Công chúng phẫn nộ khi Thụy Điển 'xóa' ABBA khỏi danh sách di sản văn hóa

Mới đây, giải Nobel, nhân vật chính của 'Pippi tất dài', thương hiệu đồ nội thất IKEA... đã trở thành những di sản văn hóa mang tính biểu tượng của Thụy Điển. Nhưng, cái tên nổi tiếng nhất ở nước ngoài - ban nhạc ABBA huyền thoại - lại vắng bóng.

Sau nhiều năm làm việc và tốn kém tới 8 triệu kronor (khoảng 22.3 tỉ đồng), nhà sử học Lars Trägårdh đã chính thức "gọi tên" những di sản văn hóa Thụy Điển tại một cuộc họp báo được tổ chức gần đây ở Uppsala.

Danh sách này được cho là định nghĩa thế nào là người Thụy Điển và thiết lập một "bản đồ chung" để xác lập bản sắc riêng của đất nước Bắc Âu này. Theo đó, giải Nobel, nhân vật chính của cuốn sách Pippi tất dài, thương hiệu đồ nội thất IKEA, chế độ nghỉ thai sản dành cho nam giới để chia sẻ với vợ mình và cuốn kinh thánh Gustav Vasa ra mắt năm 1541 đã lọt vào danh sách.

Những cái tên khác cũng góp mặt là bộ phim The Seventh Seal năm 1957 mang tính biểu tượng của Ingmar Bergman, loạt tranh trừu tượng Målningar till templet của Hilma af Klint, công trình tòa thị chính Stockholm do Ragnar Östberg thiết kế, Allemansrätt (quyền tiếp cận thiên nhiên), Kakelungnen (lò sưởi thế kỷ 18) và các bài hát của tác giả kiêm ca sĩ Evert Taube.

Sau khi công bố, công chúng đi từ bất ngờ đến phẫn nộ khi ABBA - nghệ sĩ xuất khẩu văn hóa nổi tiếng nhất Thụy Điển, đã không lọt vào danh sách.

Theo ban tuyển chọn, tiêu chí để các cái tên lọt vào danh sách là chúng phải có "tuổi đời" ít nhất 50 năm. Họ cho biết ban nhạc ABBA "chưa có thâm niên hơn nửa thế kỷ, vì vậy không xuất hiện tại đây".

Tuy vậy, lời giải thích này nhanh chóng bị bác bỏ khi ABBA được thành lập năm 1972, giành chiến thắng Eurovision năm 1974 và phát hành album thứ 3 mang tên chính họ với những bài hit như SOS, Mamma Mia... vào năm 1975. Những con số này đều cho thấy ABBA hoàn toàn thỏa điều kiện góp mặt vào danh sách.

Sau khi công bố, nghị sĩ Thụy Điển Jan Ericson cho biết ABBA là "một trong những biểu tượng quan trọng nhất của văn hóa Thụy Điển" trên trường quốc tế. Ông viết trên mạng xã hội: "Vậy mà một nhóm chuyên gia quan hệ công chúng (PR) uyên bác lại không đưa ABBA vào danh sách. ABBA là một trong những biểu tượng quan trọng nhất của văn hóa Thụy Điển ở nước ngoài. Họ đang nghĩ cái quái gì chứ?".

Thời hạn xét duyệt nói trên cũng loại trừ hầu hết các đóng góp của những người Thụy Điển sinh ra ở nước ngoài, bởi họ hầu hết nhập cư vào đây sau năm 1975.

Tuy vậy, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson đã bảo vệ sáng kiến này khi nói: "Hiểu được nền văn hóa đã định hình đất nước chúng ta là điều quan trọng đối với tất cả mọi người, nhưng có lẽ là quan trọng nhất đối với những người đã đến Thụy Điển và những người lớn lên trong những ngôi nhà thiếu vắng nhiều nét văn hóa Thụy Điển".

Trong khi đó, nhiều tổ chức và cộng đồng đã lên tiếng chỉ trích danh sách này là phân biệt đối xử, trong đó có Viện Hàn lâm Thụy Điển - đơn vị trao giải Nobel thường niên. Đại diện của nhóm người Sámi bản địa cũng chỉ trích sáng kiến này là quá hạn hẹp và mang tính loại trừ. Hiệp hội đại diện cho người dân bản địa Tornedalen ở miền bắc Thụy Điển cũng có quan điểm tương tự.