Cuối năm, lừa đảo lại bùng phát

Lợi dụng tình hình cứu trợ bão lũ ở miền Trung đang diễn ra khẩn trương, một số đối tượng đã mạo danh, dùng thủ thuật giả mạo tài liệu để vận động quyên góp nhằm mục đích trục lợi. Ngoài ra còn nhiều chiêu lừa đảo khác nhắm vào người cao tuổi.

Mạo danh từ thiện để lừa đảo

Trao đổi với PV Thanh Niên ngày 28.11, chị Jenny Nguyễn, bạn đọc từ Mỹ, cho biết chị vừa bị lừa đảo khi tìm cách gửi tiền, quà ủng hộ cho đồng bào lũ lụt. Chị Jenny kể, cách đây mấy ngày, thông qua lời kêu gọi trên Facebook, chị được một tài khoản kết bạn và gửi các thông tin tài khoản để quyên góp.

"Họ tự giới thiệu là lực lượng hỗ trợ quân đội và cung cấp các giấy tờ, hợp đồng mua lương thực và nhu yếu phẩm, giấy ra vào cổng doanh trại quân đội để chứng minh. Tôi tin tưởng nên đã nhờ bạn bè ủng hộ trước 5 triệu đồng rồi gửi trả lại sau. Nhưng khi bạn tôi liên hệ để xác minh thì phát hiện đấy là giấy tờ giả, số tài khoản cũng là số cá nhân chứ không phải tổ chức nào", chị Jenny chia sẻ.

Theo thông tin từ Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lâm Đồng, trong bối cảnh quân đội đang huy động lực lượng phòng chống thiên tai, bão lũ, Bộ Chỉ huy đã phát hiện một số đối tượng sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là Zalo và Facebook, giả danh Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lâm Đồng cùng một số đơn vị trực thuộc để tung tin kêu gọi quyên góp lương thực, thực phẩm hoặc thuê phương tiện vận chuyển "hỗ trợ đồng bào miền Trung bị bão lũ". Để tạo lòng tin, chúng gửi kèm "hợp đồng", "giấy ra vào cổng đơn vị quân đội". Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lâm Đồng khẳng định những giấy tờ, chứng từ này hoàn toàn giả mạo, với hình thức cẩu thả, nhiều sai sót trong thể thức, con dấu và chữ ký, đơn vị tuyệt đối không triển khai bất kỳ chương trình quyên góp, vận động tài trợ nào qua mạng xã hội như các thông tin giả mạo nêu trên.

Không chỉ dừng lại ở việc mạo danh gây quỹ, tại một số địa phương còn xuất hiện thủ đoạn mạo danh cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã, phường để liên hệ với gia đình có con em trong diện khám tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2026. Các đối tượng yêu cầu người dân "đăng nhập Zalo để làm thủ tục tạm hoãn nghĩa vụ quân sự". Đây thực chất là hành vi đánh cắp dữ liệu cá nhân, nhằm chiếm đoạt tài sản và trục lợi bất chính.

Trước diễn biến phức tạp của hoạt động tội phạm công nghệ cao, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã đề nghị Công an Lâm Đồng chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ tăng cường rà soát, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi lừa đảo liên quan đến công tác tuyển quân và hoạt động của lực lượng vũ trang.

Cùng ngày 28.11, Công an Hải Phòng cũng phát thông báo khuyến cáo người dân cảnh giác trước nhiều hoạt động kêu gọi từ thiện với mục đích chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, các đối tượng đăng tải thông tin, hình ảnh về các điểm bị thiệt hại do lũ lụt hay những câu chuyện, hoàn cảnh thương tâm cần cứu giúp nhằm lấy lòng tin của người dân. Các đối tượng còn trực tiếp gọi điện cho các nhà hảo tâm, tự xưng là thành viên của các hội nhóm từ thiện, đề nghị đóng góp số tiền nhỏ để "mua nhu yếu phẩm cứu trợ". Chúng gửi danh sách các nhà hảo tâm đã ủng hộ, kèm theo các clip, hình ảnh (không có thật) về kho hàng chuẩn bị chuyển đến vùng lũ. Khi người ủng hộ tỏ ra nghi ngờ, đối tượng sẽ chuyển máy cho người được giới thiệu là "trưởng nhóm từ thiện" nhằm tiếp tục thao túng tâm lý. Khi nạn nhân đã dần tin tưởng, chúng yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản hoặc cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP; thậm chí yêu cầu truy cập các đường link do chúng gửi. Nghiêm trọng hơn, có trường hợp đối tượng gọi video, hướng dẫn cài đặt ứng dụng chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển điện thoại. Mục đích cuối cùng của các đối tượng là chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân, dưới danh nghĩa "ủng hộ tùy tâm".

Lừa đảo nhắm vào người cao tuổi

Thực tế cho thấy, các đối tượng lừa đảo sử dụng công nghệ cao đang nhắm vào nạn nhân là người cao tuổi, những người không rành công nghệ và rất cả tin. Mới đây, bà T. (65 tuổi, ngụ Hà Nội) đã thế chấp thẻ lương hưu và vét hết tiền tiết kiệm, nộp hơn 300 triệu đồng cho Công ty TNHH V.S.T với lời tư vấn: "Khi mua gói hợp đồng kỳ nghỉ tại các khách sạn 4 - 5 sao thì vừa có thể sử dụng để đi du lịch, vừa cho thuê lại để kiếm thêm thu nhập. Đây chỉ là khoản đặt cọc để đảm bảo 3 tháng sau sẽ bán được thẻ kỳ nghỉ. Khi bán xong số tiền này sẽ trả lại cho bà". Nhân viên tư vấn còn hướng dẫn bà ký vào một hợp đồng quản lý kỳ nghỉ để hợp thức hóa cho khoản tiền đã nộp, nhưng thực chất đây là hợp đồng bà tự nguyện trả tiền công quản lý kỳ nghỉ cho công ty.

Bà T. bộc bạch: "Tôi nhẹ dạ cả tin, tôi nghĩ họ nói như vậy là đúng. Tôi không biết người ta lừa tôi từ khi người ta bắt tôi ký vào hợp đồng này. Họ chiếm dụng khoản tiền này của tôi và không thể bán lại hợp đồng cho ai. Nếu muốn bán nhanh thì chấp nhận thua lỗ hoặc cứ để họ chiếm dụng vốn như thế".

Theo ghi nhận của PV, hiện nay đã có hơn 200 nạn nhân tố cáo về những hành vi nghi có dấu hiệu lừa đảo của 12 công ty kinh doanh sở hữu kỳ nghỉ. Người ít thì vài trăm triệu đồng, người nhiều thì vài tỉ đồng, có những người mua 9 kỳ nghỉ của 9 công ty, đến lần thứ 9, những người này mới nhận ra mình bị lừa và gửi đơn tố giác.

Theo cơ quan chức năng, thời gian gần đây, loại hình kinh doanh "hợp đồng sở hữu kỳ nghỉ" xuất hiện ngày càng nhiều với nhiều dấu hiệu thiếu minh bạch. Nhiều đơn vị có biểu hiện lợi dụng mô hình này để huy động vốn, quảng bá sai sự thật, đưa ra những lời hứa hẹn vượt ngoài khả năng thực tế, tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo, gây thiệt hại về tài chính cho người dân và du khách.

Gần đây cơ quan chức năng cũng ghi nhận nhiều trường hợp mạo danh cơ quan bảo hiểm để lừa đảo những người đang hưởng lương hưu. Một nạn nhân tên T. (ngụ Bắc Ninh) cho biết ông nhận cuộc gọi từ số điện thoại 0823.834284, tự xưng là cán bộ BHXH tỉnh, hướng dẫn làm thủ tục "giải quyết chế độ BHXH, bảo hiểm y tế và thanh toán lương hưu". Đối tượng yêu cầu ông kết bạn Zalo với tài khoản hiển thị tên Mạnh Hải để "hỗ trợ trực tuyến". Sau khi kết nối, người này hướng dẫn ông T. đăng nhập ứng dụng VNeID và VssID trên điện thoại, rồi gửi hình ảnh giả mạo "Bảo hiểm điện tử", trong đó gắn mã QR và logo BHXH VN nhằm tạo lòng tin. Tiếp đó, đối tượng yêu cầu ông sử dụng một điện thoại khác gọi video qua Zalo để được "hướng dẫn thao tác nhận lương hưu qua ngân hàng". Tin đây là thủ tục thật, ông T. thực hiện theo hướng dẫn. Chỉ đến khi toàn bộ khoản tiền hỗ trợ nghỉ hưu trước tuổi theo chế độ 178 bị rút sạch, ông mới bàng hoàng nhận ra mình đã trở thành nạn nhân của nhóm lừa đảo.

Chỉ một phút lơ là mất cảnh giác thì ai cũng có thể sập bẫy lừa đảo khi các đối tượng này ngày càng tinh vi, táo tợn và dùng đủ mọi chiêu trò.