Dấu hiệu nhận biết sớm viêm gan A

Tôi được biết viêm gan A thường khó phát hiện ở giai đoạn đầu vì dấu hiệu mơ hồ, dễ nhầm với bệnh khác. Xin hỏi bác sĩ, làm thế nào để nhận biết sớm căn bệnh này?

Điều dưỡng Thân Thị Phượng, khoa Bệnh lây đường máu (A4-A), Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Viêm gan virus A là một bệnh nhiễm trùng gan cấp tính do virus HAV gây ra. Điểm đặc biệt của HAV là cấu trúc đơn giản nhưng rất "cứng đầu": đây là virus RNA thuộc họ Picornaviridae, không có vỏ bọc, kích thước chỉ khoảng 27-28 nm nhưng có khả năng tồn tại lâu dài trong môi trường, từ nguồn nước, thực phẩm cho tới các bề mặt bị ô nhiễm.

Chính vì vậy, nguy cơ lây truyền ở Việt Nam thường cao hơn tại những nơi điều kiện vệ sinh chưa đảm bảo, nguồn nước không an toàn hoặc thói quen ăn uống còn thiếu khoa học.

Virus này lây chủ yếu qua đường phân - miệng. Người khỏe mạnh có thể nhiễm bệnh khi ăn phải thức ăn, nước uống không đảm bảo vệ sinh, khi tiếp xúc gần gũi với người bệnh (bao gồm quan hệ tình dục, đặc biệt là đường miệng - hậu môn), hoặc khi dùng chung vật dụng cá nhân.

Sau khi xâm nhập, virus ủ bệnh trong khoảng 2-4 tuần. Người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy. Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu điển hình hơn sẽ xuất hiện: nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, vàng da và vàng mắt. Trẻ em dưới 6 tuổi thường không biểu hiện rõ triệu chứng, nhưng vẫn là nguồn lây nguy hiểm cho cộng đồng.

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho viêm gan A. Cách xử trí chủ yếu là điều trị hỗ trợ: nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung nước và điện giải, đồng thời tránh sử dụng các thuốc gây hại cho gan. Phần lớn bệnh nhân sẽ hồi phục hoàn toàn sau vài tuần đến vài tháng và có miễn dịch suốt đời.

Tuy nhiên, ở một số trường hợp hiếm gặp - đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh gan mạn tính - viêm gan A có thể diễn biến nặng, dẫn đến suy gan cấp, đòi hỏi phải nhập viện theo dõi và xử trí kịp thời.

Viêm gan A hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả. Biện pháp quan trọng nhất là tiêm vaccine đã được chứng minh an toàn và có hiệu quả bảo vệ cao.