Cô gái chống trả lại người đàn ông xăm trổ ở tầng hầm chung cư có vi phạm pháp luật?

Ngày 26/8 cộng đồng mạng xôn xao đoạn clip ghi lại tình huống nam thanh niên bị một cô gái "tung chưởng" đánh túi bụi do có hành động gây sự trước đó.

Theo nội dung đoạn clip thể hiện, một nam thanh nien xăm trổ bắt nạt một người phụ nữ trong hầm để xe, điều bất ngờ là người phụ nữ này đã đánh trả quyết liệt, bắt đối thủ phải xin lỗi… thông tin sau đó cho rằng người phụ nữ này là vận động viên MMA có khả năng thi đấu đối kháng tốt nên đã lấn át người đối thủ.

Clip này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội và nhận được nhiều ý kiến trái chiều.

Trao đổi với PV dưới góc độ pháp lý, TS.LS Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, thông thường thì phụ nữ là phái yếu, dễ bị bắt nạt, bị hành hung và nhiều người rất bức xúc. Chính vì vậy, khi một người phụ nữ đánh trả một người đàn ông một cách lấn lướt như vậy, thì việc cư dân mạng hào hứng, tỏ ra hả hê là điều dễ hiểu.

"Tuy nhiên hành vi này là không khuyến khích vì không phải người phụ nữ nào đấu tay đôi với đàn ông cũng áp đảo như vậy, hơn nữa nếu mất bình tĩnh thì chưa chắc đã được xác định là phòng vệ chính đáng", luật sư Cường nhấn mạnh.

Thế nào là phòng vệ chính đáng?

Theo quy định của pháp luật, mọi người đều được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm, có quyền “chống trả lại” một cách cần thiết trong trường hợp người khác dùng vũ lực trái pháp luật đối với bản thân mình. Hoặc với người khác, nếu không dùng vũ lực để chống lại trong tình huống này thì bản thân hoặc người xung quanh có thể bị thiệt hại.

Theo đó, khi một người thấy bản thân mình hoặc người khác bị tấn công, có nguy cơ bị xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe thì hoàn toàn có thể chống trả lại người đang sử dụng vũ lực trái pháp luật đó một cách cần thiết để ngăn chặn việc sử dụng vũ lực trái pháp luật, nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của bản thân mình hoặc người khác.

Trường hợp pháp luật gọi là “Phòng vệ chính đáng”, được quy định tại Điều 22 bộ luật hình sự, cụ thể như sau: “Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.”

Phòng vệ chính đáng là một trong các trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật, dù hậu quả xảy ra có thể là chết người, thương tích hoặc những thiệt hại khác.

Nếu người nào thực hiện hành vi vượt quá giới hạn của phòng vệ chính đáng mà gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của người khác thì sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trong đó không loại trừ trường hợp sẽ bị xử lý hình sự.

Để xác định một tình huống được coi là phòng vệ “chính đáng” hay “không chính đáng” hay còn gọi là “vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” thì sẽ căn cứ vào một số yếu tố sau :

- Được coi là phòng vệ chính đáng khi hành vi sử dụng vũ lực của người khác đang diễn ra. Nghĩa là việc sử dụng vũ lực của người khác đang được thực hiện đe dọa đến tính mạng, sức khỏe của bản thân mình hoặc người khác thì mới được dùng vũ lực để “chống trả lại”.

Nếu chưa bị tấn công hoặc hành vi tấn công đã qua đi, bản thân mình hoặc người khác không còn nguy hiểm nữa nhưng do bực tức mà sử dụng vũ lực để tấn công gây thiệt hại đến sức khỏe, tính mạng của người khác thì trong tình huống này không được coi là phòng vệ chính đáng.

Yếu tố chính đáng ở đây phải là yếu tố dùng vũ lực để đối kháng với vũ lực đang diễn ra. Dùng vũ lực sớm hoặc dùng vũ lực muộn so với hành vi của đối phương thì có thể được xác định không phải là phòng vệ chính đáng.

- Điều kiện thứ hai để được xác định phòng vệ chính đáng là mức độ dùng vũ lực có kiểm soát, ở mức độ “cần thiết”. Nghĩa là việc sử dụng vũ lực trong trường hợp phòng vệ chính đáng phải là tương xứng với sự tấn công đang diễn ra, dùng vũ lực trong trường hợp phòng vệ chính đáng nhằm triệt tiêu vũ lực của đối phương, hạn chế thiệt hại xảy ra chứ không phải là mục đích tiêu diệt hoặc gây tổn hại đến đối phương. Việc gây tổn hại đến đối phương nếu có thì chỉ phát sinh từ mục đích sử dụng vũ lực để triệt tiêu vũ lực.

"Bởi vậy trong trường hợp một người bị đánh nơi công cộng hoặc thấy người khác bị đánh nơi công cộng mà sự việc đã xảy ra, đối tượng không còn đánh nữa nhưng vì bực tức mà người bị hại hoặc người khác tấn công đánh người thì đây là hành vi vi phạm pháp luật, không phải là phòng vệ chính đáng vì việc sử dụng vũ lực đã chấm dứt trước đó.

Hoặc trong trường hợp do mâu thuẫn cá nhân mà hai bên xông vào đánh nhau, mục đích dùng vũ lực là để gây tổn hại đến nhau thì đây cũng là trường hợp vi phạm pháp luật, mọi hành vi đánh nhau nơi công cộng đều là vi phạm pháp luật, xâm phạm đến trật tự công cộng và có thể xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của người khác".

Cần làm rõ diễn biến sự việc

Luật sư Cường phân tích thêm, trong tình huống trên, video clip lan truyền trên mạng xã hội chỉ là một phần của sự việc, không phải là diễn biến từ đầu đến cuối của sự việc nên chưa thể kết luận được cô gái có phòng vệ chính đáng hay vượt qua giới hạn phòng vệ chính đáng.

Với thông tin sự việc như vậy thì cơ quan chức năng sẽ vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi của các bên, xác định hậu quả xảy ra để xử lý theo quy định của pháp luật.

Nếu trường hợp nguyên nhân là do người đàn ông gây sự đánh cô gái trước, cô gái bị đe dọa nên chống trả lại một cách cần thiết, có kiểm soát cảm xúc và sức mạnh của bản thân thì được coi là phòng vệ chính đáng. Còn trường hợp người đàn ông đánh cô gái nhưng sau đó đã dừng lại rồi mà cô gái bực tức xông vào đánh lại thì cả hai bên đều sai và đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Trong tình huống này hành vi của người đàn ông có dấu hiệu là dùng vũ lực trước, đánh phụ nữ là vi phạm pháp luật, người này sẽ bị xử lý bằng chế tài hành chính hoặc hình sự tùy thuộc vào hậu quả xảy ra.

Còn đối với cô gái này thì cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ khi cô gái này đánh trả thì người đàn ông kia còn đe dọa tấn công nữa hay không, hành vi là chống trả lại hay là hành vi đánh nhau nơi công cộng để xác định cô gái này có phải chịu trách nhiệm trước pháp luật hay không.

Nếu là phòng vệ chính đáng thì phải thỏa mãn các điều kiện theo quy định tại điều 22 bộ luật hình sự, nếu vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hay được xác định là đánh nhau nơi công cộng thì cô gái này cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Cụ thể điều 22 bộ luật hình sự quy định: “Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này”.

 Như vậy, cơ quan chức năng sẽ làm rõ ai là người sử dụng vũ lực trước, khi cô gái này tấn công lại người đàn ông thì người này còn đe dọa đến tính mạng sức khỏe của cô gái hay không, mức độ sử dụng vũ lực của cô gái như thế nào, hậu quả thương tích của hai bên ra sao, đánh giá hậu quả đã gây ra đối với xã hội để xác định trách nhiệm pháp lý làm căn cứ giải quyết theo quy định của pháp luật.

Nếu có hành vi đánh nhau, đánh người, gây rối trật tự công cộng, hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì người vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Hành vi phòng vệ chính đáng luôn luôn được cộng đồng xã hội khen ngợi, đặc biệt là nếu phụ nữ phòng vệ chính đáng chống trả lại những người đàn ông côn đồ hung hãn nơi công cộng.

Tuy nhiên việc sử dụng vũ lực phải trong tầm kiểm soát, trong phạm vi pháp luật cho phép và chỉ để nhằm mục đích triệt tiêu vũ lực, chống trả lại sự bắt nạt, Tấn công của người khác chứ tuyệt đối không nên sử dụng vũ lực để trả thù, để gây thương tích cho người khác hoặc để thể hiện cái tôi cá nhân.