'Hacker mũ trắng' phát hiện hơn 600 lỗ hổng bảo mật

Trong thế giới phẳng của kỷ nguyên số, chiến trường không còn chỉ trên thực địa. Một cuộc chiến mới, thầm lặng nhưng không kém phần khốc liệt, đang diễn ra trên không gian mạng, đó là cuộc chiến giữ an toàn thông tin.

Giữa không gian thầm lặng ấy tại Việt Nam, có một chuyên gia tên Nguyễn Tuấn Anh. Không chỉ là "hacker mũ trắng" với những thành tích nổi bật trên trường quốc tế, anh còn là một trong những người đang âm thầm góp sức vào việc xây dựng và phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng cho Tổ quốc. Nguyễn Tuấn Anh luôn nỗ lực kết nối các bạn trẻ đam mê lĩnh vực bảo mật thông tin với kỳ vọng chung tay nâng tầm vị thế an ninh mạng Việt Nam trên phạm vi toàn cầu.

Xây dựng nền tảng nhân lực an ninh mạng vững chắc

Anh Nguyễn Tuấn Anh (29 tuổi), chuyên viên chính tại Công ty TNHH MTV An ninh mạng Viettel (Viettel Cyber Security), là cái tên không xa lạ trong cộng đồng bảo mật quốc tế. Giai đoạn 2020 - 2023, anh nhiều lần lọt vào bảng xếp hạng các chuyên gia bảo mật hàng đầu thế giới trên nền tảng tìm kiếm lỗ hổng bảo mật lớn nhất toàn cầu BugCrowd. Trong quá trình làm việc, Tuấn Anh đã phát hiện hơn 600 lỗ hổng bảo mật, trong đó có hơn 300 lỗ hổng ở mức độ nghiêm trọng. Với thành tích đó, anh đã được vinh danh Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2023 và nhận nhiều giải thưởng danh giá khác.

Tuy nhiên, phía sau thành công ấy là những trăn trở về hành trình dài hơi trong việc phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng cho Việt Nam. Từ năm 2024 đến nay anh không "có nhiều thay đổi đột phá" trong việc tìm ra lỗ hổng bảo mật nữa mà "lặng lẽ" dành nhiều thời gian hơn cho việc quản lý, phát triển đội ngũ.

Sự chuyển hướng này không đơn thuần là một bước tiến sự nghiệp mà phản ánh góc nhìn dài hạn hơn: trong cuộc chiến an ninh mạng, việc phát hiện lỗ hổng là quan trọng, nhưng xây dựng được nền tảng nhân lực vững vàng mới là yếu tố mang tính bền vững. Anh chia sẻ một thực tế đang diễn ra ngày càng rõ nét: "Nước ngoài họ thấy người Việt Nam mình rất giỏi trong lĩnh vực này. Họ tìm kiếm nhân sự ở Việt Nam rất nhiều, cho làm việc từ xa và trả lương rất cao. Tình trạng chảy máu chất xám trong ngành này là một vấn đề rất khó giải".

Đây chính là nghịch lý lớn nhất mà Tuấn Anh nhiều lần suy nghĩ. Việt Nam đang sản sinh ra những tài năng an ninh mạng xuất sắc nhưng họ lại đang trở thành mục tiêu thu hút của các công ty toàn cầu. Mức đãi ngộ hấp dẫn cùng môi trường làm việc linh hoạt đang tạo ra một làn sóng dịch chuyển âm thầm nhưng đáng chú ý.

Kết nối cộng đồng bằng lòng yêu nước

Trước thực trạng đó, Tuấn Anh chọn cách tiếp cận chủ động và bền bỉ. Anh cùng một số đồng nghiệp thành lập một cộng đồng chia sẻ tri thức an ninh mạng, tạo không gian để các bạn trẻ có thể trao đổi, học hỏi lẫn nhau và quan trọng hơn cả là để tìm thấy một mục tiêu chung, một lý tưởng lớn hơn những con số trong tài khoản ngân hàng.

"Tôi muốn kết nối cộng đồng lại với nhau", anh chia sẻ. Từ mong muốn đó, nhiều hoạt động hỗ trợ và đồng hành đã được triển khai. Một trong những câu chuyện anh hay nhắc đến là về nhóm bạn trẻ ở miền Nam do một thành viên tên Trường dẫn dắt. Được truyền cảm hứng từ những buổi chia sẻ kỹ thuật và định hướng nghề nghiệp trong cộng đồng, nhóm này đã tự luyện tập, tham gia cuộc thi World Cup của nền tảng HackerOne và xuất sắc lọt vào Top 8 toàn cầu. "Họ thực sự rất nỗ lực và xứng đáng với kết quả đó", Tuấn Anh nói với niềm vui chân thành.

Với anh và đồng nghiệp, đó là một trong những cách thiết thực để góp phần giữ chân người giỏi: không áp đặt hay ràng buộc bằng quy định mà tạo ra một môi trường giúp các bạn trẻ thấy được ý nghĩa lớn hơn trong công việc của mình. Việc dùng năng lực để bảo vệ các hệ thống quan trọng, góp phần đảm bảo an toàn cho hàng triệu người dân - đó mới là giá trị bền vững, và cũng là điều khiến họ cảm thấy tự hào.

"Chúng mình luôn tin rằng thế hệ đi trước có trách nhiệm đồng hành cùng thế hệ sau, không chỉ để chia sẻ kỹ năng, mà còn để truyền động lực, cùng nhau hướng về một mục tiêu chung cho Viettel nói riêng và to hơn là cho đất nước", anh bày tỏ.

Khi an ninh quốc gia nằm trên không gian mạng

Cuộc chiến mà Tuấn Anh và đồng nghiệp đang theo đuổi càng trở nên cấp thiết hơn trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện. "Việt Nam mình đang số hóa gần như mọi thứ - từ dữ liệu cá nhân đến các dịch vụ công. Nhưng nhân lực về bảo mật lại đang rất thiếu. Khi hệ thống chưa được kiểm tra bảo mật kỹ lưỡng hoặc thiếu đội ngũ bảo vệ chuyên trách thì nguy cơ bị tấn công chỉ còn là vấn đề thời gian. Có những cuộc tấn công có thể đã xảy ra mà không ai nhận ra", anh phân tích.

Mỗi ngày, các chiêu thức lừa đảo qua mạng càng trở nên tinh vi hơn, từ giả danh nhân viên điện lực, cơ quan chức năng đến các kịch bản liên quan giao hàng, ngân hàng, bảo hiểm…, phần lớn đều bắt nguồn từ việc lộ lọt thông tin cá nhân. "Khi thông tin từ các hệ thống lớn bị rò rỉ, kẻ xấu có thể kết hợp tạo nên những tình huống lừa đảo rất thuyết phục", Tuấn Anh chia sẻ.

Công việc của Tuấn Anh và đồng đội tại Viettel Cyber Security chính là nỗ lực thầm lặng để củng cố lớp phòng thủ trong môi trường số - từ đánh giá, kiểm thử cho đến chủ động tìm kiếm điểm yếu trong những hệ thống trọng yếu. Họ vào vai các "hacker mũ trắng", liên tục diễn tập tình huống tấn công để chủ động phát hiện và vá lỗi trước khi bị kẻ xấu khai thác. Đó là công việc nhiều áp lực, đòi hỏi sự kiên trì, tỉnh táo và khả năng sáng tạo liên tục.

"Cảm giác chinh phục được một hệ thống khó, tìm ra lỗ hổng trước khi nó bị lợi dụng luôn rất đặc biệt. Chính những khoảnh khắc như vậy khiến mình thêm yêu công việc này", anh chia sẻ. Chàng trai 9X đặt mục tiêu kết nối, hỗ trợ thật nhiều "hacker mũ trắng" trẻ tuổi để tạo nên một cộng đồng chung chí hướng, góp phần nâng tầm vị thế an ninh mạng của Việt Nam trên phạm vi toàn cầu.