Đại biểu Quốc hội hiến kế phát triển 'nền kinh tế tóc bạc' ở Việt Nam

Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hiền (đoàn Ninh Bình) nêu tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, nền 'kinh tế tóc bạc' và các dịch vụ, hàng hóa dành cho người cao tuổi phát triển rất mạnh mẽ và đề xuất các giải pháp để phát triển ở Việt Nam.

Chiều 10-11, Quốc hội thảo luận về các dự Luật Dân số và Luật Phòng bệnh.

Nêu ý kiến thảo luận về dự Luật Dân số, đại biểu Trần Thị Hiền (Ninh Bình) cho biết dự luật xác định nội hàm các yếu tố dân số cần lồng ghép trong các chính sách phát triển chỉ bao gồm: quy mô, cơ cấu và phân bố dân số.

Còn không có yếu tố già hóa dân số - trong khi đây là vấn đề rất cần thiết, thậm chí cấp thiết với công tác dân số hiện nay.

Đề nghị bổ sung thêm yếu tố già hóa dân số

Dẫn khuyến nghị của Quỹ Dân số Liên hợp quốc, đại biểu Hiền cho biết một trong những biện pháp cần ưu tiên để thích ứng và tận dụng cơ hội từ già hóa dân số phải đảm bảo vấn đề già hóa, nhu cầu của người cao tuổi được tính đến trong các chính sách phát triển cấp quốc gia.

Bà dẫn chứng ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc nền “kinh tế tóc bạc” và các dịch vụ, hàng hóa dành cho người cao tuổi phát triển rất mạnh mẽ. Từ đó đề nghị bổ sung thêm yếu tố “già hóa dân số”.

"Nhật Bản đang phải ứng phó với tình trạng dân số siêu già bằng việc chuyển các trường học do không có học sinh thành các cơ sở dưỡng lão.

Còn chúng ta đang tính đến chủ trương ưu tiên dành các trụ sở cơ quan nhà nước sau sắp xếp cho việc phát triển cơ sở giáo dục, cơ sở y tế", đại biểu dẫn chứng.

Bà cho rằng khi dân số cao tuổi tăng bình quân hơn 4%/năm, giai đoạn 2019-2021 mỗi năm tăng thêm 600.000 người cao tuổi, chỉ số già hóa tăng từ 35,5 vào năm 2009 lên 53,1 năm 2021, đây là lúc cần nghĩ trước, đi trước trong thiết lập chính sách ưu tiên để thúc đẩy phát triển các cơ sở dưỡng lão, cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi.

Việc này nhằm tăng tính sẵn có của dịch vụ dành cho người cao tuổi ngay tại cộng đồng, tạo nền tảng cho “nền kinh tế tóc bạc” tại Việt Nam theo đúng tinh thần kết luận 149 của Bộ Chính trị “củng cố, phát triển mạng lưới chăm sóc người cao tuổi; đẩy mạnh xã hội hóa các dịch vụ dân số”.

Đề xuất quy định cụ thể hơn chính sách khuyến khích, ưu tiên với cơ sở chăm sóc người già

Theo nữ đại biểu, Tổng Bí thư Tô Lâm từng gợi ý rất thiết thực và nhân văn về mô hình chăm sóc bán trú cho người cao tuổi tại cộng đồng. Đây là cách làm rất hiệu quả và phổ biến tại Nhật Bản.

Nhắc lại việc dự luật đã có quy định biện pháp “Tổ chức các hình thức, mô hình chăm sóc người cao tuổi tại nhà, cộng đồng” nhưng bà Hiền cho rằng quy định này không rõ nội hàm của chính sách.

Từ năm 2010, Luật Người cao tuổi đã có quy định “Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở chăm sóc người cao tuổi”.

Đại biểu đánh giá việc xã hội hóa, phát triển các cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi rất khó khăn, số lượng rất ít; chủ yếu là dịch vụ chi phí cao dành cho người có khả năng chi trả vài chục triệu đồng/tháng.

Nguyên nhân cơ bản vẫn là khó khăn trong tiếp cận đất đai, mặt bằng và nhân lực chuyên môn.

Từ đó đại biểu đề nghị có quy định cụ thể hơn về chính sách khuyến khích, ưu tiên về tiếp cận đất đai, ưu đãi về thuế đối với hoạt động đầu tư, phát triển cơ sở chăm sóc người cao tuổi và các hình thức chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng.

Bà cho rằng cần có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong các lĩnh vực điều dưỡng, chăm sóc người cao tuổi khi hết thời hạn hợp đồng làm việc ở nước ngoài có thể thuận lợi phát huy kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm chuyên môn để tiếp tục phát triển nghề nghiệp tại Việt Nam.

"Đây là bước chuẩn bị chủ động và rất cần thiết để tăng tính sẵn có về cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực phục vụ thiết thực cho tương lai già hóa của Việt Nam", bà Hiền nêu thêm.