Đề xuất mới về xử phạt liên quan hóa đơn điện tử

Trước thực tế nhiều hộ kinh doanh lúng túng khi chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị không xử phạt các vi phạm quy định về hình thức, lỗi vô ý do hộ kinh doanh chưa quen với cách làm mới, chưa thành thạo về công nghệ.

Đề xuất miễn phạt lỗi hình thức trong giai đoạn đầu

Đây là một trong những nội dung VCCI gửi Bộ Tài chính , góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 125/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn.

Theo Nghị định 70, từ ngày 1/6, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hoá đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.

Khảo sát nhanh của VCCI với 1.368 hộ kinh doanh trong tháng 6 cho thấy, phần lớn các hộ chưa nắm rõ quy định mới. Cụ thể, 68% hộ chỉ hiểu sơ bộ hoặc không biết phải làm gì; 21% chưa hiểu nội dung quy định. Về triển khai, 73% cho biết gặp khó khăn do thiếu kỹ năng công nghệ; 49% cho rằng khó thay đổi thói quen quản lý cũ.

“Các thách thức, cùng đặc thù nguồn lực hạn chế dẫn đến thời gian đầu, các hộ kinh doanh dễ vi phạm một số quy định về hoá đơn, đặc biệt là lỗi về hình thức như sai chỉ tiêu, lập hoá đơn chưa đúng thời điểm…

Lỗi vô ý do hộ kinh doanh chưa quen với cách làm mới, chưa thành thạo về công nghệ, không phải cố tình không tuân thủ, trốn thuế. Do vậy, pháp luật cần có chính sách xử phạt vi phạm nhân văn, hợp tình hợp lý để giúp các hộ kinh doanh an tâm tuân thủ quy định mới, đồng thời cũng nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài cho ngân sách”, VCCI nêu quan điểm.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định không áp dụng chế tài xử phạt hành chính với các hộ kinh doanh vi phạm quy định về hình thức trong khoảng thời gian đầu, có thể cân nhắc 2 năm. Hộ kinh doanh có trách nhiệm khắc phục các lỗi vi phạm và nộp số tiền thuế (nếu thiếu) phát sinh từ các vi phạm này.

Một điểm khác cũng được cộng đồng doanh nghiệp phản ánh là cách tính “một hành vi vi phạm trong cùng một ngày” để làm căn cứ xử phạt. Theo dự thảo, nếu cùng ngày phát hiện nhiều hóa đơn vi phạm thì chỉ bị xử phạt một hành vi, có áp dụng tình tiết tăng nặng. Tuy nhiên, khái niệm “cùng một ngày” chưa rõ ràng.

VCCI nêu thực tế, nếu trong một đợt thanh tra kéo dài 45 ngày, mỗi ngày đoàn thanh tra phát hiện một số hóa đơn sai thì có coi là “cùng một ngày” không? Để tránh hiểu khác nhau và xử phạt nặng tay, VCCI kiến nghị sửa thành “trong một đợt thanh, kiểm tra thuế”.

Ngoài ra, hiện nay quy định chỉ cho phép gộp lỗi khi vi phạm “cùng một hành vi”. Trong khi đó, nhiều hóa đơn thực tế có thể cùng lúc sai nhiều chỉ tiêu như ngày lập, nội dung, mã số thuế… Đặc biệt, các hộ kinh doanh mới khởi sự hoặc doanh nghiệp nhỏ rất dễ mắc lỗi kỹ thuật do thiếu kinh nghiệm. Vì vậy, VCCI đề xuất mở rộng phạm vi gộp lỗi, miễn là không có yếu tố gian lận, để giảm áp lực xử phạt không cần thiết.

Chỉ nên cảnh cáo, hoặc xử phạt mức thấp

VCCI cũng kiến nghị chỉ nên cảnh cáo, hoặc xử phạt ở mức thấp nhất với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm , nếu không làm ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế.

Bởi, việc lập hóa đơn điện tử phụ thuộc vào việc vận hành của hệ thống công nghệ. Nhiều trường hợp, hệ thống này có thể ngừng hoạt động hoặc sai sót do nguyên nhân khách quan như lỗi phần mềm, tấn công mạng… Các tình huống này có thể dẫn đến việc lập hóa đơn không đúng thời điểm, nhưng về bản chất, doanh nghiệp không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế phải nộp, ngân sách không bị thiệt hại.

Ngoài ra, theo phản ánh của doanh nghiệp, nhiều đơn vị chỉ tổng hợp thông tin từ người nộp thuế, nhưng vẫn có thể bị xử phạt nếu thông tin đó không chính xác. VCCI đề nghị dự thảo cần phân định rõ trách nhiệm giữa các bên để tránh xử phạt không đúng đối tượng.