Đề xuất sớm vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon quốc gia

Để thị trường tín chỉ carbon thành động lực cho nền kinh tế xanh, đại biểu Quốc hội đề xuất hoàn thiện khung pháp lý theo hướng bổ sung điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan Anh (đoàn Lào Cai) phát biểu trước Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn.

Tại phiên thảo luận về môi trường hôm nay của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (đoàn Lào Cai) đã có nhiều góp ý, đề xuất để phát triển thị trường tín chỉ carbon quốc gia, kết nối thị trường trong nước với quốc tế.

Theo bà Lan Anh, tại hội nghị các bên tham gia Công ước Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP 26), Việt Nam đã thể hiện là thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế thông qua việc cam kết phấn đấu mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Biến thách thức biến đổi khí hậu thành cơ hội lâu dài

Đại biểu dẫn số liệu từ báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết thị trường tín chỉ carbon toàn cầu có thể đạt 250 tỷ USD vào năm 2030. Việt Nam với tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 50% và tập trung nhiều ở các tỉnh trung du và miền núi như Tuyên Quang, Lạng Sơn, Lào Cai, đây là các bể chứa CO2 khổng lồ và khi được tham gia vào thị trường carbon sẽ mang về hàng triệu USD cho Việt Nam."Nguồn thu này không chỉ giúp người dân giảm nghèo mà còn thúc đẩy các ngành kinh tế xanh, du lịch sinh thái, nông nghiệp sạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, biến thách thức biến đổi khí hậu thành cơ hội thịnh vượng lâu dài", bà Lan Anh nhấn mạnh. Tuy nhiên, vị đại biểu đánh giá thực tế thị trường tín chỉ carbon trong nước đang vận hành thử nghiệm, tín chỉ carbon từ rừng còn hạn chế. Trong khi đó, hành lang pháp lý chưa đồng bộ, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 thiếu quy định về hạn ngạch phát thải miễn phí và đấu giá, cũng như các loại phí, lệ phí liên quan. Luật cũng thiếu các hướng dẫn chi tiết để triển khai các dịch vụ carbon từ rừng, thiếu quyền sở hữu, trao đổi, chuyển nhượng, cơ chế quản lý nguồn thu để hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân tham gia phát triển kinh tế rừng. Theo Quyết định số 232 của Thủ tướng, việc phê duyệt và thành lập thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam mới thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon trong nước và dự kiến vận hành chính thức từ năm 2029 khiến các sàn giao dịch chủ yếu phụ thuộc vào thị trường quốc tế, giảm khả năng kiểm soát và tối ưu hóa giá trị. Để thị trường tín chỉ carbon thành động lực cho nền kinh tế xanh, đại biểu Lan Anh đề xuất hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, sớm sửa đổi Luật Lâm nghiệp, Luật Bảo vệ môi trường theo hướng bổ sung các điều kiện cho nhà đầu tư tín chỉ carbon, quy định về tỷ lệ hạn ngạch phát thải khí nhà kính được phân bổ miễn phí thông qua đấu giá; trách nhiệm công tác thanh kiểm tra; bổ sung các loại phí, phí liên quan đến cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Ngoài ra, cần ban hành một số trao đổi quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; quy định về dịch vụ hấp thụ và lưu trữ carbon của rừng; chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính và khuyến khích đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững và bảo vệ rừng. Tiếp đó, bà đề xuất cần sớm thúc đẩy sàn giao dịch tín chỉ carbon quốc gia vận hành trước thời hạn đề ra; đưa các địa phương có tỷ lệ che phủ rừng lớn sớm được tham gia vào thị trường carbon. Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính phủ cũng cần quan tâm, tham gia các hợp tác quốc tế để thúc đẩy chuyển giao công nghệ và mở rộng thị trường. Đồng thời cần xây dựng thỏa thuận song phương với các quốc gia phát triển xuất khẩu tín chỉ carbon. “Tín chỉ carbon là cơ hội để Việt Nam xây dựng nền kinh tế xanh, đóng góp vào mục tiêu Net Zero vào 2050”, đại biểu Lan Anh nhấn mạnh.Huy động vốn tư nhân vào lĩnh vực bảo vệ môi trường Liên quan tới vấn đề nguồn vốn cho các dự án bảo vệ môi trường, đại biểu Quốc hội Lý Anh Thư (đoàn An Giang) cho biết Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đi vào cuộc sống, tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của các cấp, doanh nghiệp và người dân.Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguồn vốn phân bổ còn nhỏ lẻ, quy hoạch quỹ đất và cơ chế thu hút đầu tư còn bất cập. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường còn thiếu đồng bộ, manh mún và chưa được đầu tư đúng mức. Nhiều địa phương thiếu hệ thống nước thải, chất thải rắn, đặc biệt tại các vùng nông thôn và làng nghề, các công trình xử lý môi trường thường xếp sau các dự án hạ tầng kinh tế - xã hội. Bà Lý Anh Thư - Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang - phát biểu trước Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn. “Không ít công trình đầu tư thiếu kinh phí vận hành, công nghệ lạc hậu, dẫn đến hoạt động kém hiệu quả, thậm chí ngừng hoạt động. Tình trạng chưa huy động được vốn tư nhân vào lĩnh vực môi trường vẫn là điểm nghẽn lớn”, đại biểu Thư chỉ ra.Theo bà, việc tập trung giải quyết các vấn đề môi trường không thể chỉ dừng lại ở việc quản lý Nhà nước hay chi tiêu từ ngân sách công, đây là trách nhiệm chung của toàn xã hội, đòi hỏi phải có cơ chế thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa cho công tác bảo vệ môi trường. Đặc biệt cần phát huy vai trò của khu vực tư nhân trong hoạt động xử lý ô nhiễm, đầu tư hạ tầng kỹ thuật về thu gom và xử lý nước thải, chất thải rắn sinh hoạt.Cần tạo cơ chế đặc thù để thu hút nguồn lực xã hội hóa, khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư, quản lý và vận hành hệ thống xử lý rác thảiĐại biểu Quốc hội tỉnh An Giang Lý Anh ThưĐể khắc phục những tồn tại kể trên, đại biểu cho rằng cần xác định đầu tư hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường là thiết yếu, ngang tầm với hạ tầng kinh tế xã hội khác. Các dự án xử lý rác thải rắn sinh hoạt, xử lý nước thải môi trường phải được xếp thứ tự ưu tiên trong danh mục đầu tư công trung hạn và gắn với chỉ tiêu phát triển của từng ngành, từng địa phương. Bà Thư cũng đề xuất rà soát, thống kê các dự án, hạ tầng môi trường chậm tiến độ, thiếu vốn để có phương án giải quyết dứt điểm đồng thời tạo cơ chế đặc thù để thu hút nguồn lực xã hội hóa; khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư, quản lý và vận hành hệ thống xử lý rác thải. Đối với các công trình đã hoàn thành cần có cơ chế giám sát, khuyến khích áp dụng công nghệ tiên tiến từ các đơn vị chuyên nghiệp; tránh tình trạng công trình “đắp chiếu” do thiếu kinh phí hoặc năng lực vận hành. Cần giao chỉ tiêu đánh giá kết quả đầu tư công về môi trường trong đánh giá năng lực quản lý điều hành của người đứng đầu Bộ ngành, địa phương. Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.