Hình mẫu mới trong cuộc chiến chống tội phạm tài chính toàn cầu ở Đông Nam Á

Chiến dịch trừng phạt thần tốc và đồng bộ giữa Mỹ và Anh đã làm tê liệt mạng lưới lừa đảo xuyên quốc gia ở Đông Nam Á, trở thành hình mẫu mới cho hợp tác toàn cầu chống tội phạm tài chính.

Theo tạp chí Nikkei Asia, những kết quả thu được không chỉ phản ánh sức mạnh của công cụ trừng phạt, mà còn cho thấy khi các chính phủ hành động cùng lúc, tội phạm dù tinh vi đến đâu cũng không có cơ hội xoay xở.

Đòn đánh thần tốc

Ngày 14-10 vừa qua, Mỹ và Anh đồng loạt mở chiến dịch trừng phạt mạnh tay nhất từ trước đến nay nhằm vào các mạng lưới lừa đảo và buôn người ở Đông Nam Á.

146 cá nhân và tổ chức bị đưa vào danh sách cấm vận, hơn 15 tỉ USD tiền điện tử bị tịch thu, cùng nhiều bất động sản tại thủ đô London (Anh) bị phanh phui.

Tốc độ, quy mô và sự phối hợp hiếm có khiến chiến dịch này được xem là một trong những cuộc truy quét tội phạm tài chính hiệu quả nhất lịch sử hiện đại.

Không chỉ là một cột mốc, đây còn là mô hình đáng noi theo. Trái với những đợt trừng phạt trước đây thường chậm chạp và rời rạc, lần này các cơ quan hành pháp hành động đồng loạt, không để tội phạm kịp thích nghi hay tẩu tán tài sản. Chính sự phối hợp nhịp nhàng và tốc độ cao đã làm tê liệt toàn bộ hệ thống tài chính ngầm.

Giới quan sát nhận định bài học lớn nhất từ chiến dịch này là sức mạnh của sự phối hợp. Trong khi nhiều nỗ lực trừng phạt trước đây từng bị kéo dài, tạo kẽ hở cho tội phạm xoay xở, thì cách tiếp cận nhanh gọn và đồng bộ đã mang lại hiệu quả rõ rệt khi ví điện tử bị phong tỏa, công ty vỏ bọc chưa kịp giải thể, tài sản không thể tẩu tán.

Bài học toàn cầu

Nền “kinh tế lừa đảo” ở Đông Nam Á không chỉ là vấn đề tài chính, mà còn là thảm họa nhân quyền.

Hàng nghìn người bị lừa sang các “trại lừa đảo” tại Myanmar, Lào, Campuchia - nơi họ bị cưỡng bức lao động, đe dọa và bóc lột.

Các tổ chức tội phạm này đã phát triển thành mạng lưới xuyên quốc gia, rửa hàng tỉ USD qua tiền điện tử, ngân hàng và bất động sản, trong khi nhiều chính phủ trước đây gần như bất lực.

Chiến dịch Mỹ - Anh vừa qua chứng minh điều ngược lại, khi hành động đủ nhanh và đủ đồng bộ, ngay cả những hệ thống tội phạm tinh vi nhất cũng có thể bị triệt hạ.

“Không có hợp tác quốc tế, chúng ta chỉ đang đánh nhau bằng một tay”, ông Brendan Thomas, Giám đốc Cơ quan Tình báo tài chính của Chính phủ Úc (AUSTRAC), nhận định.

Chiến dịch này cho thấy tội phạm không còn chỗ trốn, không độ trễ, không kẽ hở để lợi dụng. Câu hỏi đặt ra là liệu đây có phải một sự kiện đơn lẻ hay sẽ trở thành khuôn mẫu cho tương lai. Và câu trả lời theo giới chuyên gia là nên trở thành khuôn mẫu.

Trong bối cảnh tội phạm tài chính toàn cầu ngày càng mở rộng, từ rửa tiền, buôn ma túy đến trốn lệnh trừng phạt, mọi tổ chức đều tìm nơi thực thi yếu để ẩn náu.

Muốn đối phó, các chính phủ cần hành động đồng loạt, ưu tiên tốc độ và hiệu quả hơn quy trình. Chiến dịch này đã chứng minh rằng thời điểm tung đòn quan trọng hơn số lượng biện pháp.