Dọn dẹp nhà sau bão lũ: Cảnh báo nguy cơ sập nhà từ những vết nứt

Khi bão lũ đi qua, nhiều gia đình nhanh chóng trở về dọn dẹp, sửa sang nhà cửa để sớm ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, theo chuyên gia, việc vội vàng vào nhà ngay khi nước vừa rút có thể tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Quan sát bên ngoài, ngắt điện để kiểm tra

ThS. KTS Cao Hoàng Anh, Giám đốc Công ty Kiến trúc Xây dựng & Đầu tư ACA khuyến cáo, người dân không nên vào nhà ngay khi nước vừa rút. Theo ông, để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình, người dân cần quan sát tổng thể từ bên ngoài ngôi nhà để nhận biết các dấu hiệu bất thường như tường, cột, dầm bị nứt; móng sạt lở hoặc bề mặt nền nhà phồng rộp.

“Nếu nghe thấy tiếng rạn nứt, tường xuất hiện vết nứt chạy dài hoặc cột nghiêng, cần rời khỏi khu vực ngay lập tức và báo cho chính quyền địa phương hoặc các đơn vị chuyên môn về xây dựng để được kiểm định, tư vấn kịp thời”, ông Hoàng Anh lưu ý.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông cho hay trước khi dọn dẹp, người dân cần chuẩn bị đầy đủ đồ bảo hộ như mũ bảo hiểm, găng tay, ủng cao su và khẩu trang.

Việc đầu tiên cần làm là ngắt toàn bộ nguồn điện trong nhà, tuyệt đối không chạm vào hệ thống dây dẫn hay thiết bị điện khi chưa được thợ điện kiểm tra.

“Nhiều tai nạn đáng tiếc sau bão không đến từ sập nhà, mà từ chập điện, rò điện do ẩm ướt hoặc dây điện đứt ngầm dưới sàn”, ông nói.

Sau khi bảo đảm an toàn bên ngoài, cần kiểm tra kỹ phần nền móng, nơi chịu tải trọng lớn nhất của công trình. Khảo sát xung quanh nhà bằng mắt thường để phát hiện dấu hiệu lún, sạt lở hoặc xói mòn. Kiểm tra nền nhà có bị phồng rộp, nứt vỡ gạch, cong võng hay không - những dấu hiệu này cho thấy nhà đang bị sụt lún.

“Khi đánh giá mức độ hư hại, tùy thuộc vào điều kiện nền đất, có thể áp dụng các phương án gia cố nền móng. Để ngăn chặn sạt lở do nước ngầm, trước hết cần đào rãnh thoát nước xung quanh móng, lắp đặt ống dẫn nước ngầm hoặc hút nước bằng máy bơm nếu mực nước ngầm cao. Với những nền móng yếu, nên gia cố bằng cọc xi măng đất, cọc bê tông hoặc mở rộng chân móng để đảm bảo độ bền vững”, ông Hoàng Anh cho biết.

Trường hợp móng bị sụt lún nghiêm trọng, kiến trúc sư khuyến cáo không nên sửa tạm, mà phải tính đến phương án phá bỏ, thi công lại nền mới để tránh nguy cơ sập nhà trong tương lai.

Đánh giá kỹ tường, trần, mái

Khi bước vào bên trong, việc đầu tiên là quan sát toàn bộ kết cấu tường, cột, dầm và trần nhà. Theo KTS Hoàng Anh, những vết nứt rộng hoặc bong tróc sâu trên tường hoặc cột là dấu hiệu công trình có thể đã chịu lực quá tải trong quá trình ngập nước.

Nếu thấy tường nghiêng, cần kiểm tra bằng thước thủy, thước dây hoặc máy đo độ nghiêng, đồng thời gọi thợ chuyên môn để đánh giá chính xác.

“Không nên chỉ trám lại vết nứt bằng vữa thông thường nếu chưa xác định rõ nguyên nhân. Nhiều gia đình chủ quan, sơn đè lên mà không xử lý gốc, chỉ sau một thời gian ngắn tường lại nứt toác và có nguy cơ mất an toàn”, ông nói.

Với những hư hỏng nhẹ, có thể rửa sạch bùn đất, mở toàn bộ cửa, sử dụng quạt hoặc máy hút ẩm để giúp kết cấu khô nhanh. Các vết nứt nhỏ có thể được trám bằng vữa xi măng - cát mịn. Trong khi đó, các vết lớn cần khoét sâu rồi bơm keo chuyên dụng có độ bám dính cao, kết hợp lưới thép chống nứt trước khi trát lại.

Trần nhà, đặc biệt là trần thạch cao, trần nhôm hoặc trần nhựa, là khu vực dễ bị hư hại do ngấm nước lâu ngày. Khi bị ẩm, khung xương và tấm trần dễ cong, võng, thậm chí sập xuống.

“Cần kiểm tra kỹ liên kết giữa khung xương, tường và trần. Nếu thấy trần xô lệch hoặc khung rỉ sét, nên tháo bỏ và thay mới toàn bộ để tránh nguy hiểm”, chuyên gia khuyến cáo.

Về hệ thống mái, người dân cần kiểm tra ngói, tấm tôn hoặc khung xà gồ bị nứt, xê dịch, cong vênh. Nếu chỉ hư hại nhẹ, có thể thay từng viên ngói, siết chặt ốc vít hoặc dán keo chống thấm.

Nhưng nếu mái bị tốc, khung đỡ lệch, cần sửa chữa tổng thể trước khi lợp lại. Ngoài ra, nên kiểm tra máng xối và vị trí tiếp giáp giữa mái và tường để kịp thời xử lý rò rỉ.

Kiểm tra hệ thống điện nước, nội thất

Bão lũ cũng thường làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước. Ông Hoàng Anh lưu ý cần xả sạch bùn, rác trong ống thoát, phễu thu, hố ga để nước lưu thông bình thường.

Với đường ống cấp nước, phải kiểm tra van khóa, các mối nối có rò rỉ không, đồng thời vệ sinh bể chứa và bồn nước để tránh ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.

Hệ thống điện sau ngập là hạng mục nguy hiểm nhất. “Tuyệt đối không tự bật cầu dao hay cắm thiết bị điện khi nhà còn ẩm ướt. Phải để khô hoàn toàn và gọi thợ điện kiểm tra. Khi được xác nhận an toàn, cũng không nên bật toàn bộ thiết bị cùng lúc mà bật dần từ thiết bị nhỏ đến lớn để kiểm tra sự ổn định”, ThS. KTS Hoàng Anh nhấn mạnh.

Không chỉ kết cấu, đồ nội thất trong nhà sau ngập lụt cũng cần xử lý khoa học. Gỗ, da, nệm, inox hay kim loại đều có đặc tính khác nhau nên không thể vệ sinh chung một cách.

Theo chuyên gia, đồ gỗ nếu còn khả năng sử dụng có thể trám, chà nhám và sơn phủ lại. Đồ kim loại cần rửa sạch, lau khô, xử lý rỉ sét bằng dung dịch chuyên dụng. Riêng đồ bọc nệm, nếu bị ngâm nước lũ lâu thì tốt nhất nên bỏ vì chứa nhiều vi khuẩn gây hại cho sức khỏe.

“Việc sửa chữa, phục hồi nhà sau thiên tai không nên làm vội. An toàn là yếu tố quan trọng nhất. Nếu có nghi ngờ về kết cấu hoặc vật liệu, hãy nhờ đơn vị kiểm định chuyên nghiệp. Xử lý đúng ngay từ đầu sẽ giúp công trình bền vững, tránh tai nạn đáng tiếc và tiết kiệm chi phí về lâu dài”, ông Hoàng Anh nói.