Gần 70 tuổi nhưng công ty vẫn chưa muốn cho tôi nghỉ việc

Gần đây có nhiều bài viết, ý kiến về chuyện sinh ra trường không tìm được việc làm, hay lao động trung niên không được trọng dụng, bị sa thải. Phải chăng người lao động đang bị đối xử thiếu công bằng? Thực ra, nhu cầu tìm kiếm và tuyển dụng ứng viên có năng lực chưa bao giờ chấm dứt trên thị trường lao động. Tuy vậy, không phải ứng viên nào cũng dễ dàng tìm được việc và không phải nhà tuyển dụng nào cũng có thể tuyển được ứng viên đúng theo yêu cầu, nên rất nhiều người thất bại khi phỏng vấn xin việc.

Ngay cả khi được nhận việc thì có người cũng chỉ trụ lại một thời gian ngắn rồi lại nghỉ để tìm việc mới. Và doanh nghiệp cũng vậy, không tìm được ứng viên đủ năng lực hoặc tuyển rồi nhưng quá trình thử việc thì không đạt yêu cầu nên phải chấm dứt sớm hợp đồng để tìm người khác. Đây chính là sự lãng phí rất lớn, mà nguyên nhân chính là do cả hai bên đều không xác định đúng nhu cầu của nhau.

Tôi ra trường và đi làm từ năm 1982. Công việc của tôi hoàn toàn trái với ngành được đào tạo. Nhưng với sự nỗ lực học hỏi, tôi vẫn làm tốt công việc của mình ở vị trí nhân viên. Năm 1993, tôi nghỉ việc để tìm cơ hội mới ở một công ty nước ngoài với vị trí quản lý cấp thấp, mức lương không cao. Năm 1998, có công ty "săn đầu người" đăng tuyển quản lý, tôi đăng ký ứng tuyển, và lọt qua vòng sơ tuyển để dự vòng phỏng vấn chính thức.

Tôi chuẩn bị rất kỹ trước khi đi phỏng vấn. Ba người phỏng vấn tôi gồm Tổng Giám đốc, Nhân sự và Thư ký. Vừa vào phòng, tôi đã xin phép hỏi ngay về cách thức phỏng vấn? Vị Tổng Giám đốc có vẻ ngạc nhiên, yêu cầu tôi làm rõ câu hỏi. Tôi giải thích: "Theo tôi, có hai cách phỏng vấn: Một là bên tuyển dụng hỏi ứng viên những câu hỏi cần thiết, ứng viên trả lời và bên tuyển dụng đánh giá, đưa ra quyết định. Hai là ứng viên căn cứ vị trí ứng tuyển, đưa ra phương án làm việc của mình, bên tuyển dụng xem xét phương án, chất vấn các điểm chưa rõ để ứng viên giải trình và bên tuyển dụng xem xét, quyết định".

>> Tôi bị giảm 15 triệu tiền lương sau 15 năm cống hiến cho công ty

Nghe vậy, vị Tổng Giám đốc cười, hỏi tôi muốn chọn hình thức nào? Tôi xác nhận chọn hình thức thứ hai và trình bày từng nội dung công việc ở vị trí này. Chỉ 5 phút sau, Tổng Giám đốc ra hiệu báo dừng lại và yêu cầu tôi gửi ngay bản phương án vừa trình bày để xem xét. Tôi hẹn đúng ba ngày sau sẽ hoàn thiện và gửi đến.

Sau khi gửi bản đề án của mình, tôi nhận được phản hồi hẹn lịch phỏng vấn lại. Tại cuộc phỏng vấn lần này, tôi chỉ giải thích những điểm Tổng Giám đốc muốn làm rõ từ bản đề án trước đó. Kết quả buổi phỏng vấn khá tốt, nhưng họ vẫn muốn đến nơi tôi đang làm việc để thẩm định lần cuối trước khi ra quyết định chính thức.

Sau khi đến công ty tôi như một khách hàng, họ thấy tôi làm việc giống như những gì đã trình bày trước đó và hẹn gặp sau hai ngày. Tại buổi gặp này, sau khi thống nhất các nội dung, Bản Hợp đồng lao động không thời hạn chính thức được ký để tôi có cơ sở xin nghỉ việc ở nơi cũ.

Một tuần sau, dù chưa nhận việc, tôi đã có quyết định bổ nhiệm vị trí quản lý mà mình ứng tuyển. Một tháng sau, tôi chính thức gia nhập công ty mới, được cử đi đào tạo ngắn hạn trong và ngoài nước, thu nhập cao hơn 2,5 lần chỗ cũ. Sau 10 năm, tôi chuyển sang công ty mới ở vị trí quản lý cấp cao với thu nhập tăng thêm 2,5 lần và làm việc đến gần 70 tuổi mới nghỉ hưu, mặc dù công ty ngỏ ý muốn giữ ở lại lâu hơn.

Suốt cả sự nghiệp của mình, có thể thấy tôi làm việc ở rất nhiều ngành khác nhau, không dính dáng gì đến chuyên môn được đào tạo ở đại học. Tuy nhiên, người quản lý tốt luôn biết cách khai thác tốt năng lực của nhân viên thay vì chỉ nhìn vào tấm bằng của họ. Và bản thân tôi cũng phải học hỏi liên tục về công việc chuyên môn mới, từ đó cải tiến về cách làm việc sao cho hiệu quả nhất. Đến giờ, tôi vẫn nhận được đề nghị làm việc bán thời gian (tùy chọn ngày làm việc), nhưng tôi quyết định từ chối, chỉ đồng ý hỗ trợ khi họ gặp vấn đề với tư cách một cố vấn từ xa.

Những gì tôi trải qua cho thấy rằng, ứng viên muốn thành công thì phải hiểu sâu công việc của mình, có phương án làm việc hiệu quả để nhà tuyển dụng thấy được năng lực của bản thân phù hợp với yêu cầu phát triển của nhà tuyển dụng. Ngược lại, nhà tuyển dụng muốn tìm được ứng viên có năng lực phải hiểu rõ phương án làm việc của từng người, phù hợp mới tuyển dụng, thay vì đặt vài câu hỏi khuôn mẫu và yêu cầu ứng viên trả lời rập khuôn. Nếu làm tốt những điểm này, tôi tin không có gì là lãng phí thời gian, tiền bạc cho cả ứng viên và nhà tuyển dụng.

Riêng người lao động, nếu muốn có bước tiến trong sự nghiệp thì bản thân phải làm tốt công việc hiện tại, rồi mới nghĩ đến chuyện nhảy việc, tìm kiếm công việc khác có thu nhập cao hơn, vị trí cao hơn. Còn nếu chỉ nhảy việc do chán công ty cũ thì sẽ "tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa", đôi khi còn hối hận không kịp. Chẳng nhà tuyển dụng nào muốn tuyển những ứng viên nói xấu công ty cũ khi phỏng vấn xin việc.

Nguyen Thai Hung