"Hà Nội lọt vào nhóm các đô thị ô nhiễm nặng nhất thế giới"

(Dân trí) - Việt Nam đứng thứ hai trong khu vực ASEAN về mức độ ô nhiễm không khí và xếp thứ 22 toàn cầu. Hà Nội lọt vào nhóm các đô thị ô nhiễm nặng nhất thế giới, giữ vị trí thứ 8, theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ.

Tại hội thảo “Giải pháp điện khí hóa giao thông để giải quyết ô nhiễm không khí ở Việt Nam” ngày 28/8, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) dẫn báo cáo thường niên của IQAir cho thấy Việt Nam đứng thứ hai trong khu vực ASEAN về mức độ ô nhiễm không khí và xếp thứ 22 toàn cầu.

Hà Nội lọt vào nhóm các đô thị ô nhiễm nặng nhất thế giới, giữ vị trí thứ 8.

Thế giới ghi nhận khoảng 7 triệu ca tử vong mỗi năm do ô nhiễm không khí, riêng tại Việt Nam con số ít nhất 70.000 người, làm giảm tuổi thọ trung bình khoảng 1,4 năm liên quan đến các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phổi do phơi nhiễm bụi mịn và các chất độc hại trong không khí, theo báo cáo nghiên cứu của ông Thọ.

Ngành giao thông vận tải là một trong những nguồn phát thải lớn nhất, chiếm tới 11% tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam. Xe cơ giới đường bộ chiếm đa số trong cơ cấu, với hàng chục triệu phương tiện cá nhân lưu thông mỗi ngày.

Dự báo đến năm 2030, lượng phát thải từ giao thông có thể vượt 88 triệu tấn CO2 nếu không có các biện pháp mạnh mẽ.

Ông Thọ khẳng định chuyển đổi sang phương tiện chạy điện được coi là giải pháp chiến lược để vừa giảm phát thải khí nhà kính, vừa cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn.

Xe máy điện - phương tiện phù hợp với thói quen di chuyển ngắn và phổ biến ở Việt Nam, đang dần chứng minh lợi thế về chi phí vận hành nhờ điện năng, chi phí bảo dưỡng thấp. Xe buýt điện và các dự án giao thông công cộng thân thiện môi trường như metro Hà Nội cho thấy những tín hiệu tích cực, mặc dù tỷ lệ chuyển đổi phương thức đi lại vẫn còn hạn chế.

“Quá trình điện khí hóa giao thông vẫn đang phải đối mặt với những rào cản lớn. Giá thành xe điện còn cao so với thu nhập bình quân, hạ tầng trạm sạc công cộng chưa phát triển kịp tốc độ tăng trưởng phương tiện. Người tiêu dùng lo ngại về quãng đường di chuyển ngắn, thời gian sạc lâu và sự thiếu đồng bộ trong dịch vụ hậu cần”, báo cáo của ông Thọ nêu thực tế.

Từ đó, vị chuyên gia khẳng định nếu không tháo gỡ các rào cản, tiến trình chuyển đổi sẽ diễn ra chậm và khó đạt được mục tiêu giảm phát thải như kỳ vọng. Dù vậy, theo ông Thọ, cơ hội phát triển giao thông xanh tại Việt Nam vẫn rất rộng mở.

Các doanh nghiệp nội địa đang đầu tư mạnh mẽ, đồng thời có sự đồng hành từ các tổ chức quốc tế trong hỗ trợ tài chính và công nghệ. Việc xây dựng thị trường carbon trong nước và triển khai hợp tác theo Điều 6 Thỏa thuận Paris hứa hẹn cung cấp thêm nguồn lực tài chính xanh, mở đường cho các dự án hạ tầng, đổi mới công nghệ

Điện khí hóa giao thông nổi lên như một trụ cột chiến lược khi Việt Nam phải đối mặt đồng thời với áp lực giảm phát thải khí nhà kính và kiểm soát ô nhiễm không khí đô thị. Việc thay thế phương tiện truyền thống bằng phương tiện điện giúp giảm lượng phát thải CO2, qua đó hỗ trợ Việt Nam tiến gần hơn đến cam kết Net Zero vào năm 2050.

Theo ông Thọ, việc phát triển xe máy điện, pin và hạ tầng sạc đồng bộ sẽ tạo ra một chuỗi giá trị mới, khuyến khích đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường khu vực. Quá trình đó có thể thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế thông qua các cơ chế hợp tác khí hậu, tạo điều kiện để Việt Nam giải quyết những thách thức trong nước và đóng góp tích cực vào mục tiêu toàn cầu.