Highlands, Bách Hóa Xanh, Long Châu sắp lên sàn: Điều gì sẽ xảy ra?

Giai đoạn 2025-2030 dự báo bùng nổ huy động vốn qua kênh chứng khoán khi những tên "hot" Highlands Coffee, Long Châu, Bách Hóa Xanh, Viettel IDC... khởi động IPO.

Ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc quan hệ Khách hàng - Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), cho rằng thị trường chứng khoán (cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp) đang tiếp tục khẳng định vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, với sự tăng trưởng vượt trội so với nhiều thị trường khu vực.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng mức huy động vốn qua thị trường chứng khoán trong nửa năm ước đạt gần 251.000 tỷ đồng. Quy mô vốn hóa thị trường đã đạt gần 7,69 triệu tỷ đồng, tăng 7,2% so với cuối năm 2024, tương đương 66,8% GDP ước tính. Highlands là cái tên thị trường đặt nhiều kỳ vọng khi chuẩn bị kế hoạch IPO. Ảnh minh họa: Lương Ý. Theo ông Tuấn, giai đoạn 2025-2030 sẽ là thời kỳ bùng nổ huy động vốn qua kênh chính khoán trước xu hướng tái khởi động nhiều thương vụ IPO lớn. Trong đó, những cái tên đáng chú ý đã có kế hoạch niêm yết được thị trường kỳ vọng như: THACO AUTO, Bách Hóa Xanh, Golden Gate, Highlands Coffee, VPS, Viettel IDC, MISA, VNPay, Long Châu...Trong giai đoạn này, một mã vừa niêm yết tháng 5/2025 (VinPearl - VPL) đạt giá trị vốn hóa tương đương 150.000 tỷ đồng.Bên cạnh đó, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ “cận biên” lên thị trường “mới nổi” được kỳ vọng sẽ diễn ra trong tháng 9 tới đây; hứa hẹn mang lại những tác động tích cực, như thu hút dòng vốn quốc tế lớn, gia tăng tính thanh khoản của thị trường và giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn từ nhà đầu tư nước ngoài với chi phí thấp hơn.Ngoài ra, yếu tố tiền rẻ, niềm tin nhà đầu tư cải thiện khi FED bắt đầu giảm lãi suất và Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất tiết kiệm ở mức thấp 5 - 6%/năm cũng là yếu tố giúp huy động vốn qua kênh chứng khoán bùng nổ.Theo ước tính của Dragon Capital, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đón làn sóng IPO lên đến 47 tỷ USD trong 3 năm tới.Dù vậy, việc huy động vốn qua kênh chứng khoán được cho là vẫn đang gặp nhiều rào cản, thiếu ổn định. Điển hình là phụ thuộc nhiều vào chính sách tiền tệ, vào chỉ số VN-Index. Doanh nghiệp cũng thiếu minh bạch mục đích sử dụng vốn.Bên cạnh đó, giá phát hành không hấp dẫn, cộng với tâm lý nhà đầu tư thận trọng sau các vụ việc trái phiếu...Để chứng khoán là kênh huy động hiệu quả, ông Tuấn cho rằng doanh nghiệp huy động vốn phải sử dụng đúng cách, đúng mục đích và có sự đồng bộ giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý, nhà đầu tư. Ước tính thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đón làn sóng IPO lên đến 47 tỷ USD trong 3 năm tới. Quỹ đầu tư tăng tốcNgoài chứng khoán, kênh huy động vốn bền vững, hiệu quả theo các chuyên gia là các quỹ đầu tư tư nhân. Giai đoạn từ năm 2011 đến nay, thị trường quỹ đầu tư tại Việt Nam tăng tốc nhanh, đạt đỉnh 4,8 tỷ USD năm 2019.Thị trường được dự báo sẽ sôi động hơn từ 2025, đặc biệt ở các khoản đầu tư công nghệ quy mô lớn khi startup Việt trưởng thành.Các quỹ nội địa như Mekong Capital, VinaCapital, Vietnam Investment Group...đã gặt hái nhiều thành công. Tiêu biểu như Mekong nổi tiếng qua các khoản đầu tư sớm vào Thế Giới Di Động, GoldenGate, PNJ, Masan, Trường Quốc tế Việt Úc...và gần đây là chuỗi Phúc Long, Pizza 4P’s, ABACooltrans, F88...

Các quỹ quốc tế như TPG, KKR, Warburg Pincus, Temasek, GIC... cũng đã mang nguồn vốn dồi dào và kinh nghiệm toàn cầu vào Việt Nam. Tiêu biểu như Warburg Pincus (Mỹ) đã tiên phong đưa vốn tỷ USD vào Việt Nam từ thương vụ Vincom Retail đến Techcombank, ví điện tử MoMo...

Hay KKR (Mỹ) gây tiếng vang với thương vụ Masan Consumer năm 2011 và tăng tỷ trọng đầu tư vào Masan năm 2017. Quỹ này còn dẫn đầu thương vụ đầu tư 650 triệu USD vào Vinhomes (2020) và gần đây rót vốn vào giáo dục (EQuest).

Temasek Holdings & GIC (Singapore) là 2 quỹ đầu tư chính phủ Singapore (SWF) rất năng động tại Việt Nam đã đầu tư hàng loạt thương vụ lớn, như 1,3 tỷ USD vào Vinhomes, 265 triệu USD vào Vietcombank...

Theo bà Mã Thanh Loan, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Doanh nghiệp Tư vấn TP.HCM, huy động vốn từ quỹ đầu tư tư nhân đang mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Song để tận dụng hiệu quả, cần đồng thời cải thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực quản trị và tăng tính minh bạch của thị trường vốn.

Dự báo giai đoạn 2025 - 2026, khi lãi suất quốc tế hạ nhiệt, doanh nghiệp lớn sẽ tiếp tục dùng các khoản vay hợp vốn để cơ cấu nợ và đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, hạ tầng, bán lẻ và tiêu dùng. Xu hướng tài chính xanh sẽ gia tăng, với sự tham gia mạnh mẽ của các định chế như IFC, AIIB, JBIC,DFC...