Để camera, hộp đen thêm hiệu quả

Theo luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1.1.2025, ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, ô tô đầu kéo, xe cứu thương, xe cứu hộ giao thông đường bộ đều phải lắp đặt camera ghi nhận hình ảnh tài xế. Bên cạnh đó, xe kinh doanh vận tải đều phải được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (hộp đen).

Như vậy, với hệ thống camera và hộp đen thì cơ quan chức năng nói chung, lực lượng CSGT nói riêng, có thể dễ dàng xử lý các vi phạm của tài xế nhằm tăng cường an toàn giao thông. Chính vì thế, các quy định trên là những chuyển biến tích cực để nâng cao trật tự an toàn giao thông đường bộ.

Thực tế từ nhiều năm trước, xe kinh doanh vận tải đã bắt buộc phải trang bị hộp đen và toàn bộ dữ liệu liên quan quá trình vận hành đều được chuyển trực tiếp về cơ quan chức năng cũng như đơn vị kinh doanh. Dữ liệu này đã trở thành cơ sở quan trọng để xử lý sai phạm của nhiều tài xế, hãng xe.

Dựa trên dữ liệu được truyền về từ hộp đen, một số sở GTVT ngày trước của các tỉnh thành đã thu hồi phù hiệu của những đơn vị có nhiều sai phạm, hay không cấp phù hiệu cho những đơn vị không đáp ứng yêu cầu truyền dữ liệu từ hộp đen. Nhưng thực tế cũng có không ít trường hợp "mất bò mới lo làm chuồng". Đó là những vụ sau khi xe gây ra tai nạn, truy xuất dữ liệu từ hộp đen thì mới thấy tài xế đã có "bề dày thành tích" về chạy quá tốc độ, không chấp hành tín hiệu giao thông…

Giờ đây, khi xe kinh doanh vận tải được bổ sung thêm camera giám sát tài xế kết hợp cùng hộp đen sẽ càng kiểm soát tốt hơn việc tuân thủ trật tự an toàn giao thông của các tài xế. Nhưng để tăng cường hiệu quả hơn nữa thì không chỉ là kiểm tra trên đường, mà cần đẩy mạnh xử lý dựa trên dữ liệu, thông tin được truyền về hệ thống của cơ quan chức năng. Với công nghệ hiện nay, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng các hệ thống nhận diện tự động sàng lọc các xe có vi phạm trong quá trình di chuyển. Cứ thế, định kỳ hằng ngày, hằng tuần hoặc hằng tháng sẽ phát hành các thông báo xử lý đến những trường hợp vi phạm.

Song song, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường ràng buộc trách nhiệm đối với các đơn vị vận hành xe, như tăng nặng xử phạt đối với các hợp tác xã, doanh nghiệp vận tải có nhiều xe vi phạm. Thậm chí công khai kết quả thống kê số lượng sai phạm, tỷ lệ xe sai phạm của các đơn vị điều hành. Kết quả thống kê còn có thể được phân nhóm để đánh giá về ý thức an toàn của các đơn vị điều hành xe. Cách thức này còn có thể giúp hành khách có thêm thông tin chọn lựa dịch vụ đi lại của những nhà xe, đơn vị có ý thức an toàn cao. Qua đó, các hãng xe càng coi trọng hơn về tiêu chí an toàn.

Có như thế, chúng ta mới thực sự khai thác hết hiệu quả của camera giám sát, hộp đen để ngày càng nâng cao trật tự an toàn giao thông.