Để hàng Việt Nam mở rộng thị phần trên nền tảng số

Theo số liệu từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, thương mại điện tử Việt Nam được dự báo đạt quy mô 32 - 45 tỉ USD trong những năm tới. Song, con đường để doanh nghiệp Việt mở rộng thị phần trên nền tảng số không hề dễ dàng.

Ngày 9-9, hội thảo "Tăng trưởng thị phần - Định vị thương hiệu Việt trên không gian số" do báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức đã diễn ra. Nhiều diễn giả đã "hiến kế" để doanh nghiệp mở rộng thị phần thông qua nền tảng số nói chung và thương mại điện tử nói riêng.

Thương hiệu Việt còn gặp khó trên nền tảng số

Phát biểu mở đầu tại hội thảo, Phó chủ tịch UBND TP.HCM - ông Nguyễn Văn Dũng cho rằng thành phố đang bước vào giai đoạn phát triển mới sau khi hợp nhất 2 tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, điều này đồng nghĩa với việc số lượng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ tăng mạnh, việc định danh và phát triển thương hiệu Việt trở thành nhiệm vụ cấp bách.

"Chỉ khi mỗi doanh nghiệp, mỗi sản phẩm Việt có thể định vị rõ ràng, có thương hiệu, uy tín trên không gian số thì mới đủ sức cạnh tranh để giữ vững thị phần trong nước trước làn sóng hàng ngoại nhập, đồng thời tận dụng sức bật của chuỗi cung ứng mới để đẩy mạnh xuất khẩu", ông Dũng nhấn mạnh.

Tham luận tại hội thảo, TS Đinh Thế Hiển cho rằng thương mại điện tử vẫn là bài toán khó đối với doanh nghiệp Việt Nam. Điều này được lý giải do chi phí vận hành tăng cao, chuỗi cung ứng và logistics yếu; quá trình chuyển đổi số chậm và thiếu đồng bộ trong nội bộ các doanh nghiệp và giá trị thương hiệu, tính nhận diện thương hiệu yếu, thiếu tính đồng nhất. 

Đây cũng là 3 khó khăn mà trực tiếp các thương hiệu tại Việt Nam phải đối mặt khi dấn thân vào thị trường thương mại điện tử.

"Hàng Việt Nam xuất hiện trên không gian số còn tập trung vào việc cạnh tranh bằng giá, hoặc sao chép mô hình nên thiếu bản sắc riêng", ông Hiển nhấn mạnh. 

Theo đó, việc thiếu tính chính danh và không tập trung vào phát triển thương hiệu khiến thương hiệu Việt Nam chỉ đang ở "vùng giữa", chưa tạo được khoảng cách rõ với hàng Trung Quốc giá rẻ, cũng chưa vươn tới nhóm trung và cao cấp như Thái Lan và Hàn Quốc.

Ở góc độ chính sách, ông Nguyễn Anh Đức, Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng tỉ trọng dịch chuyển sang online của các nhà phân phối hiện đại (bao gồm cả các doanh nghiệp FDI) chỉ khoảng 10%, và con số khiêm tốn này chủ yếu phục vụ khách hàng hiện tại, chứ không tạo ra khách hàng mới. 

Điều này làm tăng chi phí nhưng không tăng doanh số, ảnh hưởng mạnh mẽ đến các thương hiệu Việt.

Mở rộng thị phần trên nền tảng số bằng thương hiệu

Ông Nguyễn Anh Đức đồng thời đề xuất việc xây dựng bộ tiêu chuẩn riêng cho hàng hóa và vận hành online, giúp doanh nghiệp dễ dàng lựa chọn cách thức vận hành và nền tảng.

Bên cạnh đó để phát triển trên thương mại điện tử, doanh nghiệp Việt không thể chỉ chăm chăm vào đơn hàng trước mắt. Ông Nguyễn Minh Đức (Phó tổng thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam) dẫn số liệu: người Việt trung bình online 6 giờ 18 phút mỗi ngày và dành gần 2 giờ cho livestream.

"Doanh nghiệp muốn tiếp cận khách hàng thì phải xem thương mại điện tử là môi trường sống, là cuộc chơi dài hạn để định vị và khẳng định tên tuổi", ông nói. Môi trường thương mại điện tử không chỉ có các sàn, mà còn có mạng xã hội và các nền tảng khác.

Do đó ông khuyến nghị doanh nghiệp cần đưa AI vào chiến lược, đầu tư nhân sự trẻ có năng lực quản trị số, và vận hành đa kênh vì chính sách các sàn thay đổi liên tục.

Ông Vương Ngọc Dũng - Giám đốc marketing Công ty Mỹ phẩm Sài Gòn (SCC) - nhấn mạnh chuyển đổi số phải bắt đầu từ yếu tố con người, đặc biệt là phải được lan tỏa từ lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp. Thương mại điện tử chỉ có ý nghĩa khi doanh nghiệp đầu tư lớn, bài bản trong 3 - 5 năm, và chấp nhận chi gấp đôi so với cửa hàng truyền thống trong giai đoạn đầu.

Bên cạnh phát triển thị trường nội địa, ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch Vina T&T, Phó chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, chia sẻ thương mại điện tử là một kênh xuất khẩu hiệu quả. Tuy nhiên xuất khẩu cần gắn thương hiệu với vùng trồng, áp dụng mã số vùng để tạo sự khác biệt.