Hai cụm dịch vụ chiến lược để TP.HCM mới vươn tầm

Trong bối cảnh dịch vụ hiện đóng góp hơn 51% GRDP của TP.HCM nhưng vẫn thiên về các lĩnh vực truyền thống, việc nâng tầm dịch vụ hiện đại trở thành chìa khóa.

Tỉ trọng dịch vụ của TP.HCM còn thấp so với mức 70 - 88% của các đô thị toàn cầu như Singapore hay Thượng Hải.

Thời cơ hiện nay chính là cơ hội vàng để dịch vụ của thành phố vươn tầm khu vực, dựa trên hai trụ cột chiến lược: cụm dịch vụ nâng cao năng suất và cụm dịch vụ kết nối toàn cầu.

Cụm dịch vụ nâng cao năng suất

Bài toán lớn nhất đặt ra hiện nay là nâng cao năng suất tổng hợp và tạo liên kết toàn cầu, từ đó đưa thành phố lên một tầm phát triển mới, vững chắc hơn và có sức lan tỏa lớn hơn.

Trong bối cảnh này, một hướng đi chiến lược được nhiều chuyên gia kinh tế đồng thuận là tập trung vào hai cụm dịch vụ then chốt: cụm dịch vụ nâng cao năng suất và cụm dịch vụ kết nối toàn cầu. Đây không chỉ là trụ cột tăng trưởng mà còn là "đòn bẩy" để TP.HCM hội nhập sâu vào chuỗi giá trị quốc tế, tận dụng tối đa cơ hội từ hội nhập kinh tế, chuyển đổi số và xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trước hết, TP.HCM cần dẫn đầu cả nước về đổi mới công nghệ và chuyển đổi số. Nghị quyết 57 về phát triển khoa học - công nghệ đã mở đường, nhưng quan trọng hơn là cơ chế thực thi. Thành phố nên triển khai các khu thử nghiệm chính sách (sandbox) cho các lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech), trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và các giải pháp đổi mới sáng tạo.

Thủ Đức, với lợi thế là trung tâm nghiên cứu và nhiều trường đại học, hoàn toàn có thể trở thành "hạt nhân" của hệ sinh thái khoa học - công nghệ, đóng vai trò lan tỏa cho toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 

Việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ, đồng thời khuyến khích hợp tác ba bên giữa Nhà nước - Đại học - Doanh nghiệp sẽ giúp TP.HCM rút ngắn khoảng cách với các trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.

Song song đó, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chính là chìa khóa nâng TFP. Thành phố cần thiết lập mạng lưới đào tạo vùng, liên kết chặt chẽ với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, khuyến khích mô hình doanh nghiệp - học viện để các chương trình học bám sát nhu cầu thị trường. 

Các ngành công nghệ cao, kinh tế số, tài chính quốc tế, logistics và quản trị chuỗi cung ứng nên được ưu tiên hàng đầu. Hệ thống đại học và cơ sở dạy nghề phải đổi mới mạnh mẽ, không chỉ về giáo trình mà cả phương thức đào tạo, đảm bảo sinh viên ra trường có kỹ năng toàn cầu và khả năng thích ứng nhanh với các thay đổi công nghệ.

Y tế cũng là yếu tố không thể thiếu. Một trung tâm y tế chất lượng ngang tầm khu vực ASEAN sẽ không chỉ nâng cao sức khỏe và năng suất lao động của người dân mà còn thu hút nhân tài quốc tế, phục vụ mục tiêu xây dựng TP.HCM thành "thành phố đáng sống" cho chuyên gia và nhà đầu tư. 

Song song, phát triển du lịch y tế, vốn đang có nhu cầu lớn từ các nước trong khu vực, có thể trở thành ngành dịch vụ giá trị cao, tạo thêm nguồn thu ngoại tệ và việc làm.

Kinh tế số, hiện đóng góp khoảng 20% GRDP, cần đặt mục tiêu cao hơn trong thập niên tới. Đẩy mạnh hạ tầng số, dịch vụ điện toán đám mây, thanh toán điện tử và khởi nghiệp công nghệ sẽ giúp tối ưu quy trình sản xuất, giảm chi phí vận hành cho doanh nghiệp và tăng sức cạnh tranh của toàn nền kinh tế. 

Một chính quyền đô thị số, cung cấp dịch vụ công nhanh gọn, minh bạch cũng sẽ tạo môi trường thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy tăng năng suất xã hội.

Cụm dịch vụ kết nối toàn cầu

Nếu như cụm dịch vụ nâng cao năng suất đóng vai trò "động cơ bên trong" thì cụm dịch vụ kết nối toàn cầu chính là "cửa ngõ" để TP.HCM vươn ra thế giới. Trong đó, tài chính - ngân hàng - bảo hiểm được xem là mũi nhọn. 

Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM (IFC) đã được Quốc hội thông qua nghị quyết 222/2025, nhưng thành công của dự án này phụ thuộc nhiều vào khả năng cạnh tranh chính sách so với các trung tâm khu vực như Singapore hay Hong Kong.

Thành phố cần có cơ chế thuế, ngoại hối, thị thực dài hạn và bảo vệ nhà đầu tư đủ sức hấp dẫn, đồng thời mạnh dạn cho phép thử nghiệm các mô hình tài chính mới như tài sản số và fintech. Khi TP.HCM trở thành "bến đỗ" của dòng vốn quốc tế, nguồn lực cho đầu tư và đổi mới sáng tạo sẽ dồi dào hơn, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa đến toàn bộ nền kinh tế.

Vận tải, kho bãi và logistics cũng là lĩnh vực không thể bỏ qua. Sau sáp nhập, TP.HCM sở hữu lợi thế hiếm có với cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, định hướng phát triển cảng trung chuyển Cần Giờ và mạng lưới sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành - Côn Đảo. 

Thành phố nên nhanh chóng hình thành 8 trung tâm logistics quy mô trên 750ha, phân vai rõ ràng: xuất nhập khẩu tập trung ở Bà Rịa - Vũng Tàu, logistics nội địa và cung ứng công nghiệp đặt tại TP.HCM và Bình Dương. 

Hoàn thiện các tuyến vành đai 3-4, cao tốc liên vùng, cũng như xây dựng khoảng 1.000km metro không chỉ giảm chi phí vận tải mà còn nâng cao khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, việc giảm chi phí logistics sẽ giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hơn, đồng thời thu hút thêm các tập đoàn đa quốc gia thiết lập chuỗi cung ứng tại TP.HCM và vùng phụ cận. Sự phát triển đồng bộ của cảng biển, sân bay, đường sắt và hệ thống kho bãi hiện đại sẽ biến thành phố trở thành "siêu trung tâm" logistics của khu vực Đông Nam Á.

Siêu đô thị TP.HCM không chỉ là câu chuyện mở rộng địa giới. Đó phải là bước nhảy về năng suất và khả năng kết nối toàn cầu. Việc kiên định triển khai các giải pháp tập trung vào hai cụm dịch vụ chiến lược nâng cao năng suất và kết nối toàn cầu sẽ giúp TP.HCM trở thành trung tâm tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ hàng đầu châu Á trong thập niên tới.

Đây chính là con đường hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam lên tầm đô thị toàn cầu, đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng quốc gia và khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế thế giới.