Củ sắn có đặc biệt tốt cho trẻ em đang cần phát triển chiều cao?

Gần đây, trên mạng xã hội cho rằng một loại củ bình dân củ sắn (củ đậu) có thể mang lại hàng loạt lợi ích "vàng" cho sức khỏe, trong đó đặc biệt tốt cho phụ nữ sau 40 tuổi, trẻ em đang cần phát triển chiều cao. Sự thật có đúng như vậy?

Chị N.T.H.M. (40 tuổi, ngụ phường Gia Định, TP.HCM) kể gần đây chị đọc được một bài viết trên mạng xã hội cho rằng một loại củ bình dân là củ sắn (củ đậu) có thể mang lại hàng loạt lợi ích "vàng" cho sức khỏe như hỗ trợ tiêu hóa, nội tiết, tim mạch, xương khớp, làm đẹp da, tăng hấp thu canxi, đặc biệt tốt cho phụ nữ sau 40 tuổi và trẻ em đang phát triển chiều cao. 

Chị có một bé gái 10 tuổi. Đây đang là giai đoạn vàng để phát triển chiều cao, nên biết được thông tin này chị thường xuyên mua củ đậu cho bé ăn với hy vọng đây là một thực phẩm hỗ trợ giúp bé phát triển được chiều cao tối ưu. 

Bác sĩ Ngô Thị Bạch Yến (khoa khám bệnh - Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM) cho biết trong dân gian, củ sắn - còn gọi là củ đậu - là món ăn quen thuộc vào những ngày hè nhờ vị ngọt mát, giòn, dễ ăn.

Theo y học cổ truyền, củ sắn (củ đậu) vị ngọt, tính mát, quy kinh Phế và Vị. Công năng thanh nhiệt, sinh tân, giải khát, nhuận trường. Thường dùng ăn tươi hoặc ép lấy nước uống giúp giải khát, chống mất nước do nhiệt mùa hè, làm dịu họng, giảm khô rát miệng, hỗ trợ nhuận trường, giảm táo bón nhẹ.

Củ sắn gần như không chứa chất béo và lượng protein, canxi rất thấp. Vì vậy công dụng "tăng hấp thu canxi" hoặc "bổ xương" là không có cơ sở khoa học rõ ràng.

Nhờ giàu chất xơ và inulin, củ sắn giúp nuôi lợi khuẩn, cải thiện nhu động ruột, giảm táo bón. Nhưng đây là tác dụng chung của nhiều loại rau củ giàu chất xơ, không phải độc quyền của củ sắn.

Không có nghiên cứu nào chứng minh củ sắn tác động trực tiếp đến hệ nội tiết hoặc điều hòa hormone.

Kali trong củ sắn có thể góp phần điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, lượng kali trong 100g củ sắn chỉ đáp ứng 5 - 7% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày, nên cần kết hợp nhiều thực phẩm khác.

Củ sắn chứa rất ít canxi. Không có hợp chất nào được chứng minh giúp tăng hấp thu canxi mạnh mẽ. Nếu muốn bổ sung canxi, cần ưu tiên sữa, chế phẩm từ sữa, cá nhỏ ăn cả xương, tôm, cua, kết hợp tắm nắng để tổng hợp vitamin D.

Vitamin C trong củ sắn giúp chống oxy hóa và tổng hợp collagen - yếu tố tốt cho da. Nhưng để có tác dụng rõ rệt, lượng vitamin C từ củ sắn đơn thuần là chưa đủ, cần kết hợp nhiều nguồn thực phẩm khác.

Bác sĩ Bạch Yến lưu ý ngoài phần củ có thể sử dụng thì phần vỏ, thân, lá, hoa, quả của cây củ đậu đều có chứa rotenon - một chất rất độc thường được dùng làm chế phẩm thuốc trừ sâu, có thể gây ngộ độc nếu ăn phải, biểu hiện: buồn nôn, chóng mặt, khó thở. Vì vậy chỉ nên ăn phần thịt củ đã gọt sạch vỏ.

Người bị tiêu chảy cấp, viêm loét dạ dày nên hạn chế ăn nhiều củ sắn sống vì tính mát có thể làm tăng triệu chứng.

Củ sắn là thực phẩm mát, lành, giàu nước, chất xơ và vitamin C, phù hợp giải nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa nhẹ nhàng. Tuy nhiên không nên coi củ sắn là "thần dược" cho xương khớp, nội tiết hay chiều cao.

Muốn xương chắc khỏe, cần chế độ ăn giàu canxi + vitamin D, tập thể dục và lối sống lành mạnh.

Nên sử dụng củ sắn như một phần của chế độ ăn đa dạng, không kỳ vọng quá mức vào một loại thực phẩm đơn lẻ.