Cuộc chiến 'được rửa sạch bát' ở Mỹ

Với Kazman, cố vấn pháp lý tại Viện Doanh nghiệp Cạnh tranh Mỹ (CEI), câu nói đó phản ánh thực trạng đang khiến hàng triệu gia đình bức xúc.

Tạp chí Family Handyman ghi nhận tuổi thọ đồ gia dụng ở Mỹ giảm mạnh trong 25 năm qua. Máy rửa bát vốn chỉ cần một giờ, nay mất hơn hai tiếng rưỡi mà vẫn bẩn, ẩm hoặc ám mùi. Thợ sửa chữa thiết bị cũng cho biết họ thường thấy máy đời mới hỏng nhanh hơn so với các mẫu cũ. Nhiều gia đình phải tráng trước, rửa hai lần cho một mẻ, thậm chí bỏ máy, quay về rửa tay.

Nguyên nhân được cho là nhà sản xuất thay đổi thiết kế, dùng linh kiện nhẹ hơn, phức tạp hơn để "đạt chuẩn hiệu suất". Kết quả là chi phí bảo trì và thay thế cao hơn. Với một số người, những khó chịu nhỏ này tích tụ và tạo cảm giác rằng "quy định làm cuộc sống tệ đi".

Máy rửa bát chỉ là một mảnh ghép trong "cuộc chiến bếp núc". Trong vài năm qua, Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) liên tục siết chuẩn hiệu suất với thiết bị gia dụng như bếp gas, quạt trần, tủ lạnh nhằm tiết kiệm điện, nước. DOE cho biết các quy định này có thể tiết kiệm 652 triệu USD mỗi năm.

Năm 2018, CEI đã kiến nghị DOE nới chuẩn, cho phép sản xuất loại máy "rửa nhanh" làm sạch và sấy khô trong vòng một giờ. Đề xuất nhận hơn 2.000 thư góp ý, 95% ủng hộ.

"Xin hãy cho phép ai đó sản xuất một chiếc máy đủ nhanh, đủ sạch cho gia đình 5 người, để tôi còn kịp dọn bàn trước khi đi ngủ!", một bà mẹ trẻ viết. "Tôi bỏ 900 USD mua cái mới mà kém hơn cái từ thập niên 1990 chỉ giá 200 USD. Công nghệ chẳng phải nên tốt lên sao?", một khách hàng khác nói.

Năm 2020, DOE đồng ý cho sản xuất dòng "máy rửa nhanh" nhưng không lâu sau quy định này lại bị hủy bỏ. 11 bang đã kiện DOE, cho rằng quy định mới khiến người dân phải rửa lại, cuối cùng còn tốn nước và điện hơn.

Câu chuyện nhà bếp ở Mỹ thậm chí đã trở thành cuộc đấu chính trị. Năm 2020, ông Trump đã biến "chiếc máy rửa bát sạch và nhanh" thành khẩu hiệu tranh cử lần hai. Trong sắc lệnh đầu tiên sau nhậm chức, ông nhấn mạnh "bảo vệ quyền tự do lựa chọn thiết bị".

Từ bếp gas, vòi sen đến máy rửa bát, những thiết bị quen thuộc trong đời sống người Mỹ nay trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi kéo dài hàng chục năm giữa một bên muốn cắt giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên và một bên đòi muốn cuộc sống tiện lợi. Cuộc giằng co này vẫn chưa có hồi kết.

Bảo Nhiên (Theo Discoursemagazine/ Theverge)