Chuyên gia nói về lùm xùm liên quan dự án Antex của Shark Bình

Việc thu thuế tài sản mã hóa hiện gặp nhiều trở ngại do tính ẩn danh, phi tập trung, dẫn đến tỉ lệ tuân thủ thấp và dễ phát sinh hành vi né tránh.

Ngày 3-10, tại Hội thảo Khoa học Quốc gia Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước 2025, do Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước (CELG) thuộc Đại học Kinh tế TP HCM (UEH) tổ chức, ThS Lưu Ánh Nguyệt - Phó Trưởng Ban Phát triển thị trường tài chính, Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế - Tài chính, Bộ Tài chính - đã có bài tham luận về thị trường tài sản mã hóa.

Bà cho biết Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa do Chính phủ vừa ban hành là bước đi quan trọng để thúc đẩy thị trường tài sản số phát triển.

Tuy nhiên, bà Nguyệt cho rằng Việt Nam hiện còn khoảng trống lớn trong chính sách thuế đối với tài sản mã hóa. Việc thu thuế tài sản mã hóa hiện gặp nhiều trở ngại do tính ẩn danh, phi tập trung, dẫn đến tỉ lệ tuân thủ thấp và dễ phát sinh hành vi né tránh.

Do đó, ThS Lưu Ánh Nguyệt khuyến nghị cần xây dựng hệ thống phân loại tài sản mã hóa rõ ràng, phản ánh đúng bản chất kinh tế và cho phép phân định thành chứng khoán, hàng hóa hay công cụ thanh toán tùy mục đích sử dụng, theo kinh nghiệm Singapore, Úc.

Tăng cường nghĩa vụ báo cáo, yêu cầu các sàn giao dịch và nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP) cung cấp dữ liệu giao dịch, phục vụ cơ quan thuế trong giám sát và đối chiếu.

Chủ động tham gia các sáng kiến toàn cầu về thuế xuyên biên giới, ký kết thỏa thuận trao đổi thông tin và hài hòa hóa quy định để hạn chế tình trạng chuyển giao dịch ra nước ngoài nhằm trốn thuế.

Xử lý giao dịch tài sản mã hóa dựa trên bản chất kinh tế, bảo đảm công bằng và tránh tạo ra ưu đãi hoặc rào cản không cần thiết so với các giao dịch tài chính truyền thống.

Ngoài ra, cơ quan quản lý cần đầu tư hiện đại hóa công nghệ quản lý thuế, nâng cao năng lực nhân sự và thể chế để đủ khả năng giám sát, phân tích dữ liệu cũng như thực thi quy định,...

Liên hệ đến lùm xùm dự án tiền mã hóa Antex của Shark Bình (doanh nhân Nguyễn Hòa Bình) gây chú ý gần đây, ThS Lưu Ánh Nguyệt chỉ ra một điểm đáng chú ý đó là mặc dù giao dịch tài sản mã hóa mang tính ẩn danh nhưng thực chất lại rất minh bạch nhờ có thể truy vết qua hệ thống code và dữ liệu trên blockchain.

Cụ thể, dòng tiền từ nhà đầu tư khi được chuyển vào ví của dự án, sau đó luân chuyển qua các ví liên quan, kể cả ví cá nhân, đều có thể theo dõi công khai. Điều này có nghĩa, nếu cơ quan quản lý có công cụ giám sát phù hợp, việc theo dấu dòng tiền là hoàn toàn khả thi.

Đây được xem là bài học quan trọng từ kinh nghiệm quốc tế, giúp Việt Nam vừa phát triển thị trường tài sản số, vừa bảo đảm tính minh bạch và quyền lợi của nhà đầu tư.