Dinh thự Pháp hơn 150 năm tuổi ở phường Sài Gòn: Vẻ đẹp cổ kính hiếm có

Giữa trung tâm TP.HCM, dinh thự Pháp hơn 150 năm tuổi vẫn giữ trọn nét cổ kính Đông Dương, lưu giữ hiện vật quý và bức tranh sơn mài của danh họa Nguyễn Gia Trí.

Được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, dinh thự Pháp mang đậm dấu ấn kiến trúc Đông Dương, nằm giữa trung tâm thành phố, trên đường Lê Duẩn, phường Sài Gòn, TP.HCM.

Theo Tổng lãnh sự quán Pháp, ban đầu, khuôn viên Dinh chiếm toàn bộ khối phố dành cho viên chức thời đó bao quanh bởi đường Nationale (nay là đường Hai Bà Trưng), đại lộ Norodom (nay là đường Lê Duẩn), đường Nguyễn Thị Minh Khai và Mạc Đĩnh Chi. Dinh từng nằm trên địa điểm cao nhất của thành phố, nơi xưa kia được gọi là "cao nguyên".

Ngay từ những năm 1859, khu vực này được các đời đô đốc Pháp khai quang. Nằm ở trên cao so với sông Sài Gòn và khu vực lân cận (vùng đất sình lầy thời bấy giờ), địa thế trên cao này mang tới không khí sáng sủa, phóng khoáng, rất phù hợp với việc thiết lập căn cứ lâu dài. 

Vì vậy, khu vực này tập hợp phần lớn các cơ quan hành chính và bộ chỉ huy thuộc địa, việc quy hoạch không gian theo chức năng từ thời kỳ đó đã định hình kết cấu đô thị của Sài Gòn. 

Ẩn mình giữa một khu vườn tuyệt đẹp, bên dưới những tán cây cổ thụ, tòa nhà này là ví dụ tiêu biểu của kiến trúc thuộc địa Pháp vào cuối thế kỷ 19. Bố cục bên trong tòa nhà phản ánh những đặc trưng kiến trúc thời bấy giờ như: kết hợp sự uy nghi của tòa nhà biểu trưng cho quyền lực và sự tiện nghi của một ngôi nhà riêng.

Dinh thự Pháp được xây dựng vào năm 1872, cùng thời với các công trình tiêu biểu của Sài Gòn như: Dinh Norodom (1868 - 1873, nay là Dinh Độc Lập), Đại chủng viện Thánh Giu-se (1863), Nhà thờ Đức Bà (1877-1880) và Bưu điện Thành phố được xây dựng ít lâu sau đó (1886-1891).

Dinh thự này ban đầu là nơi ở của thống đốc quân đội thuộc địa, sau đó là Tổng tư lệnh quân đội Pháp tại Nam kỳ và sau năm 1954 trở thành Dinh Đại sứ Pháp tại Việt Nam Cộng hòa. Đến năm 1975, nơi đây trở thành tư dinh của các tổng lãnh sự Pháp.

Bên trong khu vực phòng khách còn lưu giữ và trưng bày nhiều đồ nội thất có từ thời nhà Nguyễn ở Huế. Các hiện vật cổ tại đây đại diện cho nghệ thuật trang trí và tâm linh tại Việt Nam vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Một trong những tác phẩm đẹp nhất được trưng bày tại đây là bức tranh sơn mài của danh họa Nguyễn Gia Trí mang tên "Đám rước" được sáng tác vào năm 1939.

Ngoài ra, xung quanh dinh thự Pháp còn có khu vườn với diện tích hơn 1,5 ha. Bao gồm một số cây cổ thụ có tuổi đời ngang với Dinh, là nơi ẩn mình của nhiều loài động vật như chồn hương, sóc, tắc kè hoa và một số loài chim quý hiếm.