Hải quan triệt phá hàng loạt đường dây ‘cõng’ vàng vào Việt Nam

Tuy nhiên, cuộc chiến này vẫn còn cam go, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng sự đồng lòng của nhân dân trong việc tố giác, hỗ trợ lực lượng chức năng.

Theo số liệu từ Cục Hải quan, từ năm 2020 đến nay, toàn ngành đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ 26 vụ việc liên quan đến mặt hàng vàng, với tổng số lượng vàng bị tịch thu hơn 62,5 kg. 

Chỉ riêng trong năm 2024 và 7 tháng đầu năm 2025, lực lượng Hải quan đã phát hiện 14 vụ, thu giữ hơn 26,6 kg vàng. Những con số này cho thấy mức độ “nóng” của vấn nạn buôn lậu vàng, đặc biệt trên tuyến biên giới phía Nam và tại các cửa khẩu hàng không quốc tế.

Một số vụ việc điển hình cho thấy sự liều lĩnh của các đối tượng. Theo Cục Hải quan, ngày 10/4, tại Nhà ga quốc tế T2 - Sân bay Nội Bài, lực lượng Hải quan phối hợp cùng Công an Hà Nội phát hiện hành khách Luo Jiaqi (quốc tịch Trung Quốc) cất giấu trong túi quần 2 miếng kim loại nghi là vàng miếng, nặng khoảng 0,5 kg, đã được sơn phủ nhằm che mắt lực lượng kiểm soát. Đối tượng không khai báo khi làm thủ tục nhập cảnh.

Ngày 18/4, cũng tại Nội Bài, hành khách Huang Chao-Tsun nhập cảnh từ Đài Loan (Trung Quốc) bị phát hiện giấu theo người 1 miếng kim loại hình chữ nhật, màu vàng, khối lượng khoảng 1kg, không khai báo hải quan khi nhập cảnh vào Việt Nam.

Ngày 25/6, Hải quan Nội Bài phối hợp nhiều đơn vị kiểm tra hai hành khách Chang Po-Hsuan và Tsai Sheng-Wen (quốc tịch Trung Quốc), phát hiện họ mang theo 12 miếng vàng 99,99%, trọng lượng gần 2 kg, được cất giấu khéo léo trong hành lý cá nhân.

Những vụ việc này chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”, bởi theo nhận định của lực lượng chức năng, lượng vàng lậu tuồn qua biên giới còn lớn hơn nhiều lần so với số đã bị phát hiện.

Nguyên nhân chính khiến tình trạng buôn lậu vàng gia tăng là do chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới. Có thời điểm, mức chênh lên tới 14 - 17 triệu đồng/lượng, một “siêu lợi nhuận” khiến các đối tượng bất chấp rủi ro, tìm đủ cách để tuồn vàng lậu về Việt Nam.

Bên cạnh đó, vàng là mặt hàng có giá trị cao nhưng dễ chia nhỏ, dễ cất giấu trong hành lý cá nhân, thậm chí ngay trên cơ thể. Các tuyến đường buôn lậu chủ yếu gồm: 

Đường bộ, đường thủy nội địa: qua biên giới Tây Nam giáp Campuchia (Tịnh Biên, Khánh Bình - An Giang; Bờ Y - Gia Lai) và qua Lào (Lao Bảo - Quảng Trị). Tại đây, các đối tượng thường ngụy trang vàng trong phương tiện vận tải hoặc hàng hóa thông thường.

Đường hàng không: qua các sân bay quốc tế lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất. Thủ đoạn phổ biến là giấu vàng trong người, trong quần áo, hành lý xách tay, hoặc trà trộn vào các đồ dùng cá nhân.

Sự phức tạp của hoạt động buôn lậu vàng không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ, bởi vàng thường được coi như một kênh trú ẩn tài sản quan trọng trong nền kinh tế.

Trong công tác phòng, chống buôn lậu vàng, Hải quan Việt Nam có những thuận lợi quan trọng: Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các Bộ ngành đã có nhiều chỉ đạo sát sao, tăng cường quản lý thị trường vàng.

Lực lượng Hải quan được đầu tư hệ thống máy soi chiếu hiện đại, mạng lưới cơ sở bí mật rộng khắp. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Hải quan với Công an, Biên phòng, Cảnh sát biển giúp hình thành thế trận liên ngành. Tuy nhiên, khó khăn vẫn rất lớn, do các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi, manh động, liên tục thay đổi phương thức, tuyến đường, thậm chí trà trộn trong dòng người xuất nhập cảnh đông đúc để che giấu hành vi. 

Địa bàn cửa khẩu rộng lớn, lưu lượng người và phương tiện qua lại khổng lồ khiến lực lượng kiểm soát thường xuyên phải làm việc trong áp lực cao, trong khi nguồn nhân lực và phương tiện còn hạn chế.

Một cán bộ Hải quan chia sẻ: “Có những ca trực kéo dài hàng chục giờ, anh em phải căng mắt soi chiếu, theo dõi từng hành khách. Chỉ cần một phút lơ là, hàng chục lượng vàng có thể lọt qua biên giới".

Để siết chặt quản lý, Cục Hải quan đã đề ra nhiều biện pháp quyết liệt: 

Đẩy mạnh nghiệp vụ và tuần tra biên giới: Tăng cường mật phục, nắm chắc di biến động của các đối tượng trọng điểm, triển khai chuyên án đấu tranh quy mô lớn.

Nâng cao năng lực cán bộ Hải quan: Đặc biệt là công chức kiểm hóa, giám sát tại cửa khẩu, kỹ năng phân tích hình ảnh qua máy soi để kịp thời phát hiện vàng trà trộn trong hàng hóa. Kiểm soát chặt hành lý hành khách và hàng chuyển phát nhanh: Tập trung vào các tuyến, quốc gia trọng điểm, kể cả thành viên tổ bay và tiếp viên.

Tăng cường chia sẻ thông tin: Phối hợp với Interpol, Hải quan các nước, Ngân hàng Nhà nước và các lực lượng trong nước để bóc gỡ tận gốc các đường dây buôn lậu vàng xuyên quốc gia. Ứng dụng công nghệ: Mở rộng hệ thống soi chiếu tự động, phân tích dữ liệu lớn để xác định nguy cơ rủi ro, hỗ trợ lực lượng tại chỗ.

Qua các vụ việc vừa qua, có thể thấy buôn lậu vàng không còn là hoạt động nhỏ lẻ mà đã hình thành các đường dây, ổ nhóm xuyên quốc gia, được tổ chức bài bản. Việc phát hiện thành công nhiều vụ tại sân bay quốc tế chứng tỏ Hải quan đã chủ động nâng cấp công tác kiểm soát, không để lọt những kẽ hở dù nhỏ nhất.

Song, theo các chuyên gia, để giải quyết tận gốc, cần có giải pháp tổng thể nhằm thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời tăng cường cơ chế giám sát thị trường vàng. Bởi chừng nào còn tồn tại khoảng chênh lớn, chừng đó vẫn còn “đất sống” cho các đường dây buôn lậu.

Những nỗ lực không ngừng của lực lượng Hải quan trong thời gian qua đã góp phần quan trọng vào việc ngăn chặn, bóc gỡ nhiều đường dây “cõng” vàng xuyên quốc gia. Tuy nhiên, cuộc chiến này vẫn còn cam go, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng sự đồng lòng của nhân dân trong việc tố giác, hỗ trợ lực lượng chức năng.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, việc siết chặt quản lý vàng không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành Hải quan, mà còn là yếu tố then chốt để bảo vệ sự ổn định kinh tế - tài chính của đất nước.

Tiến Dũng