Dọn rác do mình xả ra, có khó lắm không?

Hình ảnh người dân cùng nhau dọn rác sau các buổi sơ duyệt, tổng duyệt và trong ngày lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh đã lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội và báo chí.

Đó không chỉ là chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường trong sạch, mà còn thể hiện thông điệp yêu nước bắt đầu từ việc nhỏ nhất như tự tay dọn rác của chính mình.

"Yêu nước đâu cần phải làm điều gì lớn lao"

Câu chuyện rác thải ngập tràn sau mỗi lễ hội, sự kiện đông người vốn không xa lạ. Và rồi cũng quen thuộc là hình ảnh những nhóm thiện nguyện, những công nhân vệ sinh miệt mài làm việc xuyên đêm để trả lại sạch sẽ cho phố phường, cho nơi diễn ra sự kiện.

Sau buổi sơ duyệt đầu tiên, những bức ảnh về đường phố Hà Nội - nơi có người dân ngồi xem - có đầy rác thải được lan truyền nhanh chóng. Và trở thành đề tài bàn tán về "vết gợn" trong ý thức cộng đồng.

Thế nhưng, chỉ ít ngày sau, khi thông điệp về ý thức được lan tỏa, khung cảnh đường phố đã khác đi nhiều.

Sáng 2-9, trên nhiều tuyến đường như Trần Nhân Tông, Nguyễn Thái Học, Thanh Niên, Liễu Giai… sau khi đoàn diễu binh đi qua, người dân không vội vàng rời đi mà nán lại dọn dẹp túi ni lông, áo mưa, chai nước đã dùng. 

Công nhân vệ sinh và sinh viên tình nguyện đi dọc phố, chìa túi rác lớn và mời gọi: "Xin mọi người cho rác vào đây ạ". Dòng người vui vẻ hưởng ứng.

Chị Nguyệt nói chân tình với Tuổi Trẻ (ngày 3-9): "Lúc ngồi xuống sao thì đứng lên phải trả lại nguyên trạng. Mình đang dự sự kiện quốc gia, yêu nước đâu cần phải là điều gì lớn lao, đôi khi bắt đầu từ việc nhỏ như vậy thôi". 

Lời chị giản dị nhưng chứa đựng triết lý ứng xử rằng yêu Tổ quốc chỉ trong từng việc làm cụ thể, dù nhỏ bé.

Chàng trai Trần Hiển Vinh (22 tuổi, ngụ tỉnh An Giang) cùng nhóm bạn trẻ từ TP.HCM ra Hà Nội dự lễ, chia sẻ video dọn rác sau buổi sơ duyệt. Clip nhanh chóng lan truyền, trở thành "tấm gương" cho nhiều người. 

Ba ngày sau, khi nhóm định tiếp tục dọn rác trên đường Tôn Đức Thắng - Cát Linh. Nhưng bất ngờ, đường phố đã sạch hơn hẳn, người dân đã tự giác thu dọn rác thải.

Đó chính là sự chuyển hóa, từ chỗ thờ ơ, viện cớ "không có thùng rác", đến chỗ mỗi người tự chuẩn bị túi ni lông mang theo, nhắc nhở con trẻ bỏ rác đúng chỗ.

Biến hành động nhỏ thành thói quen 

Như chị Nguyễn Thị Nhung (ngụ ở Hưng Yên) kể: "Chỗ tôi ngồi, mọi người đều nhắc nhau nếu có rác thì mang về. Mang đi gì hãy mang về thế, không vứt bừa bãi ra hè phố". Khi ý thức trở thành hành động tự nhiên, tình yêu nước đã có thêm một biểu hiện cụ thể và bền vững.

Trong lễ diễu binh, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay, đoàn quân bước đều hiên ngang đã khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

Nhưng cũng ngay trong không gian ấy, việc mỗi người cúi xuống nhặt một chiếc vỏ lon, gom lại tấm áo mưa trải trên vỉa hè, là một hành động của công dân có trách nhiệm.

Giữ sạch đường phố trong ngày hội lớn, cũng chính là giữ gìn bộ mặt quốc gia trước bạn bè quốc tế. Đó không phải chuyện nhỏ, mà là cốt lõi của văn minh.

Như chị Thương, một công nhân môi trường 30 năm trong nghề chia sẻ, chưa bao giờ thấy lượng rác nhiều như dịp này. Nhưng chị cũng cảm nhận được sự thay đổi: "Mấy hôm nay ý thức người dân đã khác. Nhiều người chủ động nhặt rác, thu gom vỏ lon sau khi đứng dậy". 

Sự chia sẻ ấy, với những người cả đời gắn bó với chổi tre, xe rác, chính là niềm động viên lớn.

Điều quan trọng bây giờ là biến hành động nhỏ thành thói quen lớn.

Ý thức ấy cần được bồi dưỡng từ gia đình, nhà trường đến truyền thông. Trẻ em phải được nhắc nhở, khuyến khích từ nhỏ, để lớn lên coi việc giữ gìn vệ sinh chung là lẽ thường. Người lớn cần làm gương, bởi mỗi hành vi của họ là bài học sống động cho con trẻ. 

Các cơ quan chức năng cũng cần bố trí đủ thùng rác, tổ chức đội ngũ tình nguyện viên, có chế tài nhắc nhở nghiêm minh.

Dư âm lễ diễu binh, diễu hành A80 không chỉ nằm ở khí thế hào hùng, mà còn ở những con phố sạch sẽ sau khi dòng người rời đi. Đó là dấu hiệu của sự thay đổi ý thức của cộng đồng. Quan trọng hơn cả đó là lời nhắn nhủ rằng tình yêu Tổ quốc không gì xa xôi, lớn lao mà ở ngay khi ta cúi xuống nhặt một mẫu rác. 

Yêu nước từ những điều nhỏ nhất. Những chiếc túi rác tự nhặt hôm nay sẽ là nét điểm tô tạo nên hình ảnh một nước Việt Nam sạch đẹp, văn minh trong ngày mai.