DẠY CON: 3 câu người thông minh giữ cho riêng mình, người dại dột lại nói với tất cả mọi người họ gặp!

Trong hành trình nuôi dạy con, cha mẹ nên dạy trẻ hiểu rằng, có những câu nói tưởng chừng vô hại, nhưng nếu đem kể bừa bãi, sẽ gây phiền phức không nhỏ.

Trong gia đình, nhiều cha mẹ thường nhắc con học chữ, học kiến thức, nhưng lại ít khi coi trọng việc rèn cách nói năng. Thực tế, lời nói là tấm gương phản chiếu nhân cách, có thể mở ra cơ hội, cũng có thể khiến trẻ mất điểm trong mắt người khác. Người trưởng thành khôn ngoan không phải là người nói nhiều, mà là người biết lúc nào cần im lặng.

Trong hành trình nuôi dạy con, cha mẹ nên dạy trẻ hiểu rằng, có những câu nói tưởng chừng vô hại, nhưng nếu đem kể bừa bãi, sẽ gây phiền phức không nhỏ. Đó là chuyện thị phi của người khác, chuyện buồn bực than vãn mãi và bí mật riêng tư của bản thân hay gia đình.

1. Đừng bàn tán chuyện thị phi

Trẻ con thường hay tò mò: "Mẹ ơi, con nghe bạn nói cô giáo mắng vì…", hoặc "Con thấy bạn A hay bị điểm kém chắc do…". Nếu cha mẹ không định hướng, trẻ dễ hình thành thói quen nói xấu sau lưng, rồi đem chuyện lớp học, chuyện bạn bè đi rêu rao.

Một lần, có bé kể với cả lớp rằng: "Bạn B bị cô phạt vì nói dối bố mẹ". Thông tin nửa thật nửa hư này nhanh chóng lan rộng, khiến bạn B xấu hổ, còn bé kể chuyện lại bị bạn bè xa lánh.

Cha mẹ cần dạy con: nói xấu người khác không giúp mình tốt hơn, chỉ khiến mình mất uy tín. Trẻ nên học cách tôn trọng sự riêng tư, và chỉ nói những điều tích cực. Câu nhắc nhở đơn giản như: "Con không chắc thì đừng kể lại chuyện của người khác" sẽ giúp trẻ nhớ lâu.

2. Đừng mãi than vãn chuyện buồn

Có trẻ ngày nào đi học về cũng kêu: "Con ghét môn Toán", "Bạn kia chơi xấu với con", "Con chán lớp học thêm lắm rồi". Than vãn liên tục khiến không khí gia đình nặng nề, đồng thời tạo thói quen chỉ nhìn thấy khó khăn mà không tìm cách vượt qua.

Ví dụ, một học sinh lớp 5 luôn than: "Con học không giỏi, con không làm được". Lời than ấy lặp lại nhiều lần, dần biến thành niềm tin tiêu cực, khiến bé ngại thử thách và bỏ lỡ cơ hội phát triển.

Cha mẹ có thể đồng cảm với cảm xúc của con, nhưng cần hướng trẻ tới suy nghĩ tích cực: "Đúng là môn Toán khó, nhưng mẹ tin con làm từng bước sẽ được. Chúng ta cùng thử lại nhé". Khi con học cách biến than vãn thành động lực, trẻ sẽ mạnh mẽ và tự tin hơn.

3. Đừng tiết lộ bí mật riêng tư

Trẻ nhỏ thường vô tư, dễ đem chuyện nhà ra kể. Có em học sinh từng đứng trước lớp kể: "Bố mẹ con cãi nhau to lắm!" hoặc "Mẹ bảo cô giáo dạy chán lắm". Những lời tưởng chừng vô hại này lại có thể khiến cha mẹ khó xử, thậm chí ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình, nhà trường.

Cha mẹ cần dạy trẻ hiểu rằng: bí mật là chuyện cần được giữ kín, nếu con cảm thấy lo lắng thì có thể chia sẻ với bố mẹ hoặc một người đáng tin, chứ không nên kể lung tung. Khi con học cách giữ kín điều cần giữ, đó chính là bước đầu của sự chín chắn và biết bảo vệ bản thân.

Cha mẹ nên đồng hành thế nào?

Thay vì chỉ cấm đoán "Con không được nói cái này, không được kể cái kia", cha mẹ hãy giải thích lý do. Vì sao không nên bàn chuyện thị phi? Vì có thể gây tổn thương người khác. Vì sao không nên than vãn mãi? Vì điều đó khiến con thêm yếu đuối. Vì sao cần giữ bí mật? Vì đôi khi, để lộ chuyện riêng sẽ đem lại rắc rối cho cả gia đình.

Quan trọng hơn, cha mẹ hãy làm gương. Nếu cha mẹ suốt ngày than phiền, kể xấu hàng xóm, thì khó đòi hỏi con mình sống tích cực và kín đáo. Ngược lại, khi trẻ thấy bố mẹ nói năng chừng mực, biết giữ kẽ, trẻ sẽ tự học theo.

Nuôi dạy con không chỉ là cho con kiến thức, mà còn là rèn con sự khôn ngoan trong lời nói. Không bàn chuyện thị phi, không chìm đắm trong than vãn, không tiết lộ bí mật riêng tư – đó là ba bài học giản dị nhưng vô cùng quan trọng.

Hãy nhớ, có những lúc im lặng là vàng. Khi trẻ học được điều này từ nhỏ, lớn lên con sẽ trở thành người điềm tĩnh, khôn ngoan và đáng tin cậy, tài sản quý giá nhất mà cha mẹ có thể trao cho con.