Đảo mới bất ngờ trồi lên giữa Alaska, NASA báo động

NASA phát hiện khối đất 5,18km² ở Alaska từng bị băng phủ nay trồi lên thành đảo biệt lập giữa hồ Alsek. Đáng nói là quá trình hình thành đảo mới diễn ra chỉ trong 1 tháng.

Các chuyên gia cảnh báo đây là minh chứng rõ rệt cho tốc độ tan băng nhanh chóng ở khu vực Bắc Cực, và những biến đổi mạnh mẽ của hệ sinh thái do biến đổi khí hậu gây ra.

41 năm thay đổi địa hình: từ băng trắng thành đảo xanh

Sự biến đổi địa hình này được xác định thông qua việc so sánh ảnh vệ tinh Landsat của NASA, chụp vào hai thời điểm là tháng 7-1984 và tháng 8-2025. Dữ liệu cho thấy lớp băng từng nối liền với một ngọn núi Prow Knob đã tách rời hoàn toàn, biến khu vực này thành một hòn đảo thực sự.

Đáng chú ý, quá trình hình thành hòn đảo mới diễn ra chỉ trong vòng chưa đầy một tháng: từ ngày 13-7 đến 6-8 năm nay, khi nhiệt độ mùa hè tăng cao, thúc đẩy tốc độ tan băng kỷ lục.

Tờ Newsweek dẫn lời các chuyên gia của NASA cảnh báo hiện tượng này là một phần của xu hướng đáng lo ngại: sông băng tại đông nam Alaska đang tan nhanh chóng. Khi lớp băng dày hàng nghìn năm tan chảy, nước tích tụ tạo nên các hồ lớn, làm thay đổi hoàn toàn bản đồ địa hình khu vực.

Mauri Pelto, nhà nghiên cứu tại Đại học Nichols và thành viên hội đồng cố vấn khoa học của Đài quan sát Trái đất NASA, cho biết: "Vào đầu thế kỷ 20, sông băng Alsek từng kéo dài tới tận Gateway Knob, cách Prow Knob khoảng 4,8km về phía tây. Đến giữa thế kỷ, dù băng đã rút về phía đông nhưng vẫn bao phủ xung quanh Prow Knob. Giờ đây lớp băng này gần như biến mất hoàn toàn".

Nghiên cứu dữ liệu vệ tinh cho thấy hồ Alsek đã tăng diện tích từ 44km² vào năm 1984 lên tới 75km² vào năm 2025. Không chỉ vậy, các hồ băng tan lân cận như Harlequin và Grand Plateau cũng đang mở rộng với tốc độ tương tự.

Tổng diện tích ba hồ đã tăng gấp đôi chỉ trong 41 năm, phản ánh tốc độ tan băng chưa từng có trong lịch sử khu vực này. Khi lớp băng mất đi, bề mặt tối màu của đất đá bên dưới hấp thụ nhiều nhiệt hơn, khiến quá trình tan băng tiếp tục gia tốc, một "vòng xoáy nóng lên" khó kiểm soát.

Dấu hiệu cảnh báo từ biến đổi khí hậu

Sự hình thành đảo mới tại Alaska không chỉ là một sự kiện địa chất thú vị, mà còn là tín hiệu báo động về tốc độ nóng lên toàn cầu. Khi các khối băng tách rời và trở nên kém ổn định, chúng dễ dàng vỡ vụn và tan chảy nhanh hơn, khiến mực nước hồ dâng cao và thay đổi dòng chảy sông ngòi trong khu vực.

Các chuyên gia dự đoán xu hướng này sẽ tiếp tục tăng tốc trong những năm tới nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu không được kiểm soát. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến Alaska mà còn tác động tới mực nước biển toàn cầu, đa dạng sinh học, hệ sinh thái biển và khí hậu toàn Trái đất.

Hiện tượng băng tan ở Alaska chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn hơn về biến đổi khí hậu toàn cầu. Từ Greenland đến Nam Cực, từ dãy Himalaya tới dãy Andes, các sông băng đang tan chảy với tốc độ kỷ lục, đặt ra thách thức chưa từng có cho con người trong việc bảo vệ môi trường sống.

Như lời NASA, "mỗi mét băng mất đi hôm nay là một lời nhắc nhở rằng Trái đất đang thay đổi nhanh hơn chúng ta tưởng".