Chung dòng máu Lạc Hồng: Hiến đất xây trường, gieo mầm tri thức nơi biên giới

Không chỉ là một công trình xây dựng, Trường liên cấp tiểu học - THCS xã Si Pa Phìn vừa được khởi công là biểu tượng sống động cho sự đồng thuận của người dân, sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước dành cho thế hệ tương lai nơi vùng cao.

Tự nguyện hiến đất xây trường

Đầu tháng 7, gia đình chị Vàng Thị Pà (35 tuổi, bản Nậm Chim 1, xã Si Pa Phìn, Điện Biên) bắt đầu mua nguyên vật liệu xây dựng để chuẩn bị sửa sang nhà cửa. Trong căn nhà sàn đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông, hàng chục bao xi măng được xếp hàng ngay ngắn.

Trò chuyện với PV Thanh Niên, chị Pà kể ngôi nhà gia đình chị đã sử dụng 10 năm, nhiều chỗ xuống cấp như mái, cột, cửa... nên từ đầu mùa mưa bão năm nay, hai vợ chồng bảo nhau tích trữ nguyên vật liệu để sửa chữa. Thế nhưng chỉ vài tuần sau, vào đầu tháng 8, một tin tức bất ngờ đã làm thay đổi hoàn toàn mọi kế hoạch: ngôi nhà thân thương ấy nằm trọn vẹn trong quy hoạch dự án xây dựng Trường liên cấp tiểu học - THCS xã Si Pa Phìn.

Đây là ngôi trường đầu tiên được khởi công trong chủ trương của Đảng, Nhà nước xây dựng 248 trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới. Trường được thiết kế với quy mô 31 lớp học, đáp ứng nhu cầu cho hơn 1.000 học sinh cấp tiểu học, THCS tại khu vực xã Si Pa Phìn và các vùng lân cận. Ngoài hệ thống phòng học hiện đại, trường còn có khu nội trú, nhà đa năng, thư viện, phòng bộ môn, sân bóng, bể bơi - một mô hình giáo dục chuẩn mực giữa vùng biên giới xa xôi. Công trình có tổng mức đầu tư 220 tỉ đồng từ nguồn vốn hỗ trợ của TP.Hà Nội và vốn xã hội hóa, do Sở GD-ĐT tỉnh Điện Biên làm chủ đầu tư.

Đối với mỗi gia đình đồng bào thiểu số nơi biên giới, mảnh đất và ngôi nhà không chỉ là tài sản, mà còn là linh hồn, là nơi chốn đi về, cội rễ của cả một dòng tộc. Mảnh đất hơn 1.000 m² này do bố mẹ chị Vàng Thị Pà tặng, nơi gia đình chị đã sống 10 năm nay. Việc di dời không chỉ đơn thuần là chuyển chỗ ở, mà còn là một sự xáo trộn lớn trong cuộc sống.

"Ban đầu lo không biết ở đâu", chị Pà thoáng nghĩ và cho biết gia đình có thể chuyển đến nhà ông bà ngoại ở nhờ, đường đi làm xa hơn trước đây một chút. Nhưng rồi, vượt lên trên những lo toan cá nhân, chị Pà quyết định hiến toàn bộ mảnh đất để xây trường. "Tôi hoàn toàn đồng ý với chủ trương xây trường mới. Vị trí trường đặt tại trung tâm xã, có đầy đủ cơ sở vật chất nên khi đi vào hoạt động sẽ rất bổ ích cho con em của xã", chị nhấn mạnh.

Đây không chỉ là quyết định của riêng chị, mà còn là tiếng lòng đồng thuận của cả gia đình. Đặc biệt, chồng chị Pà đang làm trong ngành giáo dục nên anh thấu hiểu sâu sắc ý nghĩa của giáo dục, của một ngôi trường đạt chất lượng cao đối với tương lai con em vùng biên. "Tôi vừa đặt vấn đề hiến đất, chồng tôi nhất trí ngay. Chồng bảo nếu chính quyền thu hồi đất gấp quá mà chưa bố trí được nơi ở mới thì hai mẹ con lên ở tạm nhà ông bà ngoại, chồng sẽ ở nhà ông bà nội", chị Pà kể lại.

Anh Vàng A Sình, Bí thư bản Nậm Chim 1, cho biết trường hợp của gia đình chị Vàng Thị Pà không phải cá biệt, nhưng là trường hợp đặc biệt nhất khi hiến 100% đất ở cho dự án. Ngoài chị Pà, 13 hộ dân khác có đất nằm trong dự án cũng tình nguyện hiến đất. Sự hy sinh lớn lao này thể hiện tinh thần vì cộng đồng, vì tương lai con em mà không phải ai cũng có được.

Ngôi trường mơ ước và những kỳ vọng lớn lao

Bên cạnh tấm lòng của đồng bào, câu chuyện về Trường Si Pa Phìn còn là minh chứng cho ý chí quyết liệt của các cấp lãnh đạo.

Bà Phạm Thị Ngân, Phó chủ tịch UBND xã Si Pa Phìn, cho biết ngay sau khi bộ máy chính quyền xã vừa được kiện toàn, đơn vị nhận cuộc điện thoại từ lãnh đạo tỉnh Điện Biên truyền đạt ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về việc xây dựng một ngôi trường nơi vùng biên, nhằm tạo điều kiện học tập tốt hơn cho con em đồng bào, từng bước thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa miền núi và miền xuôi.

Từ sau cuộc gọi đó, mọi việc diễn ra "thần tốc". Chỉ trong chưa đầy một tháng, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo T.Ư, lãnh đạo tỉnh và sự vào cuộc khẩn trương của các sở, ngành, địa phương, mọi công tác khảo sát, lựa chọn địa điểm, hoàn thiện hồ sơ pháp lý và tổ chức khởi công được triển khai đồng bộ, quyết liệt.

Theo bà Ngân, việc lựa chọn địa điểm xây trường ở xã Si Pa Phìn như một "cơ duyên", từ lúc nhận thông báo đến khi chốt vị trí diễn ra vỏn vẹn trong vòng chưa đầy 5 ngày. Vị phó chủ tịch nhớ lại ngày 8.7, xã tiến hành khảo sát và chọn được 2 khu đất rộng, cạnh đường lớn. Đến chiều 9.7, chính quyền nhận điện thoại từ cấp trên báo "khả năng bí thư tỉnh sẽ vào kiểm tra khu đất được chọn xem có quyết định xây trường được không".

Ngay tối hôm đó, đơn vị lập tổ công tác do Chủ tịch UBND xã Si Pa Phìn làm trưởng đoàn đến từng nhà vận động các hộ dân có đất nằm trong quy hoạch tại bản Nậm Chim 1. Sau khoảng 2 tiếng, tổ công tác làm việc xong, người dân đều nhiệt tình, nhất trí cao hiến đất để xây trường.

"Mọi người đều đồng ý hiến đất xây trường nhưng chúng tôi thấy cuộc sống của bà con còn nhiều khó khăn. Vì vậy, chính quyền xã sẽ có phương án giải quyết, đền bù hợp lý để người dân ổn định cuộc sống", bà Ngân nói và cho hay ngày 10.7, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên trực tiếp đến kiểm tra khu đất và đồng ý triển khai. Sang ngày 11.7, công tác động thổ được tiến hành.

Ngày 27.7, lễ khởi công được tổ chức trọng thể với sự hiện diện của Tổng Bí thư Tô Lâm. Đây là một sự kiện đặc biệt, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với địa phương thuộc vùng biên giới xa xôi.

Bà Ngân chia sẻ thêm ban đầu, người dân mong muốn xây dựng trường liên cấp THCS - THPT nhưng sau khi tính toán về phân cấp quản lý, dự án được điều chỉnh thành mô hình tiểu học và THCS để thuận lợi trong công tác quản lý. Dù vậy, người dân vẫn rất phấn khởi và kỳ vọng sau này sẽ có thêm trường cấp 3 tại đây. Đặc biệt, đây sẽ là ngôi trường nội trú hiện đại, đáp ứng mong mỏi của người dân bởi lâu nay con em họ phải vượt đèo lội suối, đi bộ rất xa để đến trường.

Là ngôi trường đầu tiên được khởi công theo chủ trương xây dựng 248 trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới, bà Ngân cho rằng đây là niềm vinh dự to lớn của địa phương, đồng thời cũng không ít áp lực.

"Chúng tôi rất phấn khởi nhưng cũng rất áp lực vì đây là ngôi trường đầu tiên được khởi công. Chúng tôi nhận thức rõ trách nhiệm của mình và sẽ cố gắng nâng cao chất lượng dạy và học, đảm bảo cả chất lượng giáo viên và học sinh để đáp ứng kỳ vọng đối với một ngôi trường "đặt nền móng cho tương lai"", Phó chủ tịch UBND xã Si Pa Phìn nhấn mạnh.

Theo bà Ngân, đến nay, mọi thủ tục pháp lý được rút gọn tối đa, công việc được tiến hành khẩn trương nhưng thách thức vẫn còn rất nhiều. Đặc biệt là địa phương đang trong mùa mưa khiến quá trình thi công gặp nhiều khó khăn. Tuy vậy, bà tin rằng khi có sự đồng lòng, quyết tâm của người dân và chính quyền, đoàn thể, sẽ vượt qua mọi khó khăn, ngôi trường sẽ sớm hoàn thành, thắp sáng niềm hy vọng cho một thế hệ nơi biên giới.