'Hầm trú ẩn' giữa chiến tranh của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc

"Mãi mãi tuổi hai mươi" không chỉ ghi lại nhật ký ra trận mà còn là nơi liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc gửi gắm tinh thần, tình yêu và lý tưởng. Đó là những điều nâng đỡ tâm hồn anh giữa bom đạn.

Sách Mãi mãi tuổi hai mươi. Ảnh: T.N.

Ngày11/10 tại TP.HCM, buổi giao lưu giới thiệu ấn bản đặc biệt Mãi mãi tuổi hai mươi do Nhà xuất bản Kim Đồng và Fahasa tổ chức đã đưa người đọc trở lại với thế giới nội tâm phong phú của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc, một người lính mang tâm hồn thi sĩ.

Tác phẩm là tập hợp những dòng nhật ký Nguyễn Văn Thạc viết trong hành trình hành quân từ Hà Nội vào chiến trường miền Nam năm 1972. Dù chỉ kéo dài chưa đầy 3 tháng trước khi anh hy sinh ở mặt trận Quảng Trị, cuốn nhật ký để lại một di sản tinh thần sâu sắc về tuổi trẻ, lý tưởng và cái đẹp giữa bom đạn.

Trong nhật ký, liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc không né tránh thực tại chiến tranh khốc liệt. Anh viết về cơn sốt rét vật vã khi băng rừng, nỗi mỏi mệt khi vượt dốc, những phút hoang mang khi đối diện cái chết. Để rồi vượt lên trên tất cả là một giọng văn trong sáng, một tinh thần yêu đời mãnh liệt, một khát vọng sống và cống hiến chưa bao giờ tắt.

“Anh Thạc là người lính giữa bom đạn nhưng tâm hồn thì yêu đời, tinh khiết, trong sáng. Có lúc anh chán nản, khóc, thậm chí muốn xé nhật ký nhưng tinh thần lạc quan thì vẫn hiện lên rất cao đẹp”, nhà báo Trung Nghĩa, Đại sứ Văn hóa đọc TP.HCM nhiệm kỳ 2023-2024, chia sẻ tại sự kiện.

Các diễn giả tại buổi trò chuyện về tác phẩm Mãi mãi tuổi hai mươi. Ảnh: T.N.

Những trang viết của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc tràn ngập hình ảnh thiên nhiên như sắc tím của hoa mua giữa thung lũng Trường Sơn, lá tre dịu dàng bên đường hành quân, những ngọn đồi phủ đầy hoa dẻ... Trong hoàn cảnh đói khát, bệnh tật và bom đạn, anh vẫn ghi lại những chi tiết đẹp đẽ nhất như cách giữ gìn một phần con người nguyên vẹn nhất của mình.

“Một người viết như thế không phải để than thở. Anh Thạc viết để sống, để chống chọi, để giữ được niềm tin vào cái đẹp, vào lý tưởng của tuổi trẻ. Tôi đặc biệt xúc động với chi tiết anh viết: nếu hy sinh, mong được chôn dưới một cây bạch đàn mảnh dẻ, và trong đất vẫn tiếp tục làm thơ”, nhà văn Bùi Tiểu Quyên nhận định.

Theo hai diễn giả, Mãi mãi tuổi hai mươi là tấm gương phản chiếu lý tưởng của cả một thế hệ. Từ giảng đường đại học, những thanh niên như anh Thạc đã bước ra chiến trường với một niềm tin rằng sống đẹp và chết có ý nghĩa là một lựa chọn tự nguyện.

Anh từng viết: “Giờ đây, mình hiểu rằng cây bút đã nằm gọn trong tay mình. Phải viết, phải viết - Viết say sưa và bằng tất cả trái tim mình. Hãy cống hiến chút ít gì năng lực và tất cả nghị lực cho thơ, cho văn. Hãy dũng cảm nhận lấy trách nhiệm mà lương tâm mình trao cho. Viết bằng sự say mê của bản thân và viết bằng cả sự thôi thúc của những sự kiện nóng hổi mà đất nước và dân tộc tặng cho ta”. Câu văn giống như một lời tự hứa, cũng là một lời trăng trối, rằng cái đẹp sẽ còn sống mãi sau cả sự hy sinh.