Động lực đổi mới y tế

Ngày 4.5.2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, nhấn mạnh mục tiêu đến năm 2030 khu vực này sẽ trở thành một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Nghị quyết cũng xác định doanh nghiệp tư nhân là lực lượng tiên phong trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị), trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị), trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc thúc đẩy đầu tư vào dịch vụ y tế.

Theo định hướng đó, y tế tư nhân không chỉ được nhìn nhận là một hình thức kinh doanh dịch vụ sức khỏe, mà còn được kỳ vọng trở thành "lực đẩy mới", góp phần cải thiện năng lực chăm sóc sức khỏe nhân dân, tạo ra sự công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế hiện đại, và thúc đẩy đổi mới trong toàn hệ thống y tế.

Y tế tư nhân lớn mạnh cùng y tế công

Theo đánh giá của TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), y tế tư nhân tại Việt Nam đã có sự phát triển vượt bậc về quy mô và số lượng. Đến tháng 8.2025, cả nước có 402 bệnh viện tư nhân, tăng hơn 10 lần so với con số 40 bệnh viện vào năm 2004. Trong đó, có 380 bệnh viện trong nước và 22 bệnh viện có vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào tổng thể, dù tỷ lệ bệnh viện tư nhân chiếm 25,11% tổng số bệnh viện toàn quốc, nhưng tỷ lệ giường bệnh tư nhân mới chỉ đạt 5,25% (24.831 giường bệnh trên tổng số 472.971 giường bệnh). Mặc dù đã có sự tăng trưởng đáng kể, con số này chưa đạt được mục tiêu Quy hoạch mạng lưới cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định số 201 của Thủ tướng Chính phủ) là đạt ít nhất 10% giường bệnh tư nhân vào năm 2025, 15% vào năm 2030 và 25% vào năm 2050.

Y tế tư nhân đã và đang thể hiện rõ sự đóng góp của mình trong hệ thống y tế quốc gia. Các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân, từ bệnh viện đến hơn 53.000 phòng khám và cơ sở dịch vụ y tế, đã cung cấp đa dạng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, giúp người dân có thêm lựa chọn, dễ dàng tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh hơn. Điều này trực tiếp góp phần giảm tải cho các bệnh viện công lập, đặc biệt là tại các đô thị lớn, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân về chăm sóc sức khỏe. Mặc dù vậy, để thực sự "xứng tầm" và "san sẻ" một cách tối ưu, y tế tư nhân cần tiếp tục phát triển cả về số lượng, chất lượng và sự chuyên sâu nhằm đạt được các chỉ tiêu đặt ra.

Chú trọng trải nghiệm người bệnh

Cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh Hà Anh Đức nhấn mạnh những ưu điểm của y tế tư nhân về chất lượng chuyên môn, dịch vụ, cơ sở hạ tầng, vật chất, thiết bị y tế.

Theo ông, đầu tiên phải đề cập hệ thống y tế tư nhân rất chú trọng trải nghiệm của người bệnh, từ khâu tiếp đón, dịch vụ khám chữa bệnh cho đến dịch vụ hậu mãi. Cơ sở hạ tầng và thiết bị y tế cũng luôn luôn được chú trọng và đầu tư hiện đại, khang trang. So về mặt bằng chung, cơ sở vật chất và thiết bị y tế của hệ thống y tế tư nhân còn tốt hơn so với hệ thống y tế công lập. Đồng thời trong bối cảnh hiện nay, y tế tư nhân cũng đã rất chú trọng đầu tư về chất lượng chuyên môn khám bệnh, chữa bệnh, minh chứng là một số bệnh viện tư nhân đã đạt được các chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Đây là một trong các ưu điểm lớn của khối y tế tư nhân.

Tiếp đến, y tế tư nhân linh hoạt, năng động và có khả năng cập nhật nhanh nhạy. Các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân thường có độ linh hoạt cao trong ứng dụng các kỹ thuật mới, đầu tư thiết bị hiện đại và cập nhật phác đồ điều trị tiên tiến. Điều này giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và bắt kịp với xu hướng y tế thế giới.

Một ưu điểm khác của y tế tư nhân là đa dạng hóa dịch vụ và tăng khả năng tiếp cận. Sự phát triển của y tế tư nhân tạo ra nhiều lựa chọn hơn cho người dân, đặc biệt là các dịch vụ chuyên sâu, kỹ thuật cao hoặc các dịch vụ theo yêu cầu, giảm bớt áp lực cho hệ thống y tế công lập.

Cuối cùng, y tế tư nhân đã thu hút được nguồn vốn lớn từ cả trong và ngoài nước, đồng thời tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh với hệ thống y tế công lập.

Tuy vậy, lãnh đạo Cục Quản lý khám chữa bệnh cũng nhìn nhận y tế tư nhân vẫn còn một số tồn tại như phân bố không đồng đều, chi phí dịch vụ và khả năng tiếp cận. Bên cạnh đó một số nơi còn hạn chế về nguồn nhân lực, công tác quản lý và chuyển đổi số… cần được khắc phục.

Đầu tư kỹ thuật hiện đại

Theo TS Hà Anh Đức, thời gian qua, dựa trên chủ trương khuyến khích phát triển các bệnh viện tư nhân chuyên sâu và kỹ thuật cao, nhiều bệnh viện tư đã mạnh dạn đầu tư vào những lĩnh vực đòi hỏi công nghệ tiên tiến và đội ngũ chuyên gia giỏi. Qua thực tiễn có thể thấy nhiều kỹ thuật hiện đại đang được y tế tư nhân đầu tư và phát triển mạnh mẽ.

Trong đó, kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng, xét nghiệm tiên tiến rất được chú trọng. Các kỹ thuật như MRI, CT Scannet, PET/CT, siêu âm 3D/4D, nội soi tiên tiến, xét nghiệm được đầu tư đồng bộ, giúp chẩn đoán sớm và chính xác nhiều bệnh lý. Hay như phẫu thuật ít xâm lấn và phẫu thuật robot giúp giảm đau, rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh. Bên cạnh đó, hỗ trợ sinh sản (IVF) là một trong những lĩnh vực mà y tế tư nhân có sự đầu tư mạnh mẽ, với nhiều trung tâm IVF đạt tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu của các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Ngoài ra, một số bệnh viện tư đã đầu tư phát triển các đơn vị chuyên sâu về ung bướu (xạ trị, hóa trị) và tim mạch (can thiệp tim mạch), mang lại cho người bệnh thêm nhiều lựa chọn điều trị chất lượng cao. Lĩnh vực y học tái tạo và thẩm mỹ cũng nhận được sự đầu tư lớn, với các kỹ thuật tiên tiến trong làm đẹp, chống lão hóa, phục hồi chức năng, nuôi cấy tế bào gốc từ máu và mô dây rốn để nghiên cứu và điều trị tái tạo.

Nhìn chung, hệ thống y tế tư nhân xác định đầu tư vào cơ sở hạ tầng khang trang, trang thiết bị hiện đại và đội ngũ nhân sự chất lượng cao để cung cấp các dịch vụ đa khoa tổng hợp và chuyên sâu là một trong những chiến lược hàng đầu.

Bổ trợ công - tư

Về tương quan trong hệ thống y tế quốc gia, TS Hà Anh Đức khẳng định y tế tư nhân không phải là đối thủ mà là đối tác quan trọng của y tế công lập.

Ông phân tích về chuyên môn, y tế công lập với lịch sử lâu đời, đội ngũ chuyên gia đầu ngành cùng vai trò đào tạo, nghiên cứu vẫn giữ vị thế tiên phong trong ứng dụng nhiều kỹ thuật phức tạp, điều trị các ca bệnh nặng. Đây cũng là nơi có nhiệm vụ thu dung, điều trị tuyến cuối. Hệ thống công lập còn là trụ cột trong công tác phòng chống dịch bệnh, y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho cộng đồng.

Trong khi đó, về đầu tư và dịch vụ, y tế tư nhân thường có lợi thế là sự nhanh nhạy trong đầu tư công nghệ mới, cơ sở vật chất tiện nghi, cung cấp dịch vụ theo yêu cầu với trải nghiệm của người bệnh được cá nhân hóa hơn, rút ngắn thời gian chờ đợi. Điều này giúp giảm tải đáng kể cho các bệnh viện công, cho phép bệnh viện công tập trung nguồn lực cho các ca bệnh phức tạp cũng như công tác nghiên cứu, đào tạo.

Một trong những điểm đáng chú ý là y tế tư nhân hiện không còn chỉ tập trung vào điều trị bệnh, mà đã mở rộng sang các lĩnh vực phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu và đào tạo nhân lực. Việc nhiều đơn vị tư nhân thành lập trường đại học y cho thấy sự chủ động trong xây dựng nguồn lực, thay vì chỉ dựa vào chuyển giao từ hệ thống công lập.

Một hướng đi khác đang được nhiều đơn vị y tế triển khai là xây dựng mô hình chuỗi bệnh viện, không chỉ giúp chia sẻ nguồn lực, tiết kiệm chi phí mà còn đẩy nhanh tiến độ chuyển giao công nghệ, nhân rộng mô hình hiệu quả.

Mặt khác, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, y tế Việt Nam, cả công và tư, cũng không nằm ngoài xu hướng. Trí tuệ nhân tạo (AI), y học chính xác và các công nghệ y tế tiên tiến đang được kỳ vọng trở thành trụ cột trong giai đoạn tới.

Theo lãnh đạo Cục Quản lý khám chữa bệnh, mục tiêu quan trọng nhất là xây dựng sự kết nối chặt chẽ, đồng bộ giữa y tế công và tư. Trong đó, hai hệ thống không cạnh tranh nhau mà cùng hỗ trợ, bổ sung cho nhau. Khi y tế tư nhân phát triển đúng hướng, đạt tiêu chuẩn cao, hệ thống y tế công lập cũng sẽ buộc phải tự đổi mới và nâng cao chất lượng để theo kịp, tạo ra sự cải tiến toàn diện trong chăm sóc sức khỏe người dân.

Tạo động lực cho y tế tư nhân phát triển

Với mục tiêu tối thượng là "vì hạnh phúc nhân dân" và "y tế công bằng", Bộ Y tế và toàn ngành đã, đang, và sẽ triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để thúc đẩy y tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, đúng hướng và hiệu quả.

Các giải pháp trọng tâm bao gồm: Cải cách thủ tục hành chính; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ đẩy mạnh chuyển đổi số. Ngoài ra, Bộ Y tế tiếp thu các ý kiến phản hồi để hoàn thiện chính sách; tăng cường thanh, kiểm tra và hậu kiểm để đảm bảo tuân thủ quy định về khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân...

Bộ Y tế thực hiện nhất quán chủ trương của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết 68. Hiện, Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xây dựng và hoàn thiện các cơ chế ưu đãi cụ thể cho y tế tư nhân về thuế, tín dụng và quyền sử dụng đất. Mục tiêu là tạo động lực mạnh mẽ, thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư vào lĩnh vực y tế, đặc biệt là các chuyên khoa sâu và dự án tại những khu vực còn nhiều khó khăn.

Ngoài ra, còn nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích y tế tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực chuyên sâu, kỹ thuật cao, phát triển mô hình bệnh viện - khách sạn, du lịch chữa bệnh để đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội và thu hút người nước ngoài đến khám chữa bệnh tại Việt Nam.