Chuyên gia cảnh báo nguyên nhân phổ biến gây tổn thương thận - Báo VnExpress

Tập 3 chuỗi talkshow có chủ đề "Những bệnh lý phổ biến và nguyên nhân chính gây tổn thương thận", sẽ phát sóng trên HTV7 17h ngày 19/10. Chương trình có sự tham gia của PGS.TS.BS Phạm Văn Bùi - Chủ tịch Hội Lọc máu quốc tế (2023-2027), Chủ tịch Hội Lọc máu TP HCM, Giáo sư thỉnh giảng Đại học Liege (Bỉ), Giảng viên cao cấp trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và ThS.BSCKII Vũ Thị Minh Hoa - Phó chủ tịch Hội Lọc máu TP HCM, Trưởng khoa Thận - Lọc máu, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP HCM). Các chuyên gia tiếp tục thông tin đến khán giả những nguyên nhân gây nên bệnh thận mạn, giúp người xem có được kiến thức để phòng tránh bệnh.

Tập 3 nằm trong chuỗi talkshow "Thận khỏe - Đời vui" do Hội Lọc máu TP HCM phối hợp với Tập đoàn Y khoa Nipro và Đơn vị Công nghệ Y tế của FPT thực hiện trước bối cảnh bệnh thận mạn đang gia tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa, nhằm cung cấp kiến thức từ góc nhìn của chuyên gia, nâng cao hiểu biết về căn bệnh tới cộng đồng.

Những nguyên nhân gây nên bệnh thận mạn

Theo các chuyên gia thận và lọc máu, thận là cơ quan đích, bị rất nhiều bệnh tấn công, xuất phát từ một số nguyên nhân, từ lối sống, môi trường, tuổi tác đến các vấn đề bệnh lý.

Đầu tiên, lối sống không lành mạnh có thể tấn công thận trực tiếp và gián tiếp. Cụ thể, những thực phẩm chứa các thành phần gây hại cho thận hay khói thuốc lá đều có thể trực tiếp tấn công thận. Những thói quen không tốt cho sức khỏe khác như ăn vặt, thức khuya buộc các cơ quan, trong đó có thận, phải làm việc quá mức, lâu dài sẽ bị tổn thương. Lối sống không lành mạnh cũng thể gây nên các bệnh như đái tháo đường, béo phì, tăng huyết áp... từ đó gián tiếp ảnh hưởng tới thận.

Thứ hai, trong các bệnh lý dẫn tới bệnh thận mạn, đái tháo đường là nguyên nhân hàng đầu. Tại Mỹ, đái tháo đường gây ra 44% các ca suy thận mới. Các chuyên gia lý giải, đái tháo đường là một rối loạn đường huyết (lượng đường trong máu) trong cơ thể. Đường huyết khi không được kiểm soát sẽ gây tổn thương các tế bào mạch máu, dẫn đến tổn thương các cơ quan như tim, võng mạc mắt hoặc biến chứng về thần kinh... và thận.

Béo phì và rối loạn chuyển hóa cũng là những bệnh lý ảnh hưởng tiêu cực tới thận. Cụ thể, béo phì với quá nhiều tế bào mỡ dư thừa sẽ tiết ra chất độc, như leptin, gây bất lợi đến tất cả các cơ quan trong cơ thể, gồm cả thận. Béo phì còn có thể gây tăng huyết áp, hay các bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, xơ vữa thành mạch - những bệnh lý có tác động xấu đến thận.

Ngoài ra, tăng huyết áp (tình trạng huyết áp trong động mạch cao hơn mức bình thường) và bệnh tim mạch cũng là nguyên nhân tấn công thận. Theo các bác sĩ, tim mạch và thận có cơ chế ảnh hưởng qua lại. Khi một cơ quan gặp vấn đề có thể kéo theo cơ quan kia bị tổn thương (nếu chưa bị bệnh) hoặc tổn thương nặng hơn, điều trị phức tạp hơn (nếu đã mắc bệnh). Ví dụ, một bệnh nhân suy tim hay huyết áp cao theo thời gian dễ mắc bệnh thận mạn. Và ngược lại, bệnh nhân có bệnh thận mạn tính có thể mắc tăng huyết áp hay suy tim.

Bệnh tự miễn, như Lupus ban đỏ hệ thống, hoặc những bệnh lý ác tính, bệnh lý di truyền bẩm sinh cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh thận mạn. Những bệnh này ban đầu gây ra tình trạng viêm cầu thận, khiến tế bào thận bị tổn thương, lâu dần sẽ bị xơ hóa, và dần dần khiến chức năng thận bị suy giảm. Nếu bỏ qua giai đoạn điều trị sớm, viêm cầu thận có thể để lại những tổn thương vĩnh viễn cho thận.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, việc tự ý dùng thuốc giảm đau, đặc biệt thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) hoặc dược thảo không rõ nguồn gốc cũng có thể gây nguy hiểm cho thận, về lâu dài dẫn đến bệnh thận mạn.

Lời khuyên để phòng tránh bệnh thận mạn

Theo các chuyên gia, để phòng chống bệnh, đầu tiên cần loại bỏ các tác nhân gây bệnh. Vì thế, muốn thận khỏe, cần duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống lành mạnh và tránh thực phẩm chứa quá nhiều đường, muối và chất béo có hại. Bên cạnh đó, uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ, tập thể dục thường xuyên và hạn chế thức khuya, giảm ăn vặt cũng có thể góp phần bảo vệ sức khỏe thận. Ngoài ra, cần thận trọng khi sử dụng thảo dược, không tự ý dùng thuốc nếu không có sự chỉ định của thầy thuốc.

Khám sức khỏe định kỳ cũng giúp phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến thận. Nếu đã mắc các bệnh như đái tháo đường, béo phì, huyết áp, hay tim mạch, người bệnh cần điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ và quản lý tốt các bệnh này để tránh biến chứng tới thận.

Ngoài ra, nhiều phân tích chuyên sâu về nguyên nhân gây bệnh thận mạn cùng những lời khuyên hữu ích giúp bảo vệ thận sẽ được đưa ra trong tập 3 của talkshow "Thận khỏe - Đời vui". Các chuyên gia cũng sẽ hướng dẫn chi tiết cách quản lý các bệnh nền, góp phần bảo vệ sức khỏe thận ngay từ giai đoạn sớm.

Kim Anh