Doanh nghiệp ứng dụng AI vào thực thi ESG sao cho hiệu quả?

(Dân trí) - AI đang trở thành “cộng sự thông minh" giúp doanh nghiệp thực thi ESG hiệu quả, từ tối ưu vận hành đến nâng cao quản trị, nhưng vẫn đối mặt nhiều “nút thắt” về tài chính, dữ liệu và nhân lực.

Tại hội thảo “Thực thi ESG bằng AI, doanh nghiệp cần làm gì?” được báo Dân trí và Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM đồng tổ chức diễn ra chiều 14/8, nhiều chuyên gia, lãnh đạo doanh nghiệp, nhà quản lý đều nhìn nhận AI đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình phát triển bền vững của doanh nghiệp, từ tối ưu vận hành đến nâng cao hiệu quả quản trị.

Việc ứng dụng AI vẫn gặp nhiều “nút thắt”, nhất là về tài chính

Theo ông Đặng Thanh Tùng, Phó Ban chiến lược Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam (PVN), lĩnh vực dầu khí và năng lượng đang đối mặt với nhiều áp lực cùng lúc: Biến đổi khí hậu, yêu cầu đảm bảo an ninh năng lượng, duy trì mức giá hợp lý, thay đổi chính sách và xung đột địa chính trị.

Ông Tùng cho rằng những biến động này khiến giá năng lượng liên tục thay đổi, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất - kinh doanh.

"Trên thế giới, các tập đoàn dầu khí lớn đều xác định phát triển năng lượng sạch là ưu tiên hàng đầu, coi đây là chìa khóa để tồn tại và phát triển bền vững trong dài hạn. Ở Việt Nam, ESG và phát triển bền vững là hai yếu tố phải đi song hành, gắn chặt với chiến lược quản trị doanh nghiệp", ông nhìn nhận.

Theo lãnh đạo PVN, AI đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình này, từ tối ưu vận hành đến nâng cao hiệu quả quản trị. Tuy nhiên, ông đánh giá việc ứng dụng AI vẫn gặp nhiều “nút thắt”.

Cụ thể, nhu cầu đầu tư lớn để xây dựng cơ sở dữ liệu, yêu cầu lộ trình triển khai lâu dài, hạ tầng công nghệ còn chưa đồng bộ và đặc biệt là khó khăn trong việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để khai thác hết tiềm năng công nghệ.

Đồng tình với quan điểm của ông Tùng, bà Trần Phương Nga, Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn Thiên Long cũng cho rằng bất kỳ doanh nghiệp nào khi ứng dụng AI cũng đều gặp thuận lợi và thách thức, nhưng sự khác biệt nằm ở quy mô.

"Với Tập đoàn Thiên Long, lợi thế là đã có nền tảng dữ liệu khá tốt như DMS, SAP (các hệ thống phần mềm quản trị doanh nghiệp), phần mềm nhân sự… Tuy nhiên, việc chuẩn hóa dữ liệu theo tiêu chuẩn quốc tế vẫn là chặng đường dài và khi chưa chuẩn hóa, ứng dụng AI sẽ bị hạn chế", bà nói.

Theo bà Nga, doanh nghiệp lớn nhìn chung thuận lợi hơn doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), bởi với doanh nghiệp SME dù quyết tâm cao vẫn chịu áp lực về tài chính, KPI doanh số và tốc độ tăng trưởng, khiến ESG dễ rơi vào tình trạng đối phó nếu thiếu giải pháp tổng thể.

Trả lời câu hỏi AI nên đóng vai trò như một công cụ kiểm soát, giám sát ESG, hay là một công cụ ra quyết định, ông Đặng Thanh Tùng cho rằng AI có thể tham gia vào toàn bộ quá trình, từ khâu lập kế hoạch đến báo cáo, chứ không nên bó hẹp trong một giai đoạn. Ông ví AI như một “cộng sự thông minh” hỗ trợ con người, thay vì chỉ là một công cụ.

Tuy nhiên, ông Tùng nói khâu cuối cùng, đặt ra mục tiêu là do con người quyết định, do những người lãnh đạo còn công đoạn thực hiện sẽ do AI phối hợp thực hiện. AI hỗ trợ tối ưu hóa từ nhân sự, tài chính nhưng có một số giới hạn, doanh nghiệp không nên quá phụ thuộc mà cần có nguồn dữ liệu tốt, đồng bộ nhằm mang lại hiệu quả tốt.

"Đồng thời, để đưa ra quyết định thì con người vẫn mang tính quyết định còn AI chỉ hỗ trợ. Chúng ta đang sống trong môi trường bất định nhưng AI cũng không thay thế được, AI là cộng sự đắc lực, không thể thay thế con người", ông Tùng nhấn mạnh.

Doanh nghiệp ứng dụng AI sao cho hiệu quả?

Theo ông Đặng Thanh Tùng, đối với một tập đoàn đa ngành, khi triển khai các vấn đề về ESG và công nghệ, thách thức đầu tiên là việc đạt được quan điểm thống nhất về ESG - điều này không hề đơn giản. Có thể ESG mang lại lợi ích cho lĩnh vực này, nhưng lại chưa phù hợp hoặc khó áp dụng cho lĩnh vực khác.

"Ví dụ, năng lượng sạch có thể mang lại hiệu quả tích cực, nhưng trong hàng không thì chi phí sẽ đội lên; bất động sản cũng tương tự. Chính vì vậy, việc tạo sự đồng thuận và thống nhất giữa các lĩnh vực là rất khó", ông nhìn nhận.

Theo ông Tùng, yếu tố quan trọng nhất là ý chí và quyết tâm của người lãnh đạo cao nhất. Thứ 2 là sự liên kết các doanh nghiệp thành một chuỗi để tạo ra lợi ích tổng thể.

"Trong đó, vai trò dẫn dắt và điều phối của công ty mẹ là rất lớn, giúp mang lại lợi ích chung cho toàn bộ các đơn vị thành viên. Ngoài ra, cần có một lộ trình rõ ràng, đảm bảo vừa mang lại hiệu quả trước mắt, vừa đem lại lợi ích lâu dài", ông nói.

Còn theo bà Trần Phương Nga, để triển khai hiệu quả, bà cho rằng cần 2 bước. Trước hết là xây dựng tư tưởng “win - win” để nhân viên vui vẻ, đồng lòng; tiếp đó là giai đoạn “hy sinh”, chấp nhận đầu tư chi phí.

"SME ứng dụng AI trong vận hành là bài toán lớn và khó, nhất là khi thuê tư vấn bên ngoài vừa tốn kém vừa tiềm ẩn rủi ro do bên thứ ba chưa chắc hiểu rõ doanh nghiệp. Cá nhân tôi cho rằng ESG là bài toán khó, AI cũng là bài toán khó, nhưng khi kết hợp cả 2, đôi khi việc triển khai lại dễ hơn", bà Nga nhìn nhận.