiều huyết khối, nguy cơ nhồi máu cơ tim nguy hiểm. Anh Tuấn được thực hiện hút huyết khối, nong bóng, đặt stent tái thông dòng chảy. Bác sĩ Tuấn Long cho biết nguyên nhân gây bệnh mạch vành của anh Tuấn xuất phát từ hội chứng chuyển hóa kéo dài. Anh có chỉ số BMI 40,75 (béo phì độ 3) cùng các yếu tố béo bụng, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và kháng insulin.

Còn chị Lan, 39 tuổi, đến khám vì cảm giác tức ngực, hồi hộp và mệt mỏi kéo dài. Chị có chỉ số BMI 32 thuộc dạng béo phì, kèm theo tăng huyết áp, đường huyết lúc đói cao và rối loạn mỡ máu. Người bệnh còn phát hiện rung nhĩ - rối loạn nhịp tim nguy hiểm, làm tăng nguy cơ đột quỵ và suy tim nếu không kiểm soát kịp thời. Trước đó, chị Lan hút thuốc, ít vận động, mãn kinh sớm ở tuổi 37, có người thân mắc bệnh tim mạch, tiểu đường.

Bệnh nhân Lan được điều trị nội khoa gồm kiểm soát nhịp tim, dùng thuốc chống đông để phòng ngừa huyết khối, kết hợp giảm cân, tăng cường vận động. Sau hai tháng điều trị và tái khám, nhịp tim của người bệnh trở lại ổn định.

Theo bác sĩ Long, hội chứng chuyển hóa là nguyên nhân gây viêm, tổn thương mạch và biến đổi tim, dẫn đến rung nhĩ. Nhiều nguyên nhân kết hợp gây ra hội chứng chuyển hóa như kháng insulin và thừa cân. Chế độ ăn uống không lành mạnh, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, thiếu vận động cùng với yếu tố di truyền cũng góp phần làm tăng nguy cơ.

Phòng ngừa hội chứng chuyển hóa cần ăn uống khoa học, vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân, béo phì.

Ly Nguyễn

*Tên người bệnh đã được thay đổi.