Chưa thu hút được nhà đầu tư chiến lược hạ tầng, chuyên gia gợi ý cho TP.HCM nhiều giải pháp

Chuyên gia cho rằng thực trạng thời gian qua TP.HCM chưa thu hút được nhà đầu tư chiến lược nào, và đề ra các giải pháp để thu hút nhà đầu tư chiến lược vào hạ tầng đô thị, nhất là đường sắt.

Chiều 3-9, Hội đồng tư vấn triển khai nghị quyết 98 TP.HCM và Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM phối hợp tổ chức tọa đàm khoa học đóng góp ý kiến dự thảo "Đề án xây dựng trình Quốc hội ban hành nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị quyết 98".

Nhà đầu tư chiến lược cần các điều kiện gì?

Dự thảo nghị quyết chú trọng sửa đổi, bổ sung về ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào TP.HCM. 

Trong đó bổ sung danh mục ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, điều kiện nhà đầu tư chiến lược phải đáp ứng cũng như các nghĩa vụ. Dự thảo nghị quyết bổ sung nội dung liên quan đến phát triển khu thương mại tư do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ.

Nêu ý kiến tại hội thảo, PGS.TS Vũ Anh Tuấn (Trường đại học Việt Đức) cho rằng TP.HCM có phát triển được hay không phụ thuộc rất nhiều hạ tầng chiến lược liên kết vùng với các địa phương, khu vực xung quanh. Tuy nhiên hạ tầng chiến lược cần vốn lớn, đòi hỏi phải có sự tham gia của các nhà đầu tư chiến lược để cùng phát triển hạ tầng.

Theo chuyên gia, danh mục ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược được bổ sung thêm "đầu tư đường sắt đô thị/trainway ven sông Sài Gòn theo quy hoạch có quy mô vốn đầu tư từ 6.000 tỉ đồng trở lên". Tuy nhiên 6.000 tỉ đồng con số quá bé, ông cho rằng tối thiểu phải từ 25.000 tỉ đồng trở lên.

Nếu chỉ xét đến yếu tố vốn để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược thì chưa đủ, ông Tuấn cho rằng nhà đầu tư chiến lược cần các điều kiện như đủ năng lực tài chính (vốn chủ sở hữu chiếm khoảng 20-30% vốn dự án), lịch sử tín dụng (ít nhất trong 3 năm không có nợ xấu). 

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cần chứng minh khả năng huy động vốn; kinh nghiệm và hồ sơ thực hiện, hồ sơ triển khai.

Năng lực quản trị là đặc biệt quan trọng, nhà đầu tư phải có đội ngũ chuyên gia về lĩnh vực. Về quản trị dự án cũng đặc biệt quan trọng. Nhà đầu tư còn cần có các cam kết phát triển, đầu tư lâu dài, kế hoạch phát triển dự án tổng thể, cam kết chia sẻ lợi ích…

TP.HCM cần sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước để tạo "quả đấm" phục vụ phát triển

Về vấn đề này, TS Trần Du Lịch - chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai nghị quyết 98 - cho rằng đến nay TP.HCM chưa thu hút được nhà đầu tư chiến lược nào, nếu nghĩ thêm điều kiện để "trói" thì càng khó thu hút.

Ông dẫn chứng trong lĩnh vực đường sắt đô thị, Việt Nam chưa có doanh nghiệp nào có kinh nghiệm thực hiện, nếu đưa ra yêu cầu phải có kinh nghiệm thì có thể loại hết các doanh nghiệp trong nước, nên phải cân nhắc kỹ.

Theo ông Lịch, việc vướng nhất để thu hút nhà đầu tư chiến lược là phải đấu thầu theo Luật Đầu tư. Điều này gây khó khăn khi thu hút nhà đầu tư cho dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.

TS Trần Du Lịch đề nghị phải sửa chỗ quy định này, giao cho TP.HCM được chọn nhà đầu tư chiến lược như nghị quyết 188.

Bên cạnh thu hút nhà đầu tư chiến lược, ông Lịch cho rằng TP.HCM cần tận dụng những lợi thế, nguồn lực cho sẵn. Trong đó TP.HCM cần có các cơ chế được phân cấp, phân quyền để sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn, phục vụ mục tiêu phát triển TP.HCM.

Về khu thương mại tự do (FTZ) Cái Mép Hạ, ông Lịch gợi ý phải bổ sung một điều riêng cho nội dung này và tham khảo các chính sách của Hải Phòng đã thực hiện.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân cũng gợi ý TP.HCM áp dụng cách làm của Đà Nẵng, Hải Phòng về việc xây dựng khu thương mại tự do của TP.HCM, dĩ nhiên có thể làm trước ở Cái Mép Hạ, sau đó mở rộng sang các khu vực khác. Bên cạnh đó cần đề xuất các cơ chế cho tổ chức bộ máy, tái cơ cấu tập đoàn nhà nước và xử lý nhanh tài sản.