Đi làm rồi mới thấy thu nhập không bằng… tiền ba mẹ cho

Việc cha mẹ chu cấp đủ đầy cho con khi học đại học, cộng thêm mức thu nhập khi mới ra trường còn bấp bênh, không ổn định khiến không ít người trẻ cảm thấy chông chênh, không kiên nhẫn với nghề và tự hỏi mình có đang đi đúng hướng.

Ba mẹ thương nên xin bao nhiêu cũng cho

Trên nền tảng mạng xã hội Threads, Hoàng Kỳ Duyên, sinh viên Trường ĐH Khoa học và công nghệ Hà Nội, đăng tải bài viết so sánh giữa "tiền lương đầu tiên" và "khoản chu cấp từ mẹ". Bài đăng nhanh chóng trở thành xu hướng, thu hút sự quan tâm với hàng loạt chia sẻ và bình luận.

"Trước đây chỉ biết tiêu tiền ba mẹ gửi nên mình không để ý nhiều đến chuyện chi tiêu. Ba mẹ lại thương nên mình xin bao nhiêu cũng cho. Nhưng khi đi làm, tháng lương đầu tiên chỉ 3 triệu đồng, mình tập tiêu trong khoản đó, không còn thoải mái như trước, nhưng nhờ vậy mà mình mới thấy rõ giá trị của đồng tiền và học cách chi tiêu có ý thức hơn", Duyên chia sẻ.

Phạm Hoàng Bảo Hân, 24 tuổi, ngụ P.An Hội Tây (trước đây là P.12, Q.Gò Vấp), TP.HCM, đang làm nhân viên bán hàng tại một cửa hàng điện thoại di động ở TP.HCM, cũng nhận mức lương cơ bản tầm 5 triệu đồng, chưa kể hoa hồng theo doanh số. "Nghe qua tưởng không đến nỗi, nhưng chỉ cần tính tiền thuê trọ, điện nước và ăn uống đã hết gần 4 triệu đồng; còn lại chẳng để dành được bao nhiêu. Trong khi đó hồi học ĐH, mỗi tháng ba mẹ gửi cho 6 - 7 triệu đồng, mình còn dư để đi chơi, mua sắm. Giờ đi làm, mình cảm giác lương ít hơn hồi còn nhận tiền ba mẹ trợ cấp, nên đôi khi rất chạnh lòng", Hân chia sẻ.

Khi thu nhập không đủ sống, sự kiên nhẫn với công việc cũng bị thử thách. Nguyễn Mai Linh, 23 tuổi, ngụ P.Thủ Đức (trước đây là P.Linh Chiểu, TP.Thủ Đức), TP.HCM, từng làm nhân viên sáng tạo nội dung cho một fanpage bán hàng online với mức lương khoảng hơn 6 triệu đồng/tháng. Sau 6 tháng, Linh quyết định nghỉ việc vì cảm thấy bế tắc. "Tháng nào cũng thiếu trước hụt sau nên mình không còn động lực. Mình từng nghĩ chỉ cần chăm chỉ thì sẽ ổn, nhưng thực tế cho thấy không đơn giản như vậy", Linh nói.

Đừng ngại bắt đầu từ vị trí thấp

Theo chuyên gia tư vấn hướng nghiệp Lê Tuấn Anh, thành viên Hiệp hội Hướng nghiệp châu Á - Thái Bình Dương (APCDA): "Vấn đề không nằm ở con số lương tuyệt đối, mà là tốc độ phát triển trong 6 - 12 tháng đầu. Nếu bạn học nhanh, được giao việc thực thụ và có hệ thống đánh giá minh bạch, thì lương thấp ban đầu giống như một khoản học phí có hoàn vốn. Ngược lại, nếu tốc độ phát triển thấp, lương thấp sẽ trở thành chi phí cơ hội".

Anh Tuấn Anh nhấn mạnh, người trẻ cần thay đổi khung tư duy khi bước vào giai đoạn đầu đi làm. "Hãy coi đó là giai đoạn xây vốn nghề nghiệp, đừng chỉ nhìn vào lương. Đồng thời, hãy so sánh dọc, tức so mình hôm nay với chính mình 3 tháng trước; thay vì so ngang với người khác", anh chia sẻ.

Trước câu hỏi nên kiên trì hay nhảy việc khi lương quá thấp, anh Tuấn Anh cho rằng các bạn trẻ nên áp dụng kế hoạch 30 - 60 - 90 ngày để đánh giá giá trị bản thân. Nếu trong 3 tháng không tiến bộ rõ rệt hoặc không được cam kết lộ trình phát triển, có thể cân nhắc chuyển việc có chiến lược.

"Điều quan trọng là phải chủ động. Không chỉ nghĩ đến đổi nơi làm, mà còn đổi cách làm. Từ 6 - 12 tháng đầu chính là lúc đặt nền tảng. Đừng để một con số lương đánh lừa bạn về giá trị dài hạn, nhưng cũng đừng "lãng mạn hóa" học hỏi khi thiếu kế hoạch và mốc kiểm chứng", anh Tuấn Anh nhấn mạnh.

Anh Nguyễn Công Minh, trưởng nhóm nhân sự, làm việc tại Công viên phần mềm Quang Trung, P.Trung Mỹ Tây (trước đây là P.Tân Chánh Hiệp, Q.12), TP.HCM, cho rằng mức lương khởi điểm của sinh viên mới ra trường hiện dao động trung bình từ 7 - 10 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, mức này còn tùy thuộc vào ngành nghề, kinh nghiệm thực tập, cũng như kỹ năng mềm và ngoại ngữ của ứng viên.

Theo anh Minh, một số ngành nghề thường có mức lương khởi điểm thấp là công tác xã hội, hành chính văn phòng hay sư phạm. Ngược lại, các lĩnh vực như marketing, truyền thông, AI, data, tài chính - ngân hàng hay logistics thường có mức lương khởi điểm cao hơn.

Chia sẻ về lộ trình tăng thu nhập của người trẻ, chị Nguyễn Thị Mỹ Hậu, Trưởng phòng Nhân sự Công ty Siêu Việt Group, cho biết: "Thông thường, sau 1 - 2 năm làm việc, khi đã có trải nghiệm thực tế và hoàn thành tốt nhiệm vụ, các bạn có thể bắt đầu thương lượng lương tại công ty hiện tại hoặc cân nhắc cơ hội mới. Mức tăng này sẽ phụ thuộc nhiều vào hiệu suất cá nhân và mặt bằng chung của thị trường. Đến giai đoạn 3 - 5 năm, đây là lúc bứt phá. Với kinh nghiệm vững vàng và những đóng góp rõ rệt cho tổ chức, người lao động hoàn toàn có thể tự tin tìm kiếm cơ hội mới với mức thu nhập cao gấp rưỡi, gấp đôi so với thời điểm khởi đầu".

Đưa ra lời khuyên cho sinh viên mới ra trường, chị Hậu cho rằng có 3 điều đáng lưu ý: "Thứ nhất, đừng ngại bắt đầu từ vị trí thấp, vì đây là cơ hội để học hỏi và tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp. Thứ hai, hãy ưu tiên chọn môi trường làm việc có văn hóa tốt và cơ hội phát triển thay vì chỉ nhìn vào mức lương. Và cuối cùng, đầu tư vào bản thân từ chuyên môn, kỹ năng mềm đến ngoại ngữ, giúp các bạn nâng cao giá trị và từ đó thu nhập cũng sẽ đi lên".

Từ kinh nghiệm của mình, Nguyễn Minh Châu (25 tuổi, hiện là chuyên viên tư vấn du lịch phụ trách thị trường nói tiếng Đức tại Công ty Exo Travel, TP.HCM) cho rằng yếu tố quan trọng nhất để nhanh chóng có được công việc với mức lương tốt nằm ở sự chủ động và ý chí cầu tiến. "Nhà tuyển dụng đánh giá rất cao những ứng viên biết chủ động cập nhật thị trường lao động cũng như làm mới bản thân để không bị lỗi thời. Chính sự chủ động đó giúp mình tạo được phong độ ổn định và thái độ cầu thị trong mọi hoàn cảnh", Châu nhấn mạnh.