Giá USD ‘chợ đen’ tăng mạnh có đáng ngại?

Giá USD “chợ đen” tiến sát mốc 28.000 đồng/USD, cao hơn thị trường chính thức lên tới hơn 1.000 đồng/USD. Theo chuyên gia, thị trường phi chính thức tăng cao nhưng khó tác động mạnh đến tình hình kinh tế nói chung khi Ngân hàng Nhà nước vẫn can thiệp ổn định giá USD trên thị trường ngân hàng.

Giá USD "chợ đen" tăng, USD ngân hàng "hạ nhiệt"

Sáng nay (27/10), Ngân hàng Nhà nước niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 25.097 đồng/USD, giảm 1 đồng so với sáng qua. Theo biên độ giao dịch ±5% được quy định, tỷ giá trần 26.351 đồng/USD, còn tỷ giá sàn 23.842 đồng/USD.

Tỷ giá tham khảo tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước ở mức 23.893 - 26.301 đồng/USD mua vào - bán ra.

Còn tại ngân hàng thương mại sáng nay cũng giảm mạnh. Cụ thể, Vietcombank - ngân hàng giao dịch ngoại tệ lớn nhất hệ thống niêm yết tỷ giá USD ở mức 26.111 - 26.351 VNĐ/USD (mua vào - bán ra), giảm tới 41 đồng ở chiều mua vào và giảm 1 đồng ở chiều bán ra so với sáng qua.

Đáng chú ý, giá USD trên thị trường "chợ đen" quanh mức 27.517 - 27.637 đồng/USD mua - bán. Như vậy, giá USD ngân hàng và trên thị trường tự do chênh nhau lên tới hơn 1.000 đồng/USD.

Trước biến động mạnh của tỷ giá USD những ngày qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ Công Thương và Thanh tra Chính phủ đề nghị tăng cường phối hợp trong quản lý hoạt động thị trường ngoại hối, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng và ổn định kinh tế vĩ mô.

Ngân hàng Nhà nước cho biết, đơn vị này đã chủ động điều hành linh hoạt tỷ giá trung tâm, đồng thời yêu cầu các tổ chức tín dụng tuân thủ nghiêm quy định pháp luật về cung ứng dịch vụ ngoại hối.

Ngày 22/10, Ngân hàng Nhà nước phát đi thông báo phương án bán ngoại tệ thông qua hợp đồng kỳ hạn, có hủy ngang trong 180 ngày - lần thứ ba trong gần hai tháng Ngân hàng Nhà nước sử dụng công cụ bán ngoại tệ can thiệp.

Giao dịch được thực hiện đối với các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm, với giá bán 26.550 đồng/USD. Mức ngoại tệ bán ra tối đa cho mỗi ngân hàng trong mỗi lần giao dịch tương đương mức để đưa trạng thái ngoại tệ của ngân hàng về mức cân bằng.

Anh Nguyễn Đức Thắng - chủ một doanh nghiệp nhập khẩu linh kiện liên quan đến điện - cho biết: "Mặc dù giá USD tự do tăng mạnh nhưng doanh nghiệp chúng tôi mua USD từ thị trường ngân hàng nên không ảnh hưởng nhiều. Mặc dù giá USD ngân hàng có tăng so với năm ngoái khiến chi phí đầu ra tăng nhưng vẫn trong kế hoạch doanh nghiệp có thể đáp ứng được".

Tỷ giá chợ đen khó tác động mạnh đến thị trường chính thức

Trao đổi với PV Tiền Phong , ông Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính - phân tích, phần lớn hoạt động mua bán ngoại tệ phục vụ xuất nhập khẩu hiện nay vẫn được thực hiện qua hệ thống ngân hàng , do đó tỷ giá trên thị trường chợ đen chỉ có ảnh hưởng rất hạn chế đến thị trường chính thức.

Ông Độ cho biết, với doanh nghiệp có hợp đồng nhập khẩu, việc mua USD tại ngân hàng diễn ra thuận lợi và đúng quy định. “Tỷ giá chợ đen tăng cao chủ yếu phản ánh tâm lý thị trường chứ không tác động trực tiếp đến hoạt động thương mại quốc tế. Quy mô thị trường tự do vốn nhỏ, không thể so sánh với quy mô giao dịch ngoại tệ chính thức", ông Độ nói.

Theo vị chuyên gia, sự chênh lệch giữa tỷ giá chính thức và tỷ giá tự do thời gian qua có thể liên quan đến một số yếu tố ngắn hạn, trong đó có biến động của giá vàng hoặc nhu cầu mua bán không chính thức. “Giá vàng tăng có thể khiến nhu cầu nắm giữ USD ở khu vực phi chính thức tăng theo, song tác động này chỉ mang tính tâm lý” ông Độ phân tích và cho rằng việc bình luận quá sâu về thị trường tự do là khó, bởi các hoạt động này thiếu minh bạch và không có số liệu thống kê chính thức.

Tuy nhiên, ông Độ nêu rõ “về cơ bản, thị trường chính thức mới là nơi quyết định tỷ giá và phản ánh đúng quan hệ cung cầu ngoại tệ trong nền kinh tế”.

Vị chuyên gia cũng đánh giá, Ngân hàng Nhà nước vẫn đang điều hành tỷ giá khá linh hoạt và hiệu quả. Khi tỷ giá có dấu hiệu tăng nhanh, cơ quan quản lý đã kịp thời can thiệp bán ngoại tệ ra thị trường, góp phần ổn định tâm lý và tránh biến động lớn. Tỷ giá giữa các ngân hàng thương mại hiện vẫn ổn định. Dù thị trường thế giới còn nhiều biến động, Việt Nam đã vượt qua giai đoạn áp lực lớn nhất.

Theo ông Độ, các yếu tố từng gây sức ép lên tỷ giá như việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ duy trì lãi suất cao, xung đột thương mại Mỹ - Trung hay những lo ngại về xuất khẩu đều đã hạ nhiệt. “Áp lực lớn nhất với tỷ giá có lẽ đã qua. Từ nay đến cuối năm, biến động tỷ giá nhiều khả năng sẽ không quá mạnh, thị trường sẽ dần ổn định trở lại”, ông Độ dự báo và cho biết thị trường ngoại hối Việt Nam vẫn duy trì được sự ổn định tương đối, các biến động ngắn hạn trên chợ đen chủ yếu mang tính nhất thời.

“Cái chính vẫn là thị trường chính thức. Tỷ giá ngân hàng ổn định thì nền kinh tế cũng sẽ ổn định", ông Độ nói.