Đừng để bị 'bắt cóc online'

Nhóm lừa đảo không cần tiếp cận, mà với thủ đoạn điều khiển hành vi từ xa thông qua các cuộc gọi, mạng xã hội khiến nạn nhân hoảng loạn tự nộp mình, để rồi gia đình phải chuyển hàng trăm triệu đồng chuộc người.

Thời gian gần đây, Phòng Cảnh sát hình sự (PC02) - Công an TP.HCM cho biết liên tiếp phát hiện, điều tra, giải cứu nhiều vụ việc liên quan đến thủ đoạn lừa đảo giả danh công an, thao túng tâm lý nạn nhân từ xa, ép quay video "cầu cứu" gia đình gửi tiền chuộc, hoặc lên kịch bản lừa gia đình để chiếm đoạt tiền.

Theo PC02, đây là dạng lừa đảo công nghệ cao, nhắm vào giới trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên - lứa tuổi dễ tổn thương, lo lắng, sợ hãi và dễ bị thao túng tâm lý.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó trưởng PC02, cho biết các đối tượng thường sử dụng số điện thoại lạ, tự xưng là cán bộ điều tra, công an, viện kiểm sát… gọi điện cho nạn nhân và thông báo họ đang liên quan đến một vụ án lớn (rửa tiền, buôn bán ma túy…). Sau đó, cô lập nạn nhân bằng cách hướng dẫn rời khỏi nơi ở, đến khách sạn thuê phòng, xóa ứng dụng liên lạc, chiếm quyền tài khoản mạng xã hội và ngăn chặn mọi kết nối với người thân. Tiếp theo, bọn lừa đảo gửi hình ảnh của nạn nhân cho gia đình hoặc ép nạn nhân gọi về cầu cứu. Thấy hình ảnh con em mình bị "bắt cóc", nhiều gia đình ngay lập tức chuyển hàng trăm triệu đồng theo yêu cầu để chuộc về.

Theo thượng tá Sâm, đây là thủ đoạn lừa đảo rất nguy hiểm, có tính chất mới và phức tạp. Ông nhấn mạnh không có cơ quan chức năng nào làm việc qua mạng xã hội hay yêu cầu chuyển tiền để phục vụ điều tra. Bất kỳ cuộc gọi nào tự xưng công an, yêu cầu chuyển tiền, cài ứng dụng, rời khỏi nhà… đều là lừa đảo; học sinh, sinh viên cần đặc biệt cảnh giác.

BỊ NHÓM GIẢ CÔNG AN BẮT CÓC, LỪA BÁN SANG CAMPUCHIA

Tối 26.6, bà N.T.T.D (64 tuổi, ngụ P.Xuân Hòa, TP.HCM) đến công an trình báo con gái là N.N.B.N (19 tuổi, sinh viên năm nhất tại TP.HCM) nghi bị bắt cóc đưa qua Campuchia.

Theo bà D., trước đó bà liên tục nhận tin nhắn từ tài khoản Zalo của con gái yêu cầu chuyển 500 triệu đồng để chuộc người. Các tin nhắn đe dọa nếu không chuyển tiền, con bà sẽ bị đánh đập, cưỡng bức hoặc bán sang Myanmar. Quá lo sợ cho con, bà D. đã 2 lần chuyển tổng cộng 30 triệu đồng vào một số tài khoản lạ trước khi đến cơ quan công an trình báo.

Nhận trình báo, Đội hình sự đặc nhiệm (Đội 2, PC02) nhanh chóng vào cuộc điều tra, rà từng dấu vết của nữ sinh viên. Qua camera, công an xác định N. đã rời TP.HCM, được một nam thanh niên chở bằng xe máy từ khu vực Gò Dầu (Tây Ninh) ra biên giới, qua Campuchia bằng đường tiểu ngạch. Ngay lập tức, các trinh sát chia nhiều mũi truy vết tại khu vực biên giới. Bằng biện pháp nghiệp vụ, các trinh sát xác định N. đang bị giữ ở TP.Bavet (Campuchia). Công an sau đó phối hợp với cảnh sát Campuchia tiến hành giải cứu và đưa nữ sinh viên về nhà an toàn. Lực lượng chức năng đã tạm giữ 3 người liên quan trong vụ việc để lấy lời khai.

Theo điều tra ban đầu, toàn bộ kịch bản "bắt cóc" do chính nữ sinh N. thực hiện theo hướng dẫn của một nhóm giả danh công an. N. kể ngày 25.6, cô nhận cuộc gọi video qua Zalo từ một người đàn ông mặc sắc phục công an, yêu cầu hợp tác điều tra vì cô "liên quan đến đường dây rửa tiền, ma túy". Đối tượng yêu cầu N. chuyển 370 triệu đồng để chứng minh vô tội. Khi N. nói không có tiền, người này liền "gợi ý" dựng hiện trường bị bắt cóc để gia đình gửi tiền chuộc.

Sau khi bị dụ dỗ "hợp tác điều tra", N. bị nhóm lừa đảo ép xóa toàn bộ ứng dụng trên điện thoại, chỉ giữ lại Zoom để "làm việc với công an". Ngày 26.6, nạn nhân đi xe buýt từ Bến xe An Sương (TP.HCM) đến vòng xoay Gò Dầu (Tây Ninh) rồi bị một người lạ đón và chở vượt biên qua Campuchia, bán cho một công ty lừa đảo.

Nạn nhân bị giữ giấy tờ, điện thoại, bị ép mở tài khoản mạng xã hội để phục vụ hoạt động lừa đảo. Sau vài ngày, do không thực hiện được công việc theo yêu cầu, N. bị đe dọa, ép gọi điện về nhà xin chuộc. Lúc này, lực lượng chức năng đã truy vết và phối hợp giải cứu thành công nữ sinh, đưa về VN an toàn.

NỮ SINH 17 TUỔI TỰ NHỐT MÌNH TRONG KHÁCH SẠN

Tương tự, chiều 25.7, bà P.P.T.B.T (50 tuổi, ngụ Khánh Hòa) đến Công an P.Hòa Hưng (Q.10 cũ, TP.HCM) trình báo con gái N.N.D.Q (17 tuổi) nghi bị bắt cóc.

Bà T. trình bày khoảng 10 giờ 30 ngày 25.7, Q. đang ngồi uống nước tại một quán cà phê thì nhận cuộc gọi từ số điện thoại lạ. Sau khi nghe máy, Q. rời khỏi quán, bà gọi hỏi thì cô nói đang đến trường đại học để giải quyết việc học, sau đó mất liên lạc hoàn toàn. Đến khoảng 13 giờ 30, bà T. nhận tin nhắn từ tài khoản Zalo mang tên con gái với nội dung đe dọa: "Q. bị bắt cóc, nếu không chuyển tiền sẽ bị đưa sang Campuchia". Do hoảng loạn, bà T. chuyển 17 triệu đồng vào tài khoản đứng tên con gái mình. Sau đó, các đối tượng tiếp tục sử dụng nhiều số điện thoại gọi yêu cầu chuyển thêm tiền. Lúc này, bà T. đến công an phường trình báo.

Tiếp nhận thông tin, Đội 2 phối hợp Công an P.Hòa Hưng và các tổ công tác địa bàn tiến hành rà soát dấu vết của nạn nhân. Khoảng 19 giờ cùng ngày, tổ công tác tiến hành kiểm tra hành chính tại một khách sạn trên đường Trần Văn Đang (P.Nhiêu Lộc, Q.3 cũ), phát hiện Q. đang tự nhốt mình trong phòng, sử dụng điện thoại để nói chuyện với các đối tượng lừa đảo giả danh công an.

Tại cơ quan công an, Q. cho biết đã nhận cuộc gọi từ một người lạ tự xưng là công an, thông báo thông tin cá nhân của cô bị lộ và đang bị lợi dụng để mở tài khoản ngân hàng phục vụ rửa tiền. Để "chứng minh vô tội", nạn nhân bị yêu cầu chuyển 150 triệu đồng vào tài khoản do "cơ quan chức năng" chỉ định. Do lo sợ, Q. đã chuyển trước 10 triệu đồng vào tài khoản đứng tên Công ty TNHH Dịch vụ Q.D. Ngoài ra, Q. bị yêu cầu không liên hệ với gia đình, bạn bè, di chuyển qua nhiều địa điểm và thuê khách sạn để tránh bị "theo dõi".

HƯỚNG DẪN CON KỸ NĂNG NHẬN DIỆN LỪA ĐẢO

Theo tổng kết sơ bộ của PC02, trong tháng 7, công an đã giải cứu thành công nhiều sinh viên ở TP.HCM bị các nhóm tội phạm "bắt cóc online", lừa số tiền lên đến 800 triệu đồng.

Trung tá Đinh Đức Thắng, Đội trưởng Đội 2, cho biết có trường hợp nạn nhân bị ép quay video như đang bị tra tấn, khóc lóc, cầu cứu cha mẹ. Đối tượng dàn dựng từ khung hình, lời thoại đến cách thể hiện cảm xúc. Có em vừa khóc vừa nép vào tường, gào lên: "Bố ơi, cứu con với", khiến gia đình tưởng thật, quá sợ hãi nên lập tức chuyển tiền. May mắn là trong vụ này, người mẹ đã trình báo kịp thời để công an tiến hành xác minh, xác định nạn nhân đang ở một mình trong khách sạn, không hề bị bắt giữ hay uy hiếp như trong đoạn video. Sau đó, lực lượng chức năng đã đến khách sạn, đưa nạn nhân về nhà an toàn.

"Khi nhận được các cuộc gọi, tin nhắn có dấu hiệu nghi vấn, đặc biệt liên quan đến cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án… cần bình tĩnh xác minh thông tin. Các phụ huynh cần thường xuyên trao đổi, hướng dẫn con em kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo công nghệ cao, đặc biệt là qua mạng xã hội và các nền tảng gọi video. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần trình báo ngay cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ kịp thời", trung tá Đinh Đức Thắng nói.

Ngoài ra, Công an TP.HCM khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng, mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại hoặc mạng xã hội.