Cơn sốt vàng tàn phá 140.000ha rừng Amazon

Các nhóm tội phạm có vũ trang đã tàn phá những cánh rừng nhiệt đới để thu lợi từ giá vàng cao kỷ lục.

Ngày 8-10, báo Guardian dẫn báo cáo cho biết hoạt động khai thác vàng trái phép đã tàn phá khoảng 140.000ha rừng nhiệt đới Amazon ở Peru, và diện tích này vẫn tiếp tục tăng khi các nhóm vũ trang nước ngoài tràn vào khu vực để kiếm lời từ giá vàng cao kỷ lục.

Theo Tổ chức Giám sát dự án Amazon Andes (MAAP) và đối tác Peru Conservacion Amazonica, khoảng 540 dặm vuông (tương đương 1.398,6km²) đất đã bị khai phá phục vụ khai thác mỏ kể từ năm 1984.

Nhờ hình ảnh vệ tinh độ phân giải cao, MAAP lần đầu xác định được vị trí các tàu nạo vét dọc vùng rừng bị tàn phá, thậm chí nhận diện được thợ đào vàng, qua đó cho thấy nạn phá rừng đang lan dần lên phía bắc Peru.

Giám đốc MAAP Matt Finer cho biết: "Trước đây chúng tôi chỉ ghi nhận nạn phá rừng ở tỉnh Madre de Dios, nhưng giờ nó xuất hiện khắp nơi trong vùng Amazon của Peru".

Tuần này, giá vàng lần đầu vượt mốc 4.000 USD/ounce. Các cộng đồng bản địa cảnh báo rằng khi giá vàng tăng, những nhóm vũ trang càng liều lĩnh hơn, tiếp tục phá rừng và đầu độc sông suối.

Hình ảnh từ MAAP cho thấy những mảng rừng xanh tươi đã biến thành vùng đất xám trơ trụi, chỉ còn lại vài vũng nước đục lác đác.

Ông Finer chỉ vào một ô nhỏ trên bản đồ thể hiện khu vực bị tàn phá và nói: "Ô vuông này chỉ là một ví dụ rất nhỏ - hãy tưởng tượng nhân nó lên thành 140.000ha".

Nguồn nước của rừng Amazon cũng đang trở thành nạn nhân của cơn sốt vàng. Các nhóm khai thác trái phép sử dụng máy nạo vét lòng sông và xả trực tiếp thủy ngân độc hại - hóa chất dùng trong tách chiết vàng - xuống dòng nước.

Thủy ngân tích tụ trong cá và theo chuỗi thực phẩm xâm nhập vào cơ thể con người, gây tổn thương thần kinh, dị tật bẩm sinh và ảnh hưởng đến khả năng học tập, phát triển.

Một nghiên cứu gần đây tại tỉnh Loreto, vùng cực bắc Peru, cho thấy mức thủy ngân trung bình cao gấp gần 4 lần giới hạn khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Theo phân tích của MAAP, có 225 sông và suối đã bị ô nhiễm, với 989 vụ nạo vét được phát hiện tại Loreto từ năm 2017; riêng năm nay đã ghi nhận 275 vụ.

Các hoạt động này tập trung dọc sông Nanay - một nhánh của Amazon, đồng thời là nguồn sống của hệ sinh thái và hàng chục cộng đồng bản địa.