Hải quân Hoàng gia Anh đã thả trôi cả một gia tài trên biển

Với những tình tiết gay cấn như một tiểu thuyết trinh thám, cuốn sách kể lại câu chuyện có thật về vụ đắm tàu Wager của Hải quân Hoàng gia Anh khiến thủy thủ đoàn mắc kẹt trên một hòn đảo hoang vắng ngoài khơi Chile. Dưới áp lực sinh tồn khắc nghiệt, nội bộ thủy thủ đoàn nhanh chóng rơi vào tình trạng hỗn loạn và giết chóc. Cuối cùng, đoàn chia thành hai nhóm riêng rẽ để trở về Anh.

Tranh vẽ Chiến hạm Napoleon được hạ thủy vào thế kỷ 18. Ảnh minh họa: T.N.

David Cheap hiểu rõ Centurion tuyệt vời như thế nào. Nhanh nhẹn và vững chãi, nặng khoảng 1000 tấn, giống như các chiến hạm khác trong đội tàu của Anson, Centurion sở hữu ba cột buồm cao chót vót với các gá chéo chằng chịt,các thanh gỗ ngang, trên đó những cánh buồm căng ra.

Centurion có thể giương cùng một lúc 18 cánh buồm. Thân tàu sáng bóng nhờ lớp véc ni và phù điêu Hy Lạp mạ vàng, bao gồm cả thần Poseidon, được trang trí quanh mũi tàu. Trên mũi tàu còn có một bức chạm khắc bằng gỗ hình sư tử dài gần năm mét, được sơn màu đỏ tươi.

Để tăng khả năng sống sót sau một loạt đạn đại bác, thân tàu được đóng hai lớp ván, có chỗ dày hơn ba tấc. Con tàu có nhiều boong xếp chồng lên nhau, hai trong số đó có hàng pháo đặt ở hai bên, những nòng pháo đen hung dữ nhô ra khỏi các lỗ pháo vuông vức.

Augustus Keppel, chuẩn úy [1] trẻ mười lăm tuổi, một trong những học trò cưng của Anson, đã từng khoe rằng những chiến hạm khác “không có bất kỳ cơ hội nào” đọ lại con tàu Centurion hùng mạnh.

Tuy vậy, ngay cả trong thời điểm thuận lợi nhất, việc đóng, sửa chữa và trang bị cho những tàu chiến này đã là một nỗ lực phi thường; còn trong thời chiến, đó lại là cơn ác mộng. Các xưởng đóng tàu hoàng gia, vốn là một trong những khu sản xuất lớn nhất thế giới, giờ đây quá tải với đủ loại tàu – tàu bị rò rỉ, tàu đang đóng dở, tàu cần được bốc xếp hàng hóa. Các tàu của Anson neo đậu ở một nơi gọi là Rotten Row (dãy hàng mục nát).

Chúng chủ yếu được làm từ những vật liệu đơn giản, dễ hư hỏng: gai dầu, vải bạt và quan trọng nhất là gỗ. Để đóng một tàu chiến lớn có thể cần tới 4000 cây gỗ, cả trăm mẫu rừng có thể bị đốn hạ.

Hầu hết gỗ là sồi cứng, nhưng vẫn dễ bị tàn phá trước sức mạnh kinh hoàng của bão và biển. Teredo navalis - một loại hà đục gỗ màu đỏ, có thể dài đến gang tay rưỡi, đã ăn mòn thân tàu. (Columbus đã mất hai tàu vì những sinh vật này trong chuyến đi thứ tư đến Tây Ấn).

Giống như mọt cánh cứng, mối cũng đục thủng sàn tàu, cột buồm và cửa cabin. Một loài nấm đã ăn mòn lõi gỗ của con tàu. Vào năm 1684, Samuel Pepys, thư ký của Bộ Hải quân, đã rất kinh ngạc khi phát hiện ra rằng nhiều chiến hạm đang được đóng mới đã mục đến mức “có nguy cơ chìm ngay tại nơi neo đậu”.

Ước tính của một thợ đóng tàu hàng đầu cho thấy một chiến hạm trung bình chỉ tồn tại được khoảng 14 năm. Và để tồn tại được lâu như vậy, một con tàu gần như phải được tân trang lại hoàn toàn sau mỗi chuyến đi xa, với cột buồm, lớp vỏ bọc và hệ thống dây thừng mới. Bằng không, chúng sẽ có rủi ro gặp nạn.

Vào năm 1782, khi tàu Royal George dài 55 mét, từng là chiến hạm lớn nhất thế giới,đang neo đậu gần Portsmouth với đầy đủ thủy thủ đoàn trên tàu thì bị nước tràn vào thân. Con tàu đã chìm sau đó. Nguyên nhân vẫn còn gây tranh cãi, nhưng một cuộc điều tra đã đổ lỗi cho “tình trạng gỗ hầu như mục nát hết” của con tàu. Ước tính có khoảng 900 người chết đuối.

[1] Chuẩn úy (midshipman) là cấp bậc dành cho các quý cậu trẻ tuổi có khát vọng trở thành sĩ quan. Họ được đào tạo chuyên môn, có quyền đi trên boong chỉ huy và mặc đồng phục. Các chuẩn úy có trách nhiệm giám sát công việc trên tàu dưới sự chỉ đạo của trung úy hay thuyền phó (lieutenant).