Giá rau củ tăng 'chóng mặt'

Giá mớ rau, trái bí ngoài chợ tăng vọt, sức nóng giá cả các mặt hàng thiết yếu tăng làm nảy sinh lo ngại chỉ số tiêu dùng (CPI), lạm phát sẽ tăng trong những tháng cuối năm.

Rau củ tăng giá gấp đôi do mưa lũ

Đó là thông tin được nhiều bà nội trợ đi chợ hằng ngày cũng như tiểu thương phản ánh đến Báo Thanh Niên trong những ngày qua. Bà Nguyễn Thị Hồng, bán rau củ các loại trên đường Trần Văn Hoàng (P.Tân Sơn Nhất, TP.HCM), cho hay giá các loại rau ăn lá từ 20.000 đồng/kg nay vọt lên 40.000 - 45.000 đồng/kg, bí xanh 15.000 đồng/kg lên 30.000 đồng/kg… "Rau mua từ vườn đã 40.000 đồng/kg, chở lên thành phố thêm tiền xăng xe, lãi bán giá 50.000 đồng/kg. Giá cả tăng đến chóng mặt nên tôi không dám lấy hàng về bán. Trước tôi mua từ nhà vườn miền Tây lên bán lại, hóa đơn trả một đợt 5 - 6 triệu tiền hàng, nay 10 triệu không đủ hàng để bán, thiếu nhiều loại lắm. Ngay hành lá cũng tăng, trước bán lẻ 5.000 đồng, nay mua 10.000 đồng mới được nhúm", bà Hồng thông tin.

Đi chợ hằng ngày, bà Trần Thanh Phương (ngụ đường Nguyễn Thị Nhỏ, P.Tân Hòa) cũng cho biết đậu cô ve loại một, đầu tháng 10 mua giá khoảng 30.000 đồng/kg, từ đầu tháng 11 đến nay là 70.000 đồng/kg. Tương tự, đậu đũa 15.000 đồng/kg, nay lên 40.000 đồng/kg. Các loại rau cải thìa trước đồng giá từ 20.000 - 27.000 đồng/kg, tùy loại nay toàn nghe báo giá 45.000 - 50.000 đồng/kg. Ngoài ra, cà chua, xà lách đều tăng từ 50 - 60% so với giá tháng 10. Bà Phương nói: "Giá đắt đã đành, nhưng các loại rau cũng không có nhiều chọn lựa. Quầy hàng rau củ bày biện chỉ bằng một nửa so với trước. Giá tăng kiểu này cả người bán lẫn người mua đều khó như nhau. Người bán không dám lấy nhiều sợ hàng tồn, lỗ lã. Người mua cũng "rén" nên giảm mua, thậm chí… làm biếng đi chợ hơn".

Tại một số chợ dân sinh như Bến Thành, Tân Định, Nguyễn Văn Trỗi…, tiểu thương thừa nhận mặt hàng rau xanh đã tăng giá tăng mạnh từ đầu tháng 10 tới nay do nguồn cung giảm. Theo ghi nhận, các chợ đầu mối Bình Điền, Hóc Môn giảm mạnh lượng rau củ về chợ do khan hiếm nguồn cung. Hiện khoảng 60 - 70% rau củ cung ứng cho TP.HCM được nhập từ các vùng chuyên canh khu vực ĐBSCL và tỉnh Lâm Đồng. Theo thông tin từ chợ đầu mối Thủ Đức, lượng rau nhập về chợ từ 2.800 tấn mỗi đêm, nay chỉ còn 2.200 - 2.300 tấn/đêm.

Tại thị trường khu vực miền Trung và miền Bắc cũng có phản ánh giá các mặt hàng rau củ tăng phi mã sau bão lụt. Một chủ vựa rau ở Đà Lạt thông tin cơ sở của ông chuyên cung ứng rau củ tươi cho hệ thống siêu thị ở Đà Nẵng, do ảnh hưởng mưa gió, ngập liên tục nên lượng hàng của cơ sở đưa ra miền Trung trong tháng 11 giảm mạnh, có ngày chỉ cung ứng đủ 50 - 60% so với nhu cầu, giá bán đa số tăng từ 30 - 50%. Ông Lê Mạnh Phong, Giám đốc vùng miền Bắc của hệ thống siêu thị GO!, xác nhận do ảnh hưởng mưa bão khu vực miền Trung và miền Bắc trong thời gian qua, một số sản phẩm rau củ bị ảnh hưởng, sản lượng cung ứng ít đi và giá cả có biến động. Tuy nhiên, về cơ bản, nguồn cung các sản phẩm thiết yếu không biến động nhiều do hệ thống bán lẻ hiện đại luôn chủ động và ký cam kết lâu dài với nhà cung cấp. Biến động này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn do khu vực miền Bắc sắp vào vụ đông, nguồn rau củ sẽ phong phú trở lại. Dịp này, khách hàng có thể lựa chọn các sản phẩm tươi thay thế khác.

Đại diện Sở Công thương TP.HCM cho biết đang tăng cường triển khai các chương trình bình ổn giá tại hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi và các điểm bán lưu động ở khu dân cư. Trong đó, nhiều nhóm hàng thiết yếu như gạo, dầu ăn, trứng, thịt gia cầm, rau củ được ký kết nguồn cung ổn định với nhà sản xuất, đảm bảo giá bán thấp hơn ngoài thị trường từ 5 - 10%. Sở Công thương cũng khuyến cáo người tiêu dùng chủ động mua hàng nhu yếu phẩm tại những điểm kinh doanh có giá cả ổn định, giá bình ổn. Sở cũng đã làm việc với các địa phương, nhà cung ứng để tăng lượng rau củ đưa về thành phố, nhằm tránh biến động giá cả kéo dài.

Thận trọng với lạm phát

Thường giá cả cứ đến dịp cuối năm, tết là tăng nhưng diễn biến thời tiết bất lợi trong năm nay khiến việc tăng giá các mặt hàng thiết yếu đến sớm hơn. Ngoài ra, thông tin tăng lương tối thiểu từ đầu năm tới, việc các hộ kinh doanh chuyển sang tính thuế theo doanh thu... cũng có thể ảnh hưởng đến giá cả những tháng cuối năm.

Thực tế tại TP.HCM, các siêu thị và nhà bán lẻ cho biết nhiều nhà cung cấp đã bắt đầu tăng giá hàng hóa bán Tết Nguyên đán 2026, mức tăng phổ biến từ 5 - 10%, riêng một số mặt hàng nhập khẩu tăng 15% do tỷ giá ngoại tệ tăng. Trong báo cáo tổng quan thị trường giá cả tháng 10 và 10 tháng năm 2025 vừa công bố, Cục Thống kê (Bộ Tài chính) thông tin lạm phát tháng 10 tăng 0,2% so với tháng trước, tính chung 10 tháng năm nay lạm phát tăng 3,27% - mức tăng cao đáng kể so với cùng kỳ năm 2024. Báo cáo cũng chỉ ra lý do là giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão; chi tiêu ăn uống ngoài gia đình tăng theo chi phí nguyên liệu đầu vào; giá dịch vụ giáo dục các trường ngoài công lập tiếp tục tăng... Riêng nhóm hàng ăn uống và dịch vụ ăn uống tăng 3,18%, tác động khiến CPI chung tăng 1,07 điểm phần trăm.

Tuy vậy, các chuyên gia kinh tế đều cho rằng VN sẽ đạt được mục tiêu lạm phát dưới 4% như Quốc hội và Chính phủ đề ra. Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Quốc Việt (Trường ĐH Kinh tế - ĐH Quốc gia Hà Nội) phân tích yếu tố giá một số mặt hàng tăng nóng có thể chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ trong điều hành vĩ mô, kiểm soát lạm phát, trong đó có cả chính sách "khoan thư sức dân" như hỗ trợ doanh nghiệp trong miễn, giảm, giãn thuế, phí và tiền thuê đất, đặc biệt là giảm 2% thuế giá trị gia tăng với quy mô khoảng 40.000 tỉ đồng. Các chính sách này đã góp phần giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, từ đó giúp bình ổn giá hàng hóa thiết yếu.

Dù vậy, PGS-TS Nguyễn Thường Lạng, Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế - ĐH Kinh tế Quốc dân, vẫn lưu ý phải cẩn trọng vì thường lạm phát bắt nguồn từ 2 nhóm chính gồm cầu kéo và chi phí đẩy. Trong bối cảnh mặt bằng lãi suất thấp khiến lượng tiền đưa vào lưu thông lớn hơn có thể ảnh hưởng đến CPI. Vì thế, vấn đề quan trọng là chính sách tiền tệ phải linh hoạt. Cùng với đó, nếu nguồn vốn đầu tư được phân bổ hiệu quả vào các lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, giúp nâng năng suất và giá trị gia tăng, thì lạm phát cũng sẽ được kiểm soát tốt hơn.