Hai loại tinh thể gây viêm khớp - Báo VnExpress

Bệnh lắng đọng canxi pyrophosphat (CPPD) còn gọi là bệnh giả gout. CPPD và bệnh gout đều là các dạng viêm khớp, trong đó các tinh thể nhỏ hình thành trong khớp và các mô xung quanh dẫn đến sưng, đau, cứng khớp.

Tinh thể monosodium urat (axit uric) là nguyên nhân gây ra bệnh gout. Axit uric là sản phẩm thải ra từ quá trình phân hủy purine, một chất có trong cơ thể và các loại thực phẩm. Thông thường, thận lọc bỏ axit uric dư thừa. Tuy nhiên, khi quá trình đào thải này gặp trục trặc dẫn đến quá nhiều axit uric trong máu. Chúng có thể tích tụ và hình thành nên các tinh thể hình kim ở khớp. Những tinh thể này cọ xát vào màng hoạt dịch - lớp lót của khớp, dẫn đến viêm, đau và sưng.

Tinh thể canxi pyrophosphat

Tinh thể canxi thường có trong xương và răng. Ở những người bị CPPD, các tinh thể này hình thành trong sụn. Tinh thể CPPD có hình thoi với đầu tù. Nhiều trường hợp tinh thể CPPD không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi các tinh thể di chuyển từ sụn vào khoang khớp, chúng có thể cọ xát vào mô mềm, gây đau và sưng.

Triệu chứng

Bệnh gout thường chỉ bùng phát ở một khớp tại một thời điểm. Người bệnh đau dữ dội, nóng, sưng, đỏ khớp. Bệnh thường xảy ra ở ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác trong cơ thể bao gồm mắt cá chân, khuỷu tay, vai, đầu gối và hông. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, các triệu chứng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.

CPPD có triệu chứng tương tự gout, có thể dẫn đến đau dữ dội và cứng khớp nhanh chóng, đạt đỉnh điểm trong vòng 12-24 giờ, sưng khớp, sốt khiến người bệnh đổ mồ hôi và cảm thấy mệt mỏi. CPPD thường gặp ở đầu gối, nhưng cũng có thể xảy ra ở cổ tay, vai, mắt cá chân, khuỷu tay, ngón chân và hông. Mức độ đau thường nhẹ hơn so với bệnh gout. Các triệu chứng có thể kéo dài vài ngày hoặc đến hai tuần.

Người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp để hạn chế cơn đau do gout và CPPD gồm:

Chườm lạnh: Để khớp nghỉ ngơi và chườm đá có thể giảm đau và viêm.

Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng vừa phải để làm giảm khả năng xảy ra các cơn gout. Thừa cân có thể dẫn đến tăng tình trạng viêm trong cơ thể.

Tập thể dục: Chọn các bài tập tác động thấp giúp giảm áp lực lên các khớp.

Hạn chế thực phẩm giàu purin: Thịt đỏ, một số loại hải sản, nội tạng động vật, rượu và đồ uống có đường cần hạn chế để phòng ngừa tăng lượng axit uric tạo ra trong cơ thể.

Các triệu chứng sưng đau do tinh thể gout có thể được điều trị bằng thuốc qua đường uống hoặc tiêm theo tư vấn của bác sĩ. Người bị sốt và khớp đau, nóng khi chạm vào nên đi khám ngay bởi đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh gout hoặc CPPD dựa trên các triệu chứng và hình dạng khớp. Người bệnh cũng có thể thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm dịch khớp, xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ axit uric và các chất điện giải khác (như canxi, phosphate, magiê), siêu âm giúp xác định vị trí các tinh thể trong hoặc xung quanh khớp.

Anh Ngọc (Theo Medical News Today)