Cử tri kiến nghị giảm chênh lệch y tế tuyến trên và cơ sở

Kiến nghị này được cử tri tỉnh Gia Lai nêu ra sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, phản ánh những bất cập kéo dài trong lĩnh vực y tế.

Nguyên nhân của tình trạng trên được chỉ ra là do chênh lệch lớn về chất lượng giữa các tuyến, đặc biệt là tuyến cơ sở còn hạn chế về nhân lực, trang thiết bị và kỹ thuật chuyên sâu. Bên cạnh đó, thủ tục khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế còn rườm rà, gây khó cho người dân, nhất là người cao tuổi, bệnh nhân nặng hoặc người ở vùng sâu, vùng xa.

Thực tế ghi nhận tại các bệnh viện tuyến cuối như Bạch Mai, Việt Đức, Chợ Rẫy, K (cơ sở Tân Triều) luôn trong cảnh đông đúc, thậm chí quá tải. Bệnh viện Bạch Mai mỗi ngày tiếp nhận 6.000-8.000 người, có ngày đỉnh điểm lên 10.000 người. Để giảm tải, bệnh viện này phải triển khai khám ngoài giờ hành chính, từ 17h đến 21h.

Lý giải nguyên nhân người bệnh thường vượt tuyến, nhiều bác sĩ cho rằng tâm lý "chưa đủ niềm tin" vào y tế cơ sở là rào cản lớn nhất, dù bệnh viện tuyến dưới hoàn toàn đủ khả năng điều trị. Nhiều người chỉ bị viêm ruột thừa vẫn muốn lên tuyến trung ương để phẫu thuật, trong khi đây là một thủ thuật thường quy ở tuyến huyện.

Một số trường hợp khác, bệnh nhân có người thân làm việc ở thành phố lớn nên muốn chuyển lên để tiện chăm sóc. Quan niệm cho rằng bệnh viện tuyến trên có "thuốc tốt hơn", được chỉ định chụp chiếu, xét nghiệm nhiều hơn cũng là một lực hút khiến người bệnh chấp nhận tốn kém chi phí đi lại, ăn ở và không được bảo hiểm y tế chi trả khi tự ý vượt tuyến.

Trả lời kiến nghị của cử tri, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết Bộ đã tham mưu Chính phủ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trọng điểm. Các chương trình như Đề án Giảm quá tải bệnh viện, Đề án Bệnh viện vệ tinh và chính sách luân phiên cán bộ y tế đã phát huy hiệu quả. Nhờ đó, số bệnh viện cả nước đã tăng từ 1.415 (năm 2014) lên 1.643 (năm 2023). Số giường bệnh thực kê cũng tăng hơn 41%, từ 288.496 giường lên 409.244 giường trong giai đoạn 2014-2022.

Công suất sử dụng giường bệnh tại các bệnh viện tuyến trung ương đã giảm từ trên 100% xuống còn khoảng 80%. Nhiều kỹ thuật chuyên sâu được chuyển giao thành công về tuyến dưới, giúp người bệnh được điều trị chất lượng cao ngay tại địa phương.

Để giải quyết các vướng mắc về thủ tục, Bộ Y tế đang đẩy mạnh cải cách hành chính, lấy người bệnh làm trung tâm. Các giải pháp cụ thể bao gồm thúc đẩy bệnh án điện tử, kéo dài thời gian cấp thuốc cho bệnh mạn tính, chuẩn hóa danh mục dùng chung để liên thông dữ liệu và triển khai đặt lịch khám trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt.

Thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống y tế cơ sở. Đề án Bệnh viện vệ tinh sẽ được mở rộng, khuyến khích cả bệnh viện tỉnh và bệnh viện tư nhân đủ điều kiện tham gia làm "hạt nhân". Ngành y tế cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng y tế từ xa (Telemedicine) trong hội chẩn, tư vấn và điều trị, đồng thời triển khai quản lý bệnh viện theo hạng chuyên môn kỹ thuật để thay thế cơ chế phân tuyến hiện nay.

Ngoài ra, Bộ sẽ tiếp tục mở rộng quy mô các bệnh viện, tăng số giường bệnh, tập trung vào các chuyên khoa trọng điểm và có chính sách thu hút bác sĩ trẻ về công tác tại vùng khó khăn để nâng cao năng lực cho y tế tuyến dưới.

Lê Nga