Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề xuất nâng hạn mức cho vay tiêu dùng

Mới đây, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) về việc kiến nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai các quy định liên quan đến tín dụng tiêu dùng.

Tại văn bản này, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đưa ra các vướng mắc liên quan đến 3 vấn đề gồm: Tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng tại công ty tài chính; quy định tỷ lệ giải ngân trực tiếp cho khách hàng; và tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu trong tổng dư nợ cấp tín dụng.

Theo đó, đối với "tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng tại công ty tài chính ", Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, quy định tại Khoản 1, 2 Điều 3 Thông tư số 43/2016/TT-NHNN; Khoản 13 Điều 2 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN về mức cho vay tiêu dùng không quá 100 triệu đồng đã không còn phù hợp với thực tế, làm giảm sức cạnh tranh của công ty tài chính so với các ngân hàng thương mại; các công ty tài chính buộc phải tập trung vào việc thiết kế các sản phẩm vay nhỏ lẻ, ngắn hạn, từ đó, hạn chế khả năng sáng tạo các gói vay có giá trị lớn hoặc kỳ hạn dài hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.

Do đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị NHNN xem xét nâng mức cho vay tiêu dùng lên 300 - 400 triệu đồng. Đây là mức tương đương với mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo phòng chống rửa tiền, mức cho vay cá nhân, hộ gia đình không có tài sản bảo đảm theo chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và khoản cấp tín dụng qua thẻ có mức giá trị nhỏ.

"Việc điều chỉnh mức cho vay tiêu dùng sẽ giúp quy mô dư nợ cho vay tiêu dùng được mở rộng, đáp ứng nhu cầu cho vay tiêu dùng của công ty tài chính và nhu cầu vay tiêu dùng của người dân, góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, công ty tài chính được tăng mức cho vay tiêu dùng cho nhóm khách hàng tốt, chi phí vận hành cho một khoản vay giảm, có cơ sở để giảm lãi suất, giảm nợ xấu", văn bản của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nêu rõ.

Với " quy định tỷ lệ giải ngân trực tiếp cho khách hàng ", Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề xuất NHNN xem xét nâng mức tổng dư nợ cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp không áp dụng tỷ lệ 30%, từ 20 triệu đồng lên mức 40 triệu đồng nhằm đáp ứng tốt hơn cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp phục vụ đời sống, tiêu dùng của người dân, hạn chế cơ hội cho “tín dụng đen” phát triển. Đồng thời, xem xét điều chỉnh quy định pháp luật theo hướng làm rõ việc giải ngân thông qua tài khoản thanh toán/ví điện tử là thanh toán không dùng tiền mặt, theo đó không phải đáp ứng các quy định về giải ngân trực tiếp.

Về " tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu trong tổng dư nợ cấp tín dụng ", Khoản 4 Điều 15 Thông tư 35/2024/TT-NHNN quy định: “Công ty tài chính tín dụng tiêu dùng có dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu chiếm 70% tổng dư nợ cấp tín dụng”. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, giai đoạn hiện nay, việc tham khảo, kế thừa tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu ở mức 70% quy định tại Nghị định số 39/2014/NĐ-CP không còn phù hợp.

Bên cạnh đó, về yếu tố thị trường, hiện nay các công ty tài chính hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và chịu sự quản lý, giám sát trực tiếp từ NHNN. Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các Công ty tài chính không chỉ cạnh tranh với các NHTM hay TCTD truyền thống, mà còn chịu sự cạnh tranh rất mạnh mẽ từ các tổ chức không phải là TCTD như: các nền tảng cho vay ngang hàng (P2P Lending) khiến các công ty tài chính gặp áp lực lớn trong việc giữ vững thị phần.

Mặt khác, việc Chính phủ ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP chính thức cho phép thử nghiệm các nền tảng P2P Lending là bước đi tích cực trong quản lý, tuy nhiên, cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết rằng các công ty tài chính - vốn đang hoạt động trong khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt, cần có quyền tự chủ cao hơn trong hoạt động kinh doanh, có cơ chế vận hành linh hoạt hơn để có thể cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng.

Từ thực tiễn đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị NHNN xem xét tạo điều kiện cho các công ty tài chính được tăng cường quyền tự chủ trong hoạt động, trên cơ sở vẫn đảm bảo an toàn hệ thống thông qua các chỉ tiêu giám sát chặt chẽ như tỷ lệ an toàn vốn (CAR), tỷ lệ sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, giới hạn cấp tín dụng, tỷ lệ thanh khoản, tỷ lệ nợ xấu,... Theo đó, xem xét điều chỉnh giảm tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu 70% xuống mức 50%; và/hoặc xem xét, nghiên cứu giám sát, quản lý các công ty tài chính tiêu dùng thông qua nhóm các chỉ tiêu an toàn như tỷ lệ an toàn vốn (CAR), tỷ lệ thanh khoản, tỷ lệ nợ xấu, các giới hạn cấp tín dụng khác...

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, việc chuyển sang cơ chế giám sát theo rủi ro và hiệu quả hoạt động sẽ giúp các Công ty tài chính chủ động thích nghi với môi trường cạnh tranh mới, vừa đảm bảo tính tuân thủ pháp luật, vừa tăng cường khả năng cạnh tranh và đóng góp tích cực cho sự phát triển của thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.