Euro NCAP 'đại tu' chấm điểm an toàn sau 17 năm

Euro NCAP chuẩn bị bước vào đợt cải tổ lớn nhất kể từ 2009. Tổ chức đứng sau hệ thống xếp hạng an toàn mà các hãng xe thường quảng bá sắp áp dụng bộ tiêu chuẩn mới từ 2026, với nhiều thay đổi đáng kể, trong đó có việc xử lý loạt tính năng hỗ trợ lái gây phiền toái.

Cụ thể, bộ tiêu chuẩn mới chia đánh giá thành 4 nhóm gồm Lái xe an toàn, Tránh va chạm, Bảo vệ khi va chạm và An toàn sau va chạm. Mỗi nhóm có điểm riêng và xếp hạng sao sẽ dựa vào hiệu quả ở cả 4 mảng. Mục tiêu là xe phải giúp phòng tránh rủi ro, bảo vệ hành khách khi tai nạn xảy ra và hỗ trợ lực lượng cứu hộ tiếp cận nhanh nhất.

Nhiều thay đổi theo hướng thực tế hơn

Một trong những điều chỉnh đáng chú ý nhất liên quan đến vấn đề từng gây hậu quả nghiêm trọng. Xe điện dùng tay nắm cửa thò thụt hoặc điều khiển điện sẽ phải đảm bảo vẫn mở được sau va chạm. Nhiều đội cứu hộ phản ánh một số mẫu xe điện bị khóa cứng sau tai nạn khiến họ không thể mở cửa, làm chậm công tác cứu người. Euro NCAP yêu cầu lỗi này phải được xử lý sớm.

Các tính năng hỗ trợ lái cũng được đưa vào đánh giá trong điều kiện sát thực tế hơn. Trước đây, phần lớn thử nghiệm diễn ra trong sân kín nên hệ thống hoạt động không sát với điều kiện giao thông thực tế, ví dụ như hệ thống hỗ trợ giữ làn có thể giật vô-lăng bất ngờ, hay tiếng bíp cảnh báo liên tục khiến tài xế chỉ muốn tắt hẳn hệ thống.

Điểm cộng cho nút bấm vật lý và giám sát người lái

Từ 2026, xe sẽ được cộng điểm nếu sở hữu hệ thống giám sát người lái nâng cao có thể nhận biết sự mất tập trung, thay vì chỉ dựa vào chớp mắt. Điểm cũng được ghi nhận nếu xe có thể phát hiện dấu hiệu tài xế say rượu hoặc sử dụng chất kích thích và có hành động phù hợp. Một thay đổi được nhiều người chờ đợi là trả lại điểm cộng cho các nút bấm vật lý ở những chức năng người lái dùng thường xuyên.

Các bài kiểm tra tránh va chạm sẽ được mở rộng sang tình huống thực tế hơn, nhất là liên quan đến xe máy, xe đạp và các nguy cơ trong đô thị. Độ mượt mà của hệ thống trợ lái cũng được tính điểm, ví dụ hệ thống giữ làn nếu điều khiển vô-lăng quá gắt, dù tránh được va chạm, vẫn bị trừ điểm. Xe cũng được cộng điểm khi có thể nhận ra tình huống tài xế đạp nhầm chân ga thay vì chân phanh.

Bộ hình nộm phản ánh đúng hình thể người

Bên cạnh đó, bộ hình nộm va chạm mới có kích thước, độ tuổi và hình thể khác nhau nhằm phản ánh đúng đối tượng sử dụng xe. Mô phỏng và thử nghiệm va chạm sẽ bổ sung các bài thử đâm toàn phần để tăng độ chính xác, đặc biệt trong va chạm bên hông, và nguy cơ đối với người đi bộ khi va chạm vào các vùng cứng như kính chắn gió.

Giai đoạn sau va chạm cũng được nâng cấp các bài thử nghiệm mới. Xe điện phải đáp ứng yêu cầu cách ly pin, cảnh báo nguy cơ cháy sau tai nạn và đảm bảo tay nắm cửa vẫn hoạt động. Hệ thống SOS tự động cũng phải cung cấp cho lực lượng cứu hộ số người có trong xe, kể cả khi họ không thắt dây an toàn.

Bộ tiêu chuẩn 2026 được xem là đợt thay đổi lớn nhất của Euro NCAP trong 17 năm. Tuy nhiên, người dùng sẽ không phải chờ lâu cho các chỉnh sửa tiếp theo. Tổ chức này cho biết sẽ cập nhật bộ tiêu chuẩn mỗi ba năm kể từ 2026 nhằm theo kịp tốc độ phát triển nhanh của công nghệ hỗ trợ lái.

Hồ Tân (theo Carscoops)