Cơn phẫn nộ sau hành động phản cảm của nhóm học sinh với đoàn xe A80

Hình ảnh ba học sinh chở nhau trên xe máy, không đội mũ bảo hiểm, rồi giơ ngón tay phản cảm với đoàn xe A80 đã làm bùng nổ mạng xã hội trong những ngày qua. Clip lan truyền chỉ vài chục giây, nhưng sức nóng của nó vượt xa thời lượng đó. Người ta bàn tán, phẫn nộ, chỉ trích, thậm chí trút giận lên những cô bé tuổi mới 15.

Điều cần nói trước tiên, hành vi của các em là sai. Sai từ vi phạm luật giao thông cho đến sự thiếu văn hóa trong hành xử nơi công cộng.

Nhưng dừng lại ở phẫn nộ thôi chưa đủ. Điều đáng bàn hơn chính là nguyên nhân và cách ứng xử của xã hội. Trước hết, đây là câu chuyện của tuổi trẻ thiếu kiểm soát. Các em mới lớp 10, tuổi đời chưa đủ chín chắn. Trong bối cảnh mạng xã hội trở thành thước đo "ngầu", "chất", nhiều bạn trẻ coi hành động phản cảm như một trò đùa để khẳng định cái tôi. Chỉ một cử chỉ tưởng như "chơi cho vui" lại trở thành sai lầm khó gột bỏ.

Thứ hai, phản ứng của xã hội là điều cần phải ngẫm. Hàng ngàn bình luận gay gắt, thậm chí mạt sát, tấn công cá nhân đổ dồn về các em. Từ sai lầm tuổi trẻ, câu chuyện bị đẩy lên, khiến những cô gái non nớt rơi vào trạng thái khủng hoảng tâm lý. Đây là mặt trái của sự phẫn nộ tập thể: thay vì định hướng, nhiều người vô tình biến mình thành "bồi thẩm đoàn" khắt khe, đẩy trẻ em vào góc tối.

>> Chuyện bố hoa hậu phải xin lỗi dù con gái bị 'đánh hội đồng' trên mạng

Thứ ba, cách xử lý của nhà trường, phụ huynh và chính quyền địa phương cho thấy một hướng tiếp cận đáng chú ý: vừa nghiêm khắc, vừa nhân văn. Các em bị nhắc nhở, lập biên bản vi phạm, phải viết tường trình và sẽ bị xem xét kỷ luật ở trường. Nhưng đồng thời, phụ huynh và thầy cô kêu gọi cộng đồng cho các em cơ hội sửa sai, để tiếp tục học tập và trưởng thành. Đây là điểm mấu chốt: xử lý để răn đe, nhưng không dồn vào chân tường một đứa trẻ.

Sự việc này gợi mở nhiều câu hỏi: chúng ta đã thực sự chú trọng giáo dục văn hóa ứng xử trong nhà trường chưa? Đã giúp giới trẻ hiểu rằng hành động trên mạng hay ngoài đời đều để lại dấu ấn lâu dài? Và quan trọng hơn: trong thời đại "mạng xã hội lên ngôi", mỗi người lớn đã thực sự là tấm gương cho con trẻ trong cách hành xử tử tế hay chưa?

Một cử chỉ sai trái của tuổi trẻ có thể đáng trách. Nhưng cách người lớn phản ứng với nó mới quyết định giá trị xã hội. Một xã hội công bằng là xã hội biết xử lý sai phạm, nhưng cũng biết mở ra con đường hoàn lương. Tha thứ không phải là bao che, mà là trao cho người trẻ cơ hội được trưởng thành sau sai lầm.

Vụ việc này là hồi chuông cảnh tỉnh về khoảng trống trong giáo dục văn hóa ứng xử của giới trẻ, và cũng là bài học cho cộng đồng về sự tỉnh táo trước làn sóng phẫn nộ tập thể. Người trẻ cần học cách hành xử văn minh, người lớn cần học cách bao dung đúng lúc. Chỉ khi đó, xã hội mới thực sự trưởng thành cùng thế hệ tương lai.

Nguyễn Tuấn Linh