Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai: Sinh viên sư phạm nhiều nỗi lo

Sau khi đề án đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học chính thức được phê duyệt, một số người học có nguyện vọng làm giáo viên bày tỏ nhiều hy vọng xen kẽ nỗi lo.

Thủ tướng Chính phủ mới đây có Quyết định số 2371/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2045" (viết tắt là đề án). Đây là cơ hội lớn để học sinh Việt hội nhập, nhưng đồng thời cũng là thử thách đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về năng lực ngôn ngữ, phương pháp giảng dạy với sinh viên sư phạm.

Tiếng Anh thành ngôn ngữ hai, vừa trông chờ vừa trăn trở

Đơn cử, Nguyễn Thị Thanh Hương, sinh viên khoa Khoa học tự nhiên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, lo lắng vốn tiếng Anh của bản thân "chưa đủ" để đứng lớp nhất là khi cô phải sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành khoa học tự nhiên. "Dạy học bằng tiếng Anh là thử thách lớn, nhưng nếu có môi trường song ngữ hiện đại, chương trình linh hoạt và đầy đủ thiết bị hỗ trợ, tôi tin việc đứng lớp sẽ trở nên sinh động và hiệu quả hơn", Hương chia sẻ.

Theo Hương, khi tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai, vai trò của giáo viên càng trở nên quan trọng bởi họ không chỉ đóng vai trò truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn phải giúp các em sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hằng ngày.

Tương tự, Nguyễn Ngọc Dương, sinh viên ngành sư phạm tiểu học tại Trường ĐH Sư phạm Huế, chia sẻ niềm vui khi nghe tin tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai nhưng cũng xen lẫn nhiều trăn trở. "Tôi vui vì học sinh sẽ có cơ hội tiếp cận kiến thức quốc tế, nhưng cũng lo vì điều này đồng nghĩa với việc giáo viên phải đáp ứng chuẩn năng lực tiếng Anh cao hơn", cô nói.

"Giáo viên sẽ là cầu nối giữa hai ngôn ngữ, hai nền văn hóa học tập. Nếu hỗ trợ tốt, đây sẽ là cơ hội giúp nghề giáo ngày càng chuyên nghiệp. Ngược lại, nếu chuẩn bị chưa kỹ, chúng tôi sẽ rất áp lực khi giảng dạy", Dương bày tỏ. Cô cho biết thêm, vai trò của giáo viên tiếng học cũng sẽ trở nên quan trọng hơn khi bậc tiểu học sẽ là một trong những "cánh cửa" đầu tiên dẫn lối học sinh vào môi trường song ngữ.

Trong khi đó, Ngô Cẩm Giang, học sinh Trường THPT Lấp Vò 2 (Đồng Tháp), đang ấp ủ ước mơ theo ngành sư phạm địa, lo lắng: "Không biết sắp tới các trường sư phạm có thêm tiêu chí chứng chỉ tiếng Anh khi xét tuyển hoặc bài kiểm tra đầu vào không vì hiện tại năng lực tiếng Anh của em chưa tốt".

Cũng theo Giang, nếu học sinh Việt Nam được học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai từ nhỏ, các em sẽ tự tin hơn, dễ dàng tiếp cận tri thức thế giới.

Mong được đào tạo song ngữ

Trước những nỗi lo trên, Bùi Hoàng Tuấn, sinh viên khoa sư phạm tiếng Anh, Trường ĐH Đồng Tháp, cho rằng chương trình đào tạo sư phạm hiện nay vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu giảng dạy song ngữ.

Đó là lý do Tuấn kỳ vọng chương trình đào tạo tích hợp thêm nội dung về phương pháp giảng dạy song ngữ, quản lý lớp học 2 ngôn ngữ và cả ứng dụng công nghệ trong giảng dạy tiếng Anh. Ngoài ra, Tuấn cũng đề xuất sinh viên sư phạm nên được tham gia thực tập trong các trường đang áp dụng mô hình song ngữ để được học hỏi trực tiếp.

"Nhà trường cũng có thể tổ chức các chương trình trao đổi ngắn hạn hoặc hợp tác với trung tâm ngoại ngữ để tăng cường trải nghiệm thực tế. Bên cạnh đó, đội ngũ giảng viên sư phạm cũng cần được bồi dưỡng năng lực tiếng Anh. Bởi, khi giảng viên có thể sử dụng tiếng Anh trong giảng dạy, sinh viên cũng sẽ được rèn luyện thường xuyên hơn", Tuấn chia sẻ.

Đồng quan điểm, Ngọc Dương cho rằng các trường sư phạm cần thiết kế chương trình học tăng dần mức độ, có thời lượng hợp lý giữa tiếng Việt và tiếng Anh để học sinh tiểu học dễ thích nghi. Ngoài ra, cô cũng đề xuất cần bổ sung những môn mới, như phương pháp giảng dạy bằng tiếng Anh, tiếng Anh sư phạm tiểu học, tâm lý học giảng dạy song ngữ, ứng dụng công nghệ giáo dục bằng tiếng Anh...

Để chuẩn bị trước, Dương nói thêm cô đang chủ động luyện nghe và nói hằng ngày, học từ vựng chuyên ngành, tham gia câu lạc bộ tiếng Anh và dạy trẻ tình nguyện. Cô còn tìm hiểu thêm phương pháp giảng dạy tích hợp nội dung và ngôn ngữ (CLIL) để làm quen với những xu hướng giảng dạy hiện đại.

"Dù còn nhiều thử thách nhưng nếu chuẩn bị tốt, tôi tin giáo viên trẻ hoàn toàn có thể thích ứng với môi trường song ngữ trong tương lai", Dương tự tin.

Từ góc nhìn ngành giáo dục đặc biệt, Hoàng Thị Minh Linh, sinh viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, hy vọng sẽ được giảng dạy trong môi trường hiện đại, thân thiện và khuyến khích sự sáng tạo của cả giáo viên lẫn học sinh. Theo Linh, chương trình học cần kết hợp hài hòa giữa kiến thức Việt Nam như các môn đạo đức, kỹ năng xã hội, với tư duy phản biện và sự sáng tạo từ các chương trình quốc tế.

Cô cũng mong nhà trường có thể trang bị màn hình tương tác, bảng thông minh và thư viện song ngữ, không gian trải nghiệm như góc đọc hay góc STEAM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học). "Nếu được học trong môi trường như thế, học sinh sẽ có thể vừa học vừa chơi một cách hứng thú hơn", Linh chia sẻ.