Cuộc khủng hoảng nhân tài AI tại Meta

Meta từng sở hữu đội ngũ nhân tài AI hùng hậu và xuất sắc. Nhưng hiện nhiều nhà nghiên cứu và kỹ sư đã rời đi để thành lập hoặc tham gia công ty khác như Perplexity, Mistral, Fireworks AI, World Labs. Khi cơn sốt AI thúc đẩy cuộc đua xây dựng các mô hình mạnh hơn, một số nhân viên thậm chí chuyển tới công ty đối thủ như OpenAI, Anthropic hay Google.

Ba cựu nhân viên Meta chia sẻ với Forbes, tình trạng chảy máu chất xám thời gian qua thật sự nghiêm trọng. Một cựu nhân viên nói: "Họ đã có những người giỏi nhất rồi lại để mất vào tay OpenAI".

Làn sóng rời đi của nhân tài AI

Business Insider cho biết, tháng trước, Bert Maher, từng làm 12 năm tại Meta và đóng vai trò đáng kể trong xây dựng một số công cụ AI quan trọng, chuyển tới Anthropic. Một nhân viên kỳ cựu khác là Tony Liu cũng thông báo nghỉ việc sau hơn 8 năm gắn bó. Đầu tháng 8, chuyên gia về trí tuệ nhân tạo và học máy Chi-Hao Wu rời Meta sau hơn 5 năm để trở thành Giám đốc AI tại Memories.ai.

Theo báo cáo tháng 5 của công ty đầu tư mạo hiểm SignalFire, Meta có tỷ lệ giữ chân nhân viên là 64%, thấp hơn Anthropic (80%), DeepMind (78%) và OpenAI (67%). Dữ liệu bao gồm mọi vị trí toàn thời gian như kỹ thuật, bán hàng, nhân sự, không riêng kỹ sư AI.

Forbes trích dẫn nguồn tin thân cận cho biết, từ cuối năm ngoái đến nay, trong số hàng trăm nhà nghiên cứu và kỹ sư AI do Google tuyển dụng có chưa tới 20 người từ Meta, cho thấy Meta không còn nhiều nhân tài để săn đón. Chuyên gia từ một số công ty nổi bật tại Thung lũng Silicon cho biết, trước đợt tuyển dụng rầm rộ hè năm nay của Mark Zuckerberg, đa số nhân tài còn lại ở Meta không đáp ứng yêu cầu của họ.

Theo SignalFire, năm 2024, Meta là công ty công nghệ bị "câu" nhân tài nhiều thứ hai trên thị trường, ở mọi vị trí toàn thời gian, với 4,3% nhân sự mới tại các phòng thí nghiệm AI đến từ ông lớn mạng xã hội. Anthropic, Writer, Mistral và xAI của tỷ phú Elon Musk lôi kéo thành công nhiều kỹ sư và nhà nghiên cứu từng làm ở Meta. "Nhiều kỹ sư Meta giỏi đã và đang gia nhập xAI mà không cần những khoản đãi ngộ khởi điểm 'điên rồ' (vẫn hấp dẫn, nhưng không cao đến mức không bền vững)", Musk viết trên X đầu tháng 8.

Lý do nhân tài rời Meta

Shawn Shen, nhà khoa học nghiên cứu AI từng làm tại Meta, rời đi để thành lập startup Memories.ai. Trong cuộc phỏng vấn với Business Insider tuần trước, Shen cho biết việc Meta liên tục xáo trộn nội bộ góp phần lớn vào quyết định ra đi của mình. Những thay đổi thường xuyên trong cách quản lý và mục tiêu làm việc khiến các nhà nghiên cứu khó tìm thấy sự ổn định hay định hướng lâu dài.

"Meta liên tục tái tổ chức. Người quản lý và mục tiêu của bạn có thể thay đổi cứ mỗi vài tháng. Với một số nhà nghiên cứu, điều này gây khó chịu và lãng phí thời gian", Shen chia sẻ.

Tháng 12/2013, Meta thành lập FAIR, phòng thí nghiệm nội bộ chuyên về AI, do giáo sư Yann LeCun dẫn dắt. Khi đó, đây được coi là một trong những "bến đỗ" tốt nhất với những ai muốn phát triển AI tiên tiến. Nhưng đến năm 2023, công ty gộp các hoạt động nghiên cứu AI của mình vào nhóm GenAI, tập trung hơn vào sản phẩm. FAIR vẫn tồn tại, nhưng "chết dần" do ít tài nguyên và nhiều người rời đi.

Nhóm GenAI mới thành lập được yêu cầu "chạy nước rút", làm việc đến khuya và cuối tuần để kịp ra mắt sản phẩm mà Zuckerberg giới thiệu tại Meta Connect 2023. Khi cuộc đua AI trở nên khốc liệt, tốc độ chạy nước rút để tiếp tục ra sản phẩm vào năm 2024 và 2025 cũng tăng. "Chúng tôi làm việc như điên, lao động cật lực suốt cả năm", một nhà nghiên cứu cấp cao bị chuyển từ nhóm khác sang GenAI cho biết.

Theo hai cựu nhân viên Meta, tình hình dần trở nên hỗn loạn: lãnh đạo cấp cao bất đồng về phương pháp kỹ thuật, các nhóm được giao nhiệm vụ chồng chéo và mọi người tranh giành công lao. Nhiều nhóm thành lập và giải tán chỉ trong vài tuần, buộc các nhà nghiên cứu phải thường xuyên chuyển trọng tâm sang dự án khác. Một nhà nghiên cứu AI tại Meta bị đổi tới 7 người quản lý trong ba năm làm việc.

Môi trường còn căng thẳng thêm khi nhân viên phải chứng minh hiệu suất trong những đợt đánh giá định kỳ, ví dụ bộ dữ liệu của họ có được dùng để huấn luyện mô hình không, mô hình có đạt điểm cao trên các thang đánh giá không. Những người không thể chứng minh đứng trước nguy cơ mất việc. Áp lực này dẫn đến hành vi cạnh tranh, giữ dự án cho riêng mình và khó hợp tác hơn.

Tijmen Blankevoort, nhà khoa học nghiên cứu AI từng làm tại Meta, thậm chí đăng bài viết 9 trang với tiêu đề "Sợ văn hóa Meta" trên kênh truyền thông nội bộ. Trong bài đăng công khai trên nền tảng Substack tháng 7, Blankevoort viết, mọi thứ tại Meta "đang đi chệch hướng, nhiều người cảm thấy chán nản, làm việc quá sức và bối rối". Ông cho biết nhân viên sợ bị sa thải, công việc của nhóm thường xuyên thay đổi, và các lãnh đạo có "tầm nhìn dao động".

Nỗ lực lôi kéo nhân tài mới

Một báo cáo tháng 8 của SignalFire tập trung chủ yếu vào nhân tài kỹ thuật cho thấy Meta đang ráo riết tuyển dụng kỹ sư với tốc độ gấp đôi tốc độ mất nhân tài. Zuckerberg được cho là đã chiêu mộ ít nhất 18 nhà nghiên cứu từ OpenAI. Ông cũng cố gắng giành lại những người để mất trước đó như cựu giám đốc kỹ thuật cấp cao Joel Pobar và kỹ sư nghiên cứu Anton Bakhtin, từng chuyển đến Anthropic năm 2023.

Tháng 6, Meta chi 14,3 tỷ USD để mua 49% cổ phần của startup Scale AI và chiêu mộ thành công CEO Alexandr Wang. Gã khổng lồ công nghệ cũng chi mạnh tay để lôi kéo Nat Friedman - cựu CEO GitHub, Daniel Gross - nhà đồng sáng lập Safe Superintelligence và nhiều nhà nghiên cứu từ OpenAI, DeepMind, Anthropic. Một số người được cho là nhận gói lương 100-300 triệu USD trả trong 4 năm.

Trong nỗ lực thu hút thêm nhân tài, Zuckerberg đưa ra những mức đãi ngộ khổng lồ. Theo Wall Street Journal, có ít nhất hai lần CEO Meta đưa ra gói lương trị giá hơn một tỷ USD, trả trong nhiều năm. Một nhà sáng lập AI cho rằng Meta đang trả lương quá cao cho những nhà khoa học trình độ vừa phải, khiến công chúng nhầm tưởng đây là nhân tài hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn tiếp tục rời bỏ Meta. Theo Wired, ít nhất ba nhà nghiên cứu đã rời Phòng thí nghiệm Siêu trí tuệ Meta (MSL), bộ phận mới thành lập hai tháng. Avi Verma và Ethan Knight, từng làm tại OpenAI, quyết định trở về công ty cũ sau thời gian ngắn cống hiến cho Meta. Rishabh Agarwal, nhà nghiên cứu người Ấn Độ được tuyển dụng từ Google DeepMind với mức lương được cho là một triệu USD, xác nhận tháng 8 là tháng cuối cùng anh làm việc tại phòng thí nghiệm.

Thu Thảo tổng hợp